Ceratitis capitata (Μύγα της Μεσογείου)
Η Ceratitis capitata, γνωστή ως ΜΥΓΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ, είναι ένα από τα σημαντικότερα εντομολογικά παράσιτα παγκοσμίως. Ανήκει στην οικογένεια Tephritidae και προσβάλλει πλήθος καρποφόρων δέντρων.
Γενικά:
Μοιάζει με τον δάκο (συγγενικά είδη). Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται ζημιές στα επιτραπέζια σταφύλια (χονδρόραγες ποικιλίες) σε πρώιμες και μεσοπρώιμες περιοχές της βόρειας Κρήτης. Επειδή είναι έντομο πολυφάγο (έχει περίπου 350 ξενιστές), συνήθως τα αμπέλια αυτά βρίσκονται κοντά σε άλλους ξενιστές του εντόμου (πορτοκαλιές, αχλαδιές,
βερικοκιές, συκιές, κ.ά.).
Οι ζημιές είναι χωροταξικά διάσπαρτες ενώ η ένταση και οι θέσεις των προσβολών διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο.
Καταγωγή και εξάπλωση:
🔹 Είναι εγγενές είδος της Μεσογείου, αλλά έχει εξαπλωθεί επέκταση σε πολλές περιοχές με εύκρατο και τροπικό κλίμα, καθιστώντας την εισβλητικό είδος σε χώρες εκτός της φυσικής της περιοχής.
Βιολογία και αναπαραγωγή:
🔹 Οι ενήλικες θηλυκές εναποθέτουν τα αυγά τους κάτω από τη φλούδα των φρούτων, κυρίως όταν υπάρχει ρωγμή ή μαλάκωμα στον φλοιό.
🔹 Τα αυγά εκκολάπτονται σε 1 έως 3 ημέρες, και οι προνύμφες (σκουλήκια) αναπτύσσονται στο εσωτερικό του καρπού, καταναλώνοντας τη σάρκα του.
🔹 Η προνυμφική ανάπτυξη ολοκληρώνεται σε περίπου 6-11 ημέρες, ανάλογα με τη θερμοκρασία, και στη συνέχεια οι προνύμφες πέφτουν στο έδαφος για να νυμφωθούν.
Συμπτώματα - ζημιές:
Προκαλεί εκτεταμένες καταστροφές σε φρούτα όπως: Εσπεριδοειδή, Ροδάκινα, Βερίκοκα, Σύκα, Μήλα, Αχλάδια
Οι ζημιές προκαλούν σήψη, πτώση των καρπών, υποβάθμιση της ποιότητας και οικονομικές απώλειες.
Θεωρείται παράσιτο καραντίνας και υπόκειται σε φυτοϋγειονομικά μέτρα σε πολλές χώρες.
Στο αμπέλι:
🔹 Εμφανίζεται κοντά στην ωρίμαση σε ζωηρά, σκιαζόμενα αμπέλια τύπου V ή κρεβατίνες που διατηρούν αυξημένη υγρασία.
🔹 Τοποθετεί τα αυγά μέσα στις ρώγες κάνοντας ένα νύγμα. Η γονιμότητα των θηλυκών φτάνει τα 300 αυγά περίπου και ο αριθμός των αυγών που αφήνει σε κάθε ωοτοκία κυμαίνεται από 1-10.
🔹 Οι στοές που δημιουργούν τα σκουλήκια ξεκινούν από το νύγμα ωοτοκίας, είναι επιφανειακές (κάτω από την επιδερμίδα) και ευδιάκριτες.
🔹 Τα σταφύλια χάνουν την εμπορική τους αξία κι είναι ευάλωτα σε σήψεις (όξινη σήψη, βοτρύτης).
🔹 Επειδή σε κάποιες χώρες είναι έντομο καραντίνας, η παρουσία του στα σταφύλια γίνεται αιτία απόρριψης των φορτίων που προορίζονται για εξαγωγή.
Αντιμετώπιση (Προτείνεται στα σταφύλια για επιτραπέζια χρήση):
🔹 Τοποθέτηση παγίδων Mc Phail ή δελτοειδείς τύπου Jackson ή αυτοσχέδιες (μπουκάλια πλαστικά) για να διαπιστωθεί η εμφάνιση του εντόμου και η δυναμική των πληθυσμών του.
🔹 Μαζική παγίδευση και θανάτωση (ετοιμόχρηστες παγίδες).
