Σιτηρά: Οδηγός Λίπανσης

Αρχες ολοκληρωμενης διαχειρισης στη λίπανση: Διατήρηση με επιμέλεια της ισορροπίας βλαστικών και καρποφόρων οργάνων των φυτών και αποφυγή υπερβολικής και τρυφερής βλάστησης καθώς και υπερβολικού ύψους φυτών σε όλη την καλλιεργητική περίοδο. Αυτή επιτυγχάνεται με την ορθολογική χρήση των αζωτούχων λιπασμάτων, την χρήση της αναγκαίας και μόνο ποσότητας νερού κατά αρδευτική δόση και συχνότητα αρδεύσεων καθώς και με τη χρήση ρυθμιστών ανάπτυξης των φυτών στις περιπτώσεις που η σιταροκαλλιέργεια από καλλιεργητικές αστοχίες και καιρικές συνθήκες υπάρχει κίνδυνος να αναπτύξει υπερβολικό ύψος με μεγάλα μεσογονάτια διαστήματα.

ΕΠΟΧΗ ΛΙΠΑΝΣΗΣ: Η βασική λίπανση πραγματοποιείται κατά την σπορά με το 1/2 ή 1/3 του συνόλου του αζώτου (με τη μορφή συνήθως της φωσφορικής αμμωνίας (20-10-0) που δεν είναι εύκολα διαλυτή και δεν εκπλύνεται), όλη η ποσότητα του φωσφόρου και όλη η ποσότητα του καλίου(συνήθως δεν χρειάζεται προσθήκη Κ λόγω του ότι τα ελληνικά εδάφη επαρκώς εφοδιασμένα με Κ). Η βασική ίπανση εφαρμόζεται με ενσωμάτωση του λιπάσματος σε παράλληλες γραμμές προς τις γραμμές σποράς λίγο βαθύτερα από το σπόρο κατά την σπορά. Για τα ελληνικά εδάφη ο συνδυασμός 2:1 Ν:Ρ ο καλύτερος συνδυασμός . Η λίπανση μπορεί να είναι ενδεικτικά 25-30 κιλά/στρέμμα

λιπάσματος 20-10-0 κατά την βασική λίπανση ή άλλο με αναλογία αζώτου προς φωσφόρο 2:1).

Ανάγκες Θρεπτικών στοιχείων για τα σιτηρά (κιλά/στρέμμα)
ΑΖΩΤΟ (Ν)	ΦΩΣΦΟΡΟΣ (Ρ2Ο5)	ΚΑΛΙΟ (Κ2Ο)
8 – 16	3 – 8	0 – 4

Λίπανση Χειμερινών Σιτηρών

Στα χειμερινά σιτηρά συνιστάται να εφαρμόζονται κατά το μέγιστο 18 μονάδες Αζώτου ανά στρέμμα και να χορηγούνται σε τουλάχιστον δύο (2) δόσεις.
Ο Φώσφορος χορηγείται μέχρι έξι (6) μονάδες ανά στρέμμα στη βασική λίπανση. Το Κάλιο χορηγείται μέχρι οκτώ (8) μονάδες ανά στρέμμα όταν είναι διαπιστωμένη η έλλειψη.^[1]

Συνιστώμενη λίπανση Χειμερινών Σιτηρών

Καλλιέργεια	Βασική Λίπανση μονάδες ανά στρέμμα Ν - Ρ2Ο5 - Κ2Ο	Επιφανειακή λίπανση
Σιτάρι Μαλακό (βραχυστέλεχες ποικιλίες)	8 - 6 - 8	Σε 1-2 δόσεις με δέκα (10) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα
Σιτάρι Μαλακό (μακροστέλεχες ποικιλίες)	8 - 5 - 8	Σε 1-2 δόσεις με πέντε (5) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα
Σιτάρι Σκληρό (μέσου ύψους)	7 - 5 - 8	Σε 1-2 δόσεις με επτά (7) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα
Σιτάρι Σκληρό (μακροστέλεχες ποικιλίες)	8 - 5 - 8	Σε 1-2 δόσεις με τέσσερις (4) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα
Κριθάρι Φθινοπωρινής σποράς	(4 - 7) - (3 - 5) - (0 - 10)	Σε 1-2 δόσεις με τέσσερις έως πέντε (4- 5) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα
Κριθάρι Ανοιξιάτικης σποράς	(4 - 6) - (0 - 4) - 0	Σε 1-2 δόσεις με δύο (2) μονάδες αζώτου (Ν) / στρέμμα

Προτάσεις Λίπανσης

Η επιφανειακή λίπανση με ομοιόμορφη διασπορά του λιπάσματος στην επιφάνεια του εδάφους και ενσωμάτωση με το νερό της βροχής

ή σπανιότερα με ελαφρά άρδευση. Πρεπει να υπάρχει υγρασία στο έδαφος αλλιώς το λίπασμα που ρίχνουμε επιφανειακά θα εξαερωθεί.

