Plant Protection
Εγκατάσταση της εφαρμογής για Android Εγκατάσταση της εφαρμογής iPhone / iPad Εγκατάσταση της εφαρμογής για Windows PC / Laptop Εφαρμογή για Chrome Βρείτε μας στο Facebook
Για να δείτε περισσοτερες πληροφοριες για το κάθε λίπασμα, δημιουργήσετε μια συνδρομή.

Σπορά βαμβακιού: Συμβουλές για καλύτερα αποτελέσματα



Εποχή σποράς

Στάδιο σποράς-φυτρώματος: Είναι η περίοδος από την σπορά μέχρι την εμφάνιση των κοτυληδόνων στην επιφάνεια. Η σπορά γίνεται από τα μέσα Μαρτίου αν είναι υπό κάλυψη, μέχρι τα μέσα Μαϊου για τα όψιμα βαμβάκια. Οι ευνοϊκότερες συνθήκες για το φύτρωμα του σπόρου είναι η θερμοκρασία να βρίσκεται μεταξύ 27-33ο C και ο σπόρος να βρίσκεται σε επαφή με υγρό έδαφος, ώστε να διογκωθεί και να βγει το αρχικό ριζίδιο. Όμως επειδή θέλουμε, ιδιαίτερα στην Ελλάδα , πρώιμη παραγωγή, σπέρνουμε συνήθως τον βαμβακόσπορο μόλις η θερμοκρασία του εδάφους περάσει τους 13-14ο C. Η περίοδος αυτή διαρκεί από 8-10 ημέρες, μέχρι και 30, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στο έδαφος.[2]

Η επιδίωξη της πρώιµης σποράς θα πρέπει να είναι βασικό μέλημα του βαμβακοκαλλιεργητή. Κι αυτό γιατί, με την πρώιμη σπορά, αφενός υπάρχει αρκετός χρόνος για επανασπορά σε περίπτωση αποτυχίας του φυτρώµατος και αφετέρου μεγαλώνει η βλαστική περίοδος, με αποτέλεσµα:
  • Να υπάρχει χρόνος για άνθιση και καρποφορία
  • Να αποφεύγονται ζηµιές από ρόδινο σκουλήκι.
  • Να επιτυγχάνεται πρώιµη και καλή συγκοµιδή.

Μια άλλη τεχνική που εξασφαλίζει πρώιµο, γρήγορα και οµοιόµορφο φύτρωµα είναι η χρήση γυμνού σπόρου, ο οποίος απορροφά ταχύτερα και πιο οµοιόµορφα την εδαφική υγρασία απ’ ότι ο μη αποχνοωμένος σπόρος. Επιπλέον, η χρήση γυμνού σπόρου προσφέρει και άλλα πλεονεκτήµατα, όπως :
  • Οικονοµία στο σπόρο, καθώς και ρύθµιση και ακρίβεια της ποσότητας του σπόρου κατά στρέμμα
  • Ομοιόμορφο βάθος σποράς και κατανομή σπόρου στη γραμμή
  • ∆υνατότητα για οψιμότερη σπορά χωρίς να χαθεί η πρωιμότητα της καλλιέργειας
  • Ταχύτερο φύτρωµα του γυµνού σπόρου, που σηµαίνει αποφυγή των σηψιρριζιών και υγιέστερα φυτά.[1]
Αναλογία ινών – σπόρου: Αυτό το χαρακτηριστικό ενδιαφέρει μόνο στην περίπτωση που η ίνα είναι το κύριο προϊόν και ο σπόρος το δευτερεύον. Επειδή αυτό όμως ισχύει για ποσοστό πάνω του 90% είναι πολύ σημαντικό, αν υπολογιστεί και το γεγονός ότι η τιμή της ίνας είναι 6-8 φορές μεγαλύτερη από του σπόρου.
Έτσι η αναλογία αυτή εξαρτάται πάρα πολύ και από την ποικιλία και από τις φροντίδες του παραγωγού, ενώ η αζωτούχα λίπανση, το υπερβολικό πότισμα, η όψιμη σπορά μπορούμε να πούμε ότι μειώνει την αναλογία ινών προς σπόρο. [2]
 

Ποικιλία και ποιότητα του σπόρου

Θα πρέπει να γνωρίζετε καλά τα χαρακτηριστικά τις ποικιλιάς και την ποιότητα του σπόρου που θα χρησιμοποιήσετε.
Κάθε ποικιλία εχει άλλα χαρακτηριστικά και διαφορετική ευρωστία ως πρός τα φυτά που παράγει, Επίσης καθε ποικιλία εχει διαφορετικές απαιτήσεις ως προς τις κλιματικές συνθηκες που αναπτύσσεται. 
Καλό θα έιναι να κρατιέτε αρχείο με τον αριθμό παρτίδας τον κωδικό επεξεργασίας καθώς και ένα μικρο αριθμό απο του σπόρους αγοράζετε, για την περίπτωση που έχετε πρόβλημα με την βλάστηση των σπόρων.


 

Ποσότητα σπόρου

1,7-3,0 κιλά, περίπου, το στρέμμα, και εξαρτάται από την ποιότητα του σπόρου, την ποικιλία, την εποχή σποράς και τη σύσταση του εδάφους. Περισσότεροι σπόροι απαιτούνται στις πρώιµες ποικιλίες και σπορές, καθώς επίσης και σε χωράφια αµµουδερά και ιλυοαµµώδη, που εύκολα δηµιουργούν κρούστα, προκαλώντας σάπισµα του σπόρου.[1]

Σημαντικό είναι, επίσης, ο σβωλοδιώχτης της σπαρτικής να μην ανοίγει αυλάκι, γιατί: 
α) απομακρύνεται, μαζί με το χώμα, το ενσωματωμένο ζιζανιοκτόνο και φυτρώνουν ζιζάνια στη γραμμή σποράς
β) αν μετά τη σπορά πέσουν βροχές, δημιουργείται, μέσα στο αυλάκι, υπερβολική υγρασία που προκαλεί σάπισμα του σπόρου και αργότερα των μικρών φυτών.
γ) το χώμα που παρασύρεται σ’ αυτή την περίπτωση από τις πλευρές του αυλακιού, μεγαλώνει το βάθος σποράς και δυσκολεύει το φύτρωμα.[3]

Το πρώιµο, γρήγορο και οµοιόµορφο φύτρωµα, καθώς και η εξασφάλιση ευνοϊκών συνθηκών κατά τα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυταρίων είναι βασικοί παράγοντες για την επιτυχία της καλλιέργειας. Μεγάλη σηµασία έχει ο ίδιος ο βαµβακόσπορος, ο οποίος θα πρέπει να είναι καλής ποιότητας και υψηλής βλαστικότητας (πάνω από 80%), απεντοµωµένος και απολυµασµένος, να έχει αποθηκευτεί σε μέρος ξηρό, να μην είναι παλαιότερος των δύο ετών και φυσικά να ανήκει στην ποικιλία που αποδείχθηκε ότι είναι η καλύτερη για τη συγκεκριµένη περιοχή τα τελευταία χρόνια. Στις μέρες μας γίνεται χρήση του επενδεδυµένου σπόρου με εντομοκτόνο Gaucho αποφεύγοντας τη χρήση κοκκώδους κατά τη σπορά.[1]


Αποστάσεις φυτών - συστήματα φύτευσης

Οι αποστάσεις των φυτών πάνω στη γραµµή σποράς και μεταξύ των γραµµών θα πρέπει να είναι τέτοιες που να επιτρέπουν στο φυτό να αξιοποιεί όσο είναι δυνατόν καλύτερα το φως, τον αέρα, την υγρασία και την γονιµότητα του εδάφους. Πάντως ο πληθυσµός των φυτών κατά στρέµµα, καθώς και ο τρόπος διάταξης αυτών στο χωράφι, εξαρτάται από την ποικιλία, το έδαφος, τον τρόπο καλλιέργειας και την εποχή σποράς. Πυκνότερες βαµβακοφυτείες πρέπει να δηµιουργούνται σε πλούσια εδάφη, σε όψιµες σπορές και όταν χρησιµοποιούνται ποικιλίες που δεν αναπτύσσουν μεγάλη βλάστηση. Στις βαµβακοφυτείες μηχανοσυλλογής οι αποστάσεις μεταξύ γραµµών θα πρέπει να είναι 96 εκ., ενώ στις βαµβακοφυτείες χειροσυλλογής οι γραµµές συνήθως απέχουν 75 - 80 εκ. Επανασπορά γίνεται όταν από τύχη το φύτρωµα, δηλαδή όταν ο αριθµός των φυτών/στρέµµα είναι 50 - 60% μικρότερος από τον κανονικό και ανάλογα με την εποχή (δεν συνιστάται η πολύ όψιµη επανασπορά).

Εκτός από τον κλασσικό τρόπο σποράς και καλλιέργειας του βαµβακιού, υπάρχουν και τρεις άλλοι τρόποι : η σπορά σε αναχώµατα, η σπορά σε δίδυµες γραµµές και η σπορά σε υπό κάλυψη.

Η σπορά και η καλλιέργεια σε αναχώµατα ενδείκνυται για τα χωράφια που είναι υγρά και βαριά την άνοιξη, στα οποία εξασφαλίζει σηµαντική αύξηση των αποδόσεων. Η μέθοδος αυτή, αν και παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήµατα (γρηγορότερο φύτρωµα, ταχύτερη πρώτη ανάπτυξη των φυτών, αποφυγή σαπισµάτων του σπόρου και σηψιρριζιών, πρωίµιση της παραγωγής, διευκόλυνση της μηχανοσυλλογής), δεν έχει διαδοθεί αρκετά στη χώρα μας, γιατί απαιτούνται ειδικά μηχανήµατα για το σχηµατισµό των αναχωµάτων και διεξαγωγή των σκαλισµάτων. Επιπλέον, η διαµόρφωση πρέπει να γίνεται το φθινόπωρο ή αρχές του χειµώνα, που σηµαίνει ότι στις περιοχές με ραγδαίες βροχές το χειµώνα θα χαλάσουν τα αναχώµατα που θα έχουν σχηµατιστεί από το φθινόπωρο. Πάντως, τα αυλάκια ανοίγονται με έναν πολλαπλό αυλακωστήρα στις κανονικές αποστάσεις, στις οποίες θα γίνει σπορά την άνοιξη, οπότε και θα δοθεί η τελική μορφή στα σαµάρια με το διαµορφωτή.

Η σπορά και καλλιέργεια σε διπλές γραµµές δίνει τη δυνατότητα για δηµιουργία πυκνότερης φυτείας και αύξηση των αποδόσεων. Η απόσταση των σειρών στη διπλή γραµµή είναι 15 - 20 εκ. και η απόσταση των διπλών γραµµών μεταξύ τους 1 μέτρο. Με τη μέθοδο αυτή, σε ένα στρέµµα μπορούν να φυτευτούν 20.000 έως 25.000 φυτά. Πάντως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διάδοση της τεχνικής αυτής είναι η χρήση ειδικών σπαρτικών μηχανών.

Η σπορά υπό κάλυψη είναι μια νέα μέθοδος που άρχισε να εφαρµόζεται στη χώρα μας από το 1990. Με την κάλυψη της γραµµής σποράς με πλαστικό (πολυαιθυλένιο