Plant Protection
Εγκατάσταση της εφαρμογής για Android Εγκατάσταση της εφαρμογής iPhone / iPad Εγκατάσταση της εφαρμογής για Windows PC / Laptop Εφαρμογή για Chrome Βρείτε μας στο Facebook

Οδηγός καλλιέργειας (Φασόλια Μαυρομάτικα)

ΦΑΣΟΛΙΑ ΜΕ ΛΟΒΟ

Φασόλια Μαυρομάτικα: Οδηγός καλλιέργειας

Περιεχόμενα:




Γενικά στοιχεία

Το μαυρομάτικο φασόλι μοιάζει μορφολογικά με το κοινό φασόλι. Έχει ύψος 50-70 εκ. με βλαστό όρθιο ή μισοαναρριχώ-μενο (στρωτό), οπότε οι βλαστοί της βάσης φθάνουν τα 135-170 εκ. ή αναρριχώμενο. Τα άνθη είναι σχετικά μεγάλα, λευκά ή μωβ και οι λοβοί κυλινδρικοί, μακριοί, με σπόρους νεφροειδείς, μήκους 6-9 χιλ., υπόλευκους με μαύρη ή καφέ οφθαλμική κηλίδα.[1]

Είναι φυτό πιο απαιτητικό σε υψηλές θερμοκρασίες στην εποχή σποράς από το κοινό φασόλι και πολύ ανθεκτικότερο στην ξηρασία. Γι’ αυτό και καλλιεργείται συνήθως σε ξηροθερμικές περιοχές, όπου αποδίδει ακόμη και χωρίς άρδευση. Η απόδοση όμως είναι πολύ μεγαλύτερη όταν αρδεύεται.

Προσαρμόζεται σε ποικιλία εδαφών, από ελαφρά αμμώδη ως βαριά αργιλλώδη ακόμη και σε σχετικά όξινα. Όμως τα πολύ όξινα ή αλκαλικά εδάφη θα πρέπει ν’ αποφεύγονται. Στα δροσερότερα κλίματα αποδίδει καλύτερα σε ελαφρά αμμώδη εδάφη. [1]

Το φυτό ειναι ηλιόφιλο, φωτόφιλο και θερμόφιλο, ο μέτρια θερμός καιρός έχει μεγάλη επίδραση στην ευνοϊκή ανάπτυξή του.[2]

Ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η περίοδος της άνθησης μέχρι και το δέσιμο των λοβών, οπότε τόσο η παρατεταμένη ξηρασία και οι θερμοί άνεμοι, όσο και ο υγρός και βροχερός καιρός προκαλούν ακατάσχετη ανθόρροια, με συνέπεια τη σοβαρή μείωση της παραγωγής.[2]

Οι εδαφικές απαιτήσεις του φασολιού δεν είναι μεγάλες. Μπορεί να προσαρμοστεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφικών τύπων, αλλά αποδίδει καλύτερα σε χαλαρά, στραγγερά, ουδέτερα και γόνιμα εδάφη (όπως είναι τα ελαφρά ως μέσα αμμοπηλώδη, πηλοαμμώδη ή και αμμοαργιλλώδη, καθώς και τα χουμώδη με μεγάλη υδατοχωρητικότητα), με κανονική περιεκτικότητα σε ασβέστιο (ως 1% CaCΟ3) και pH περίπου στο 6 (5,5 έως 6,5). 
Σε αλκαλικά εδάφη στα οποία μπορεί να παρατηρηθεί έλλειψη μαγγανίου (Mn), δεν ευδοκιμεί.
Τα συνεκτικά, υγρά και ψυχρά εδάφη πρέπει να αποφεύγονται.

Το φασόλι δε θεωρείται τόσο εδαφοεμπλουτιστικό σε άζωτο φυτό, όσο άλλα ψυχανθή, επειδή το ατμοσφαιρικό άζωτο που δεσμεύει κυμαίνεται γύρω στα 4 κιλά στο στρέμμα.
 
Τεχνική καλλιέργειας
 
Προετοιμασία εδάφους: Η ετοιμασία καθαρής από ζιζάνια, θερμής και υγρής εδαφοστρωμνής έχει σημασία για το φύτρωμα και την καλή ανάπτυξη του φυτού. Πριν τη σπορά καλό είναι ν’ απολυμανθεί το έδαφος μ' ένα εντομοκτόνο εδάφους. [1]

Σπορά: Η σπορά γίνεται είτε σε γραμμές, είτε κατά θέσεις [2]

Λίπανση: Γίνεται βασική λίπανση με 6 μονάδες φωσφόρου / στρέμμα ή 30 κιλά αραιό υπερφωσφορικό λίπασμα 0-20-0. Αζω-τούχος λίπανση συνήθως δεν εφαρμόζεται, επειδή το φυτό δεσμεύει ατμοσφαιρικό άζωτο με τα αζωτοβακτήρια που συμβιώ-νουν στις ρίζες του. Σε άγονα όμως εδάφη 2-4 μονάδες αζώτου κατά στρέμμα δηλ. 8-16 κιλά ασβεστούχου νιτρικής αμμωνίας (26-0«0) ή 10-20 κιλά θειϊκής αμμωνίας (21-0-0) είναι ωφέλιμα.

Άρδευση: Σε ξηρές περιοχές η άρδευση είναι απαραίτητη για να αποδώσει το φυτό ικανοποιητικά. Ιδιαίτερα ωφέλιμη είναι μία τουλάχιστον άρδευση στην περίοδο ανθοφορίας.

Συγκομιδή: Η συγκομιδή πρέπει να γίνεται όταν τα 2/3 των λοβών αποκτήσουν το χαρακτηριστικό κίτρινο - καστανό χρώμα.[1]

Αποθήκευση σπόρου: Ο σπόρος διατηρείται ζωντανός 3-4 χρόνια, όταν αποθηκευθεί σε περιβάλλον ξερό και δροσερό (κάτω από 13 Κελσίου) και όταν η υγρασία του (του σπόρου) είναι χαμηλή (12-13%). Για να διατηρηθεί ο σπόρος γερός χρειάζεται ν' απολυμανθεί με τα εντομοκτόνα aluminium phosphide ή malathion, όταν προορίζεται για κατανάλωση και με το εντομοκτόνο lindane και τα μυκητοκτόνα maneb ή benomyl ή με το μίγμα carboxin + maneb, όταν προορίζεται για σπορά. Επίσης, η αποθήκη πρέπει να είναι καθαρή, χωρίς υπολείμματα παλιού σπόρου και απολυμασμένη.

Αν γίνει η συγκομιδή αφού ωριμάσουν όλοι οι λοβοί οι απώλειες είναι μεγάλες από το «τίναγμα» των σπόρων. Στις «στρωτές» ποικιλίες, η συγκομιδή γίνεται είτε με τα χέρια (ξεριζώνονται τα φυτά κι αφήνονται 2-3 ημέρες σε σωρούς να ξεραθούν καλά), είτε με θεριστική μηχανή (και πάλι αφήνονται να ξεραθούν στο χωράφι).

Στις νάνες ποικιλίες (όρθιες) μπορεί να χρησιμοποιηθεί η θεριζοαλωνιστική σίτου κατάλληλα προσαρμοσμένη.[1]

Ασθένειες - Έντομα 

Από τις κυριότερες ασθένειες που προσβάλλουν τα μαυρομάτικα φασόλια είναι οι μυκητολογικές Ανθράκνωση (Colletotrichum lindemuthianum), Σκωρίαση (Uromyces appendiculatus, U. vignae), Ωίδιο (Erysiphae polygoni), ή βακτηρίωση (xanthomonas sp.) και η ίωση «κίτινο μωσαϊκό» (SBMV - CS).

Ο αποτελεσματικότερος και οικονομικότερος τρόπος αντιμετώπισής τους είναι η καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών, η αλλαγή καλλιέργειας για 1-2 χρόνια και η χρήση γερού και απολυ-μασμένου σπόρου.

Από τα έντομα, κυριότερα είναι η μαύρη αφίδα (Aphis fabae), οι βρούχοι (Acanthoscelides obtectus και Callosobruchus maculatus) και τα έντομα εδάφους (αγρότιδες, σιδηροσκούληκα κ.ά.).

Για την καταπολέμηση των αψίδων συνιστάται ψεκασμός, μόλις εμφανιστούν.

Για τα έντομα εδάφους συνιστάται απολύμανση του σπόρου πριν τη σπορά ή του εδάφους με εντομοκτόνο και η διασπορά δολωμάτων στο χωράφι μετά τη δύση του ηλίου. Χρειάζονται 4-5 κιλά δολωμάτων στο στρέμμα.
Για την καταπολέμηση του βρούχου δε συνιστάται ψεκασμός στο χωράφι, αλλά μετά τη συγκομιδή απολύμανση της αποθήκης και του σπόρου, όπως προαναφέρθηκε.
 


Προληπτικά μέτρα / πρόγραμμα ψεκασμών (συνοπτικά)

Τα προληπτικά μέτρα και οι ψεκασμοί που συνιστώνται για καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών των φασολιών (που ανάλογα με την περιοχή και τις κλιματικές συνθήκες μπορεί να τροποποιηθούν) είναι τα εξής:
  • Χρήση γερού σπόρου, απολυμασμένου με εντομοκτόνο και μυκητοκτόνο και διατηρημένου σε αποθήκη στεγνή, με θερμοκρασία κάτω από 13 βαθμούς Κελσίου.
  • Απολύμανση του εδάφους πριν τη σπορά.
  • Αποφυγή των υγρών, συνεκτικών εδαφών, της υπερβολικής άρδευσης και της χρήσης κοπριάς, για να περιοριστεί ο κίνδυνος εμφάνισης μυκητολογικών ασθενειών ριζών και λαιμού.
  • Πρώτος ψεκασμός με χαλκούχο ή άλλο εγκεκριμένο μυκητοκτόνο, όταν τα φυτά είναι στο στάδιο από τα δύο πρώτα πραγματικά φύλλα ως τα τέσσερα φύλλα (για ασθένειες λαιμού, αδρομύκωση, ανθράκωση).
  • Δεύτερος ψεκασμός, από το στάδιο της έκπτυξης βλαστών ως την έναρξη της άνθησης, με εγκεκριμένο  μυκητοκτόνο (για ανθράκνωση, σκωρίαση, ωίδιο) και εντομοκτόνο (για την αφίδα και τους τετράνυχους).
  • Τρίτος ψεκασμός, κατά την άνθηση, ιδιαίτερα αν ο καιρός είναι βροχερός με μυκητοκτόνο (για ασθένειες φυλλώματος) και εντομοκτόνο (για την αφίδα, τους  τετράνυχους και την κάμπια των λοβών).
  • Τέταρτος ψεκασμός, από την έναρξη του σχηματισμού των λαβών ως την αλλαγή του χρωματισμού τους, με μυκητοκτόνο (για ασθένειες φυλλώματος) και εντομοκτόνο (για βρούχο, κάμπια λοβών, τετράνυχους, αφίδα).[2]

 
Πηγές και βιβλιογραφία:
[1] 
Φασόλια Μαυρομάτικα  - Οδηγός καλλιέργειας  - Υπουργείο Γεωργίας 1992 - Ελένη Παπουτσί-Κώστοπούλου
[2]
Φασόλια (Όσπρια) - Οδηγός καλλιέργειας  - Υπουργείο Γεωργίας 1984 - Ελένη Παπουτσί-Κώστοπούλου
[3] Πως Καλλιεργώ Φασόλια Φασολάκια - kalliergo.gr
[4] 
Screening for resistance to Ascochyta blight in populations of Phaseolus coccineus L. and P. polyanthus Greenman