Στο σκληρό σιτάρι η επιφανειακή λίπανση γενικά σε δύο δόσεις διότι βελτιώνει την ποιότητα του σπόρου αλλά και γενικότερα σε περιοχές με πολλές βροχοπτώσεις διότι μειώνεται ο κίνδυνος έκπλυσης.

Ειδικότερα: 1. Σε κανονική πυκνότητα φυτών και για να υπάρχει ικανοποιητικό αδέλφωμα συνιστώνται 2 επιφανειακές λιπάνσεις, η πρώτη με τα 2/3 της συνολική ποσότητας. 2. δεύτερη με το 1/3 κατά την έναρξη του καλαμώματος. 3. Σε μικρή πυκνότητα φυτών συνιστάται 1 εφαρμογή επιφανειακής λίπανσης κατά την έναρξη και μέχρι τα μέσα του αδελφώματος. (Για να ενισχυθεί το αδέλφωμα). Σε μεγάλη πυκνότητα φυτών η επιφανειακή αργότερα στο τέλος του αδελφώματος μέχρι τις αρχές του καλαμώματος (Το αδέλφωμα δεν πρέπει να ενισχυθεί αφού υπάρχει κίνδυνος πλαγιάσματος).

Βασική Λίπανση
Τύπος Λιπάσματος	Δοσολογία (κιλά/στρ.)	Παρατηρήσεις
24-40-0 (Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)	20-40	Για Βασική Λίπανση Οκτωβρίου - Νοεμβρίου
30-15-0 (Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)	15-20
30-10-5 (Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)	15-20
15-13-0-(14) + 11CaO + 2MgO	30 - 35	Άριστο για όξινα εδάφη. Ισχυρά εμπλουτισμένο με Ασβέστιο. Βραδείας αποδέσμευσης Φωσφόρου.
12-12-0-(11) + 10CaO + 8MgO	40 – 45	Με σχέση N/Ρ205=1/1 και για βελτίωση όξινων εδαφών.
12-12-0 + 28% S03	40 – 45	Με σχέση N/Ρ205=1/1 και για βελτίωση αλκαλικών εδαφών.
18-8-0-(10)	30
θειοφωσφ. Αμμωνία (20-10-0-(11))	25	Με σχέση Ν/Ρ205=2/1. Κανονικός τύπος.
θειοφωσφ. Αμμωνία (22-11-0-(12))	Μέχρι 25	Με σχέση Ν/Ρ205=2/1. Ενδιάμεσος τύπος.
θειοφωσφ. Αμμωνία (16-20-0-(13))	30 – 35	Με σχέση Ν/Ρ205=0,8/1. Για εδάφη φτωχά σε Φωσφόρο.

Επιφανειακή Λίπανση
40-0-0 + S (Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)	15 – 25
ΝΙΤΡΙΚΗ ΑΜΜΩΝΙΑ (33,5-0-0 ή 34,5-0-0)	15 – 25	Για ασβεστούχα και ουδέτερα εδάφη.
ΑΣΒΕΣΤ. ΝΙΤΡ. ΑΜΜΩΝΙΑ (26-0-0 και 27-0-0)	20 – 30	Για όξινα εδάφη. Επίσης για κανονικά εδάφη, όταν απαιτείται ταχεία επίδραση.
ΑΜΜΩΝΙΑ & Mg (27-0-0 + 5MgO)	20 – 30	Πλούσια πηγή άμεσα αφομοιώσιμου Νιτρικού Αζώτου και Μαγνησίου.

Πηγές:
[1] ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΣΙΤΟΥ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
[2] ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΙΘΑΡΙΟΥ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
[3] Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Φθιώτιδας
[4] Οδηγοί λίπανσης των εταιριών: ELFE, Compo, Γαβριηλ