Plant Protection
Υπηρεσία Φυτοπροστασίας $sitename

Εντομα αρπακτικα και βιολογικη καταπολεμηση εχθρων

Η βιολογική καταπολέμηση των εχθρών με ωφέλιμα έντομα

Η βιολογική καταπολέμηση των εχθρών είναι η πιο σωστή και ορθολογιστική μέθοδος αντιμετώπισης των εχθρών των καλλιεργειών, ακίνδυνη για τον άνθρωπο και το περιβάλλον γενικότερα. Αποτελεί βασικό παράγοντα των συστημάτων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης των Καλλιεργειών, συστήματα τα οποία πρέπει να ακολουθήσουν οι αγρότες του 21ου αιώνα, ώστε να παράξουν ανταγωνιστικά προϊόντα, ψηλής ποιότητας, απαλλαγμένα υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων.



Με τον όρο ωφέλιμα έντομα αναφερόμαστε στα έντομα που δε βλάπτουν την καλλιέργεια αλλά αντιθέτως παρασιτούν στα έντομα εχθρούς της καλλιέργειας. Τα ωφέλιμα έντομα ανάλογα με το μέγεθός τους χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες :

  1. Αρπακτικά

    Αρπακτικό είναι το έντομο που είναι συνήθως μεγαλύτερο σε μέγεθος από το θήραμά του, «καταστρέφει» άμεσα το θήραμά του (το τρώει όλο ή τμήμα του) και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ζει ελεύθερο στη φύση. Για παράδειγμα η πασχαλίτσα που είναι αρπακτικό των αφίδων.
     
  2. Παρασιτοειδή
    Παρασιτοειδές ονομάζεται το έντομο που έχει μέγεθος παρόμοιο με το θήραμά του και το «καταστρέφει» έμμεσα. Για την ολοκλήρωση του βιολογικού κύκλου του ένα παρασιτοειδές χρειάζεται ένα μόνο άτομο ξενιστή όπου και τελικά το θανατώνει. Ένα παρασιτοειδές κατά τη διάρκεια της ζωής του θανατώνει πάρα πολλά έντομα.
     
  3. Υπερπαρασιτοειδή
    Υπερπαρασιτοειδές είναι το έντομο που έχει πολύ μικρότερο μέγεθος από το θήραμά του και το «καταστρέφει» έμμεσα.

Η ενίσχυση της παρουσίας ωφέλιμων εντόμων γίνεται με τη διατήρηση φυτών ξενιστών στις παρυφές της καλλιέργειας όπου μπορούν να φιλοξενηθούν τα εν λόγω έντομα και αυτός ο τρόπος αποτελεί βιολογική καταπολέμηση των εχθρών. Οι σημαντικότεροι εχθροί που μπορούν να αντιμετωπιστούν βιολογικά είναι ο Αλευρώδης, οι Αφίδες, οι Λιριόμυζες, οι Θρίπες, τα Λεπιδόπτερα και ο Τετράνυχος.
Αναλυτικά τα έντομα τους φυσικούς εχθρούς θα τους δείτε και στον πίνακα που βρίσκετε που βρίσκεται στο τέλος.
 

Η βιολογική καταπολέμηση των εχθρών με ωφέλιμα έντομα και βακτίρια

Αλευρώδης

Για τη βιολογική καταπολέμηση του Αλευρώδη χρησιμοποιούνται τα ωφέλιμα έντομα Encansia formosa, και Eretmocerus mundus τα οποία παρασιτούν τις νύμφες του Αλευρώδη. Απελευθέρωση των εντόμων γίνεται όταν η θερμοκρασία είναι πάνω από 15oC. Γίνονται 4 - 6 απολύσεις εντόμων την άνοιξη ανά δεκαπενθήμερο, με 1.000 - 2.000 έντομα ανά στρέμμα. Το καλοκαίρι γίνονται 3 απελευθερώσεις ανά οκταήμερο με 3.000 - 4.000 έντομα ανά στρέμμα. Για τη βιολογική καταπολέμηση του Αλευρώδη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ψεκασμό το βιολογικό σκεύασμα που περιέχει τον εντομοπαθογόνο μύκητα verticillium lecanii. Ο τρόπος δράσης των βιολογικών σκευασμάτων είναι έμμεσος δηλαδή προκαλείται ασθένεια στο έντομο το οποίο τελικά καταστρέφεται.


