Agriotes lineatus (Σιδηροσκούληκα)
Ο Agriotes lineatus είναι ένα πολυφάγο έντομο της οικογένειας Elateridae, ευρύτερα γνωστό ως σιδηροσκώληκας (wireworm), λόγω της σκληρής, κυλινδρικής μορφής των προνυμφών του.
Μορφολογία και ταυτοποίηση:
• Οι ενήλικοι είναι επίμηκες σκαθάρια, με καστανό ή κιτρινωπό χρώμα και επιμήκεις ραβδώσεις στις πτέρυγες.
• Οι προνύμφες έχουν μακρύ, σκληρό και κυλινδρικό σώμα, με κιτρινωπό έως καστανοκίτρινο χρώμα και χαρακτηριστικό λαμπερό περίβλημα.
Βιολογία και κύκλος ζωής:
• Το έντομο έχει πολυετή κύκλο ζωής, καθώς οι προνύμφες διαβιούν στο έδαφος για 2 έως 5 χρόνια.
• Οι ενήλικες εμφανίζονται την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού, κατά την οποία γίνεται και η ωοτοκία στο έδαφος, κυρίως σε χορτολιβαδικές ή καλλιεργημένες περιοχές.
• Οι προνύμφες εγκαθίστανται στο έδαφος και τρέφονται με ρίζες φυτών σε βάθος έως 15–20 cm.
Ζημιές που προκαλεί:
• Οι προνύμφες τρέφονται με τις ρίζες και υπόγεια μέρη των φυτών, προκαλώντας μαρασμό, καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή πλήρη καταστροφή του φυτού.
• Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα φυτά σε στάδιο νεαρής ανάπτυξης, όπως πατάτες, καλαμπόκι, τεύτλα, ηλίανθος, καρότα, ψυχανθή, σιτηρά και πολλά άλλα.
• Οι πληγές στις ρίζες μπορούν επίσης να γίνουν σημεία εισόδου παθογόνων (μυκήτων ή βακτηρίων), εντείνοντας τις ζημιές.
• Η μεγαλύτερη ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες την άνοιξη. Εκείνη την περίοδο αναπτύσσονται και προτιμούν να τρέφονται με σπόρους λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας.
• Οι προνύμφες του σιδηροσκούληκα εντοπίζουν τους σπόρους από το CO2 που παράγουν κατά τη διάρκεια της βλάστησης. Μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στα μικρά φυτά την άνοιξη.
Περιβαλλοντικές συνθήκες:
• Ευνοείται από υγρά και δροσερά εδάφη, όπως αυτά των παραθαλάσσιων ή υγρών περιοχών.
• Η ωοτοκία προτιμά στεγνές περιοχές, όπως φυσικά λιβάδια και βοσκότοποι με χαμηλή καλλιεργητική διαταραχή.
• Σε περιοχές εντατικής καλλιέργειας, οι προνύμφες αναπτύσσονται κυρίως σε ψυχανθή.
Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης:
• Αμειψισπορά με καλλιέργειες που δεν ευνοούν την ανάπτυξη των προνυμφών.
• Καλή εδαφική αποστράγγιση για αποφυγή υγρών συνθηκών που ενθαρρύνουν την παρουσία τους.
• Βαθιά άροση ή κατεργασία του εδάφους για αποκάλυψη των προνυμφών σε θηρευτές και ξήρανση.
• Φυτοπαθολογική παρακολούθηση με παγίδες ή δείγματα εδάφους για εκτίμηση πληθυσμού.
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων στο έδαφος, κατά προτίμηση πριν από τη σπορά.
Μορφολογία και ταυτοποίηση:
• Οι ενήλικοι είναι επίμηκες σκαθάρια, με καστανό ή κιτρινωπό χρώμα και επιμήκεις ραβδώσεις στις πτέρυγες.
• Οι προνύμφες έχουν μακρύ, σκληρό και κυλινδρικό σώμα, με κιτρινωπό έως καστανοκίτρινο χρώμα και χαρακτηριστικό λαμπερό περίβλημα.
Βιολογία και κύκλος ζωής:
• Το έντομο έχει πολυετή κύκλο ζωής, καθώς οι προνύμφες διαβιούν στο έδαφος για 2 έως 5 χρόνια.
• Οι ενήλικες εμφανίζονται την άνοιξη ή τις αρχές του καλοκαιριού, κατά την οποία γίνεται και η ωοτοκία στο έδαφος, κυρίως σε χορτολιβαδικές ή καλλιεργημένες περιοχές.
• Οι προνύμφες εγκαθίστανται στο έδαφος και τρέφονται με ρίζες φυτών σε βάθος έως 15–20 cm.
Ζημιές που προκαλεί:
• Οι προνύμφες τρέφονται με τις ρίζες και υπόγεια μέρη των φυτών, προκαλώντας μαρασμό, καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή πλήρη καταστροφή του φυτού.
• Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα φυτά σε στάδιο νεαρής ανάπτυξης, όπως πατάτες, καλαμπόκι, τεύτλα, ηλίανθος, καρότα, ψυχανθή, σιτηρά και πολλά άλλα.
• Οι πληγές στις ρίζες μπορούν επίσης να γίνουν σημεία εισόδου παθογόνων (μυκήτων ή βακτηρίων), εντείνοντας τις ζημιές.
• Η μεγαλύτερη ζημιά προκαλείται από τις προνύμφες την άνοιξη. Εκείνη την περίοδο αναπτύσσονται και προτιμούν να τρέφονται με σπόρους λόγω της υψηλής θρεπτικής τους αξίας.
• Οι προνύμφες του σιδηροσκούληκα εντοπίζουν τους σπόρους από το CO2 που παράγουν κατά τη διάρκεια της βλάστησης. Μπορούν να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά στα μικρά φυτά την άνοιξη.
Περιβαλλοντικές συνθήκες:
• Ευνοείται από υγρά και δροσερά εδάφη, όπως αυτά των παραθαλάσσιων ή υγρών περιοχών.
• Η ωοτοκία προτιμά στεγνές περιοχές, όπως φυσικά λιβάδια και βοσκότοποι με χαμηλή καλλιεργητική διαταραχή.
• Σε περιοχές εντατικής καλλιέργειας, οι προνύμφες αναπτύσσονται κυρίως σε ψυχανθή.
Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης:
• Αμειψισπορά με καλλιέργειες που δεν ευνοούν την ανάπτυξη των προνυμφών.
• Καλή εδαφική αποστράγγιση για αποφυγή υγρών συνθηκών που ενθαρρύνουν την παρουσία τους.
• Βαθιά άροση ή κατεργασία του εδάφους για αποκάλυψη των προνυμφών σε θηρευτές και ξήρανση.
• Φυτοπαθολογική παρακολούθηση με παγίδες ή δείγματα εδάφους για εκτίμηση πληθυσμού.
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων στο έδαφος, κατά προτίμηση πριν από τη σπορά.