🔹 Συνδυασμένη αντιμετώπιση με την ευδεμίδα κοντά στην ωρίμαση
Γενικά:
Μοιάζει με τον δάκο (συγγενικά είδη). Τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται ζημιές στα επιτραπέζια σταφύλια (χονδρόραγες ποικιλίες) σε πρώιμες και μεσοπρώιμες περιοχές της βόρειας Κρήτης. Επειδή είναι έντομο πολυφάγο (έχει περίπου 350 ξενιστές), συνήθως τα αμπέλια αυτά βρίσκονται κοντά σε άλλους ξενιστές του εντόμου (πορτοκαλιές, αχλαδιές,
βερικοκιές, συκιές, κ.ά.).
Οι ζημιές είναι χωροταξικά διάσπαρτες ενώ η ένταση και οι θέσεις των προσβολών διαφέρουν από χρόνο σε χρόνο.
Καταγωγή και εξάπλωση:
🔹 Είναι εγγενές είδος της Μεσογείου, αλλά έχει εξαπλωθεί επέκταση σε πολλές περιοχές με εύκρατο και τροπικό κλίμα, καθιστώντας την εισβλητικό είδος σε χώρες εκτός της φυσικής της περιοχής.
Βιολογία και αναπαραγωγή:
🔹 Οι ενήλικες θηλυκές εναποθέτουν τα αυγά τους κάτω από τη φλούδα των φρούτων, κυρίως όταν υπάρχει ρωγμή ή μαλάκωμα στον φλοιό.
🔹 Τα αυγά εκκολάπτονται σε 1 έως 3 ημέρες, και οι προνύμφες (σκουλήκια) αναπτύσσονται στο εσωτερικό του καρπού, καταναλώνοντας τη σάρκα του.
🔹 Η προνυμφική ανάπτυξη ολοκληρώνεται σε περίπου 6-11 ημέρες, ανάλογα με τη θερμοκρασία, και στη συνέχεια οι προνύμφες πέφτουν στο έδαφος για να νυμφωθούν.
Συμπτώματα - ζημιές:
Προκαλεί εκτεταμένες καταστροφές σε φρούτα όπως: Εσπεριδοειδή, Ροδάκινα, Βερίκοκα, Σύκα, Μήλα, Αχλάδια
Οι ζημιές προκαλούν σήψη, πτώση των καρπών, υποβάθμιση της ποιότητας και οικονομικές απώλειες.
Θεωρείται παράσιτο καραντίνας και υπόκειται σε φυτοϋγειονομικά μέτρα σε πολλές χώρες.
Στο αμπέλι:
🔹 Εμφανίζεται κοντά στην ωρίμαση σε ζωηρά, σκιαζόμενα αμπέλια τύπου V ή κρεβατίνες που διατηρούν αυξημένη υγρασία.
🔹 Τοποθετεί τα αυγά μέσα στις ρώγες κάνοντας ένα νύγμα. Η γονιμότητα των θηλυκών φτάνει τα 300 αυγά περίπου και ο αριθμός των αυγών που αφήνει σε κάθε ωοτοκία κυμαίνεται από 1-10.
🔹 Οι στοές που δημιουργούν τα σκουλήκια ξεκινούν από το νύγμα ωοτοκίας, είναι επιφανειακές (κάτω από την επιδερμίδα) και ευδιάκριτες.
🔹 Τα σταφύλια χάνουν την εμπορική τους αξία κι είναι ευάλωτα σε σήψεις (όξινη σήψη, βοτρύτης).
🔹 Επειδή σε κάποιες χώρες είναι έντομο καραντίνας, η παρουσία του στα σταφύλια γίνεται αιτία απόρριψης των φορτίων που προορίζονται για εξαγωγή.
Αντιμετώπιση (Προτείνεται στα σταφύλια για επιτραπέζια χρήση):
🔹 Τοποθέτηση παγίδων Mc Phail ή δελτοειδείς τύπου Jackson ή αυτοσχέδιες (μπουκάλια πλαστικά) για να διαπιστωθεί η εμφάνιση του εντόμου και η δυναμική των πληθυσμών του.
🔹 Μαζική παγίδευση και θανάτωση (ετοιμόχρηστες παγίδες).
🔹 Συνδυασμένη αντιμετώπιση με την ευδεμίδα κοντά στην ωρίμαση