Αφίδες

Για τη βιολογική καταπολέμηση των Αφίδων μπορεί να χρησιμοποιηθούν με καλά αποτελέσματα δύο ωφέλιμα έντομα το Aphidius matricariae και Aphidius colemani. Αρχικά εξαπολύονται 500 - 1.000 παράσιτα ανά στρέμμα και μετά κάθε εβδομάδα 100 παράσιτα ανά δεκάριο. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το αρπακτικό Aphidoletes aphidimyza. Πρώτα εξαπολύονται 1.000 - 2.000 έντομα ανά δεκάριο και ακολούθως κάθε εβδομάδα 1.000 έντομα ανά στρέμμα. Μπορεί ακόμα να χρησιμοποιηθεί για ψεκασμό ο εντομοπαθογόνος μύκητας Verticillium Lecanii.
Μέγαλός εχθρώς των αφιδων (μελιγκρων) ειναι και η Πασχαλίτσα (Coccinella septempunctata)




Λιριόμυζα

Για τη βιολογική καταπολέμηση των Λιριομύζων μπορεί να χρησιμοποιηθούν δύο ενδοπαράσιτα το Dancusa sibirica και Opius pallipes και το παράσιτο Diglyphus isaea. Για καλύτερη εγκατάσταση και αποτελεσματικότερη δράση των παρασίτων θα πρέπει να απελευθερωθούν 250 - 500 έντομα ανά στρέμμα. Αν χρειαστεί γίνεται επαναληπτική επελευθέρωση. Σε περίπτωση αύξησης του πληθυσμού τις Λιριομύζας θα πρέπει να διενεργηθεί ένας ψεκασμός με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά (εντομοκτόνα) και μετά από μία βδομάδα να γίνει πάλι απελευθέρωση παρασίτων.



Θρίπας

Καλά αποτελέσματα για τη βιολογική καταπολέμηση της θρίπας επιτυγχάνονται με τη χρησιμοποίηση των αρπακτικών ακάρεων Amblyseius barkeri το οποίο καταπολεμά την κοινή Θρίπα και του Amblyseius cucumeris το οποίο καταπολεμά τη Θρίπα Φραγκλινιέλλα. Επίσης, πολύ καλά αποτελέσματα για την καταπολέμηση της Φραγκλινιέλλας δίνει η χρησιμοποίηση του Orius insidiosus. Γίνονται 2 - 3 απολύσεις γύρω στα 6.000 έντομα ανά στρέμμα.



Λεπιδόπτερα

Για τη βιολογική καταπολέμηση των προνυμφών των Λεπιδοπτέρων κυρίως του Heliothis armigera (κάμπια) και Phthorimaea operculella (Σκώρος πατάτας) μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ψεκασμό, το σκεύασμα που περιέχει τον εντομοπαθογόνο βακτίριο βάκιλλο Βacillus thuringiensis το οποίο είναι βιολογικό σκεύασμα και κυκλοφορεί με το εμπορικό όνομα Bactirex, Bactospeine, Thuricide, Bactinos, Vectobac, Bactecin κ.ά.. Το σκεύασμα αυτό είναι ακίνδυνο για τον άνθρωπο, τα ζώα, τις μέλισσες, τα ωφέλιμα έντομα και το περιβάλλον.


Τετράνυχός

Τέλος, για τη βιολογική καταπολέμηση του Τετράνυχου χρησιμοποιείται το αρπακτικό άκαρι Phytoseiulus persimilis. Για να γίνει απελευθέρωση του αρπακτικού θα πρέπει η θερμοκρασία να είναι πάνω από 20oC. Η απελευθέρωση των αρπακτικών γίνεται σε 3 διαδοχικές απολύσεις 2.000 έντομα ανά στρέμμα κάθε φορά. Σε περίπτωση που ο πληθυσμός του Τετράνυχου δεν μπορεί να ελεγχθεί τότε γίνεται ψεκασμός με ένα ακαρεοκτόνο και μετά από 3 - 4 ημέρες απελευθερώνεται πάλι το ωφέλιμο άκαρι.




Πινάκας εντόμων φυσικών εχθρών

ΕΧΘΡΟΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΟΝΟΜΑ

ΩΦΕΛΙΜΟ ΕΝΤΟΜΩ

Αλευρώδης Θερμοκηπίων

Trialeurodes vaporariorum

Eretmocerus eremicus
Encarsia formosa
Macrolophus pygmaeus

Αλευρώδης

Bemisia tabaci

Eretmocerus mundus
Eretmocerus eremicus
Macrolophus caliginosus
Amblyseius montdorensis
Nesidiocoris tenuis

Τούτα
(Φυλλορύκτης της τομάτας)

 

Tuta Absoluta

Macrolophus caliginosus
Nesidiocoris tenuis
Trichogramma acheae
Diadegma ledicola
Necremnus tidius

Necremnus artynes

Λιριόρυζα

Liriomyza sp.

Diglyphus isaea

Κάμπιες Λεπιδόπτερων

Spodoptera sp., etc

Trichogramma brassicae

Αφίδες

Aphis gossypii
Myzus persicae
Macrosiphum euphorbiae

Aphidius colemani
Aphidoletes aphidimyza
Aphidius ervi

Τετράνυχος

Tetranychus sp

 

 

Phytoseiulus persimilis
Amblyseius californicus
Feltiella acarisuga
Amblyseius andersoni

Θρίπας της Καλιφόρνιας

Frankliniella occidentalis

Amblyseius cucumeris
Amblyseius montdorensis

Άκαρι της τομάτας

Aculops lycopersici

 

Amblyseius montdorensis
Amblyseius andersoni

Ακάρεα

Polyphagotarsonemus latus
Phytonemus pallidus

Amblyseius cucumeris

Λεπιδόπτερα (κάμπιες)

Spodoptera sp., κλπ

Trichogramma brassicae

Κοκκωειδή

Pseudococcus affinis
Pseudococcus longispinus

Cryptolaemus montrouzieri
Chrysoperla carnea


Χρήσιμες συμβουλές

Τέλος, καλό είναι να αναφέρουμε κάποιες πρακτικές συμβουλές. Η εισαγωγή πολλών ωφελίμων κάνει το σύστημα πολύπλοκο και δαπανηρό, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνεται η χρήση τους. Για παράδειγμα στην περίπτωση που τα εισαγόμενα ωφέλιμα δεν προσβάλλουν μόνο ένα εχθρό, αλλά περισσότερους. Αυτή τη δουλειά την κάνουν τα γενικά αρπακτικά. Τέτοια είναι τα είδη Μακρολόφους και Όριους που είναι πολύ άφθονα στη χώρα μας. Τα είδη Μακρολόφους θηρεύουν αλευρώδη, τετράνυχο, θρίπες, μελίγκρες και τα είδη Όριους, θρίπες, τετράνυχο κ.λ.π. Είναι συμφέρον στον παραγωγό να εισάγει ένα είδος ωφελίμου, ή έστω δύο και όχι 5 - 6.

Πολλά από τα ωφέλιμα που εισάγομε έχουν προβλήματα προσαρμογής και θανατώνονται εύκολα. Τα ιθαγενή (ντόπια) άγρια ωφέλιμα είναι πολύ πιο αποτελεσματικά, επιβιώνουν στο χώρο του θερμοκηπίου και μπορούν να δράσουν και σε μικρό αριθμό. Όταν εισάγουμε ωφέλιμα έντομα, δεν ψεκάζουμε και τότε εισβάλλουν τα ντόπια και είναι αυτά που μας κατατρώγουν τα βλαβερά πολλές φορές.