Plant Protection
Υπηρεσία Φυτοπροστασίας $sitename

Λιτσι: Τροπος καλλιεργειας

Καλλιεργητική τεχνική

ΛΙΤΣΙ (Litsi chinensis), οικ. Sapindaceae
 
Το λίτσι είναι δένδρο αειθαλές και σχηματίζει σφαιρική, συμμετρική και πυκνή κόμη. Ο καρπός είναι σφαιρικός με μέγιστη διάμετρο 3,5-4cm και φέρει κέλυφος χρώματος κόκκινου κατά την ωρίμανση. Η σάρκα είναι λευκόχρωμη με γλυκιά, ελαφριά, υπόξινη και ευχάριστη γεύση και άρωμα. Οι καρποί καταναλώνονται κυρίως αποξηραμένοι αλλά και νωποί ή σε σιρόπι.
 

 

Πολαπλασιασμός

Το λίτσι πολλαπλασιάζεται με εναέριες καταβολάδες, εγκεντρισμό και μοσχεύματα. [1]
 
 

Θερμοκρασία

Το λίτσι χρειάζεται περιοδικές χαμηλές θερμοκρασίες (-1 έως 4°C) κατά τη διάρκεια του χειμώνα προκειμένου να επιτευχθεί η διαφοροποίηση των οφθαλμών του. Τα νεαρά δένδρα παθαίνουν σοβαρές ζημιές όταν η θερμοκρασία κατέβει στους -2 έως -3°C ενώ τα ενήλικα δένδρα αντέχουν σε θερμοκρασίες μέχρι -4°C. Σε περιοχές όπου η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του χειμώνα παραμένει σταθερά κάτω των 10°C τα δένδρα δεν παράγουν καρπούς αλλά μόνο βλάστηση. Η καλλιέργεια απαιτεί υψηλή υγρασία από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο. [1]
 

Έδαφος

Αναπτύσσεται κυρίως σε αμμώδη εδάφη, αλλά ευδοκιμεί και σε αμμοαργιλώδη με καλή αποστράγγιση και σχετικά όξινα.
Τα δένδρα χρειάζονται ελαφρό ετήσιο κλαδοκάθαρο. Η συλλογή των καρπών γίνεται με αποκοπή των ταξικαρπιών. [1]

 

Φύτευση

Η ελάχιστη προτεινόμενη απόσταση μεταξύ των παραγόμενων δέντρων υπολογίζεται περίπου 12 m, ή καλύτερα ακόμα, 15m, σε μια φυτεία με 5 - 7 δέντρα/στρέμμα. Ωστόσο οι αποστάσεις των δέντρων διαφέρουν και εξαρτώνται από την ποικιλία. Για αργά αναπτυσσόμενες ποικιλίες, σε ψυχρές τοποθεσίες ή σε φτωχά εδάφη, τα δέντρα μπορούν να φυτευτούν σε αποστάσεις μεταξύ 9m x 9m (13 φυτά/στρέμμα) και 6m x 6m (28 φυτά/στρέμμα). Επειδή τα φυτά του λίτσι μπαίνουν αργά στην παραγωγή, προτείνεται να γίνει πυκνή φύτευση των δέντρων, ακόμα συνιστάται να παρεμβάλλονται με άλλα φυτά τα οποία παράγουν στα πρώτα χρόνια της καλλιέργειας τους, όπως και οι μπανανιές, για να εξασφαλίσουν γρήγορη απόδοση. Τα όρια της φυτείας ίσως ακολουθούν τις ισοϋψείς καμπύλες της βουνοπλαγιάς, ακόμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφορα σχέδια φύτευσης όπως τετράγωνα, πεντάγωνα, ορθογώνια ή ρομβοειδή, εφόσον λαμβάνουμε υπόψη τις παραπάνω προτεινόμενες αποστάσεις. Για να πραγματοποιήσουμε ευκολότερη την εργασία με τα μηχανήματα, οι σειρές των δέντρων θα πρέπει να έχουν όσο είναι δυνατόν μεγάλες και ομοιόμορφες αποστάσεις. Είναι προτιμότερο να βρίσκονται σε βόρεια - νότια κατεύθυνση, ειδικά στις πυκνές φυτείες, ώστε να επιτρέπεται η άριστη έκθεση των δέντρων στον ήλιο.[2]
 

Λίπανση

Πριν τη φύτευση εφαρμόζονται 0,5kg απλού υπερφωσφορικού σε 1 m2 κάθε θέσης φύτευσης, το οποίο αναμιγνύεται μαζί με 35lt επεξεργασμένης λάσπης ή 10lt κοπριάς πτηνών (πραγματοποιείται ένα μήνα πριν την φύτευση). Κατά τον 1ο χρόνο μόλις τα φυτά παρουσιάσουν την πρώτη βλαστική ανάπτυξη, εφαρμόζονται 30gr ουρία/φυτό ανά μήνα, μαζί με 30gr μίγματος 15 - 4 - 11 ή παρόμοιου τύπου λιπάσματος ανά τρεις μήνες. Σε ψυχρές περιοχές η εφαρμογή του λιπάσματος δεν συνίσταται στα μέσα του χειμώνα, αυτό γίνεται για να αποφύγουμε την βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο αυτή, επειδή τα φυτά όταν βρίσκονται σε αυτή την φάση είναι πολύ ευαίσθητα στις ζημίες του ψύχους. Σε περίπτωση που τα εδάφη είναι φτωχά ή αν δεν μπορούν να εφαρμοστούν οργανικά λιπάσματα, τότε θα μπορούσαμε να κάνουμε χρήση λιπασμάτων τα οποία περιέχουν πρόσθετα μικροστοιχεία. Τον 2ο χρόνο, κατά την περίοδο της άνοιξης εφαρμόζονται 8lt από κοπριά πτηνών ή κάποιο αντίστοιχο είδος, 40gr ουρία /μήνα και 40 gr μίγματος 15 - 4 - 11 σε διαστήματα ανά τρεις μήνες, το οποίο εφαρμόζεται μαζί με την ουρία. Τον 3ο χρόνο, την περίοδο της άνοιξης εφαρμόζονται 15lt από κοπριά πτηνών ή κάποιο παρόμοιο μίγμα, 60 gr ουρία /μήνα και 60 gr μίγματος 15 - 4 - 11 σε διαστήματα ανά τρεις μήνες, το οποίο εφαρμόζεται μαζί με την ουρία. Κατά την περίοδο που τα δένδρα καρποφορούν, θα πρέπει να λιπαίνονται 4 βδομάδες πριν την συγκομιδή, δίνοντας την δυνατότητα στους καρπούς να παχύνουν περισσότερο. Επίσης, θα ήταν επιθυμητό να γίνει μια εφαρμογή 2 βδομάδες μετά την συγκομιδή, συμβάλλοντας θετικά στην βλαστική ανάπτυξη κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Τον 5ο σε κάθε εφαρμογή λίπανσης χρησιμοποιούνται, 150gr ουρία, 300gr υπερφωσφορικού και 150 - 200gr θειικού καλίου. Από τον 6ο έως και τον 10ο χρόνο, οι ποσότητες αυξάνονται κατά 20 - 30% ετησίως μέχρι το 15ο έτος, όπου γίνονται οι παρακάτω εφαρμογές: 1200 gr ουρία, 1200 gr απλού υπερφωσφορικού και 150 - 200gr θειικού καλίου.[2]
 

Συγκομιδή

Σε περίπτωση που η συγκομιδή γίνει πολύ νωρίς, ο καρπός χάνει την φωτεινότητα του και δεν αποκτά την επιθυμητή αναλογία σακχάρων/οξέων, και τα δύο αποτελούν συντελεστές ζωτικής σημασίας, όπου επηρεάζουν την γεύση του καρπού, με αποτέλεσμα να μειονεκτεί στην αγορά. 
 

Ποικιλίες

Προωθείται κάθε ποικιλία που δοκιμάστηκε και κρίνεται καταλληλότερη από τις κατά τόπους αρμόδιες Δ/νσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη του Ινστιτούτου Υποτροπικών και Ελαίας Χανίων ή του ΤΕΙ Φυτικής Παραγωγής Ηρακλείου.
Η καλλιέργεια προωθείται στις περιοχές των νήσων Κρήτης, Κυθήρων, Αντικυθήρων και των νομών Μεσσηνίας, Λακωνίας, Δωδεκανήσου και Κυκλάδων.
 
 

Πηγές
[1] Υποτροφικά φυτά. / ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ / ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ.
[2] Η καλλιέργεια του λίτσι, πτυχιακή μελέτη της φοιτήτριας Κολοκοτρώνη Μαρίας, Ηράκλειο 2006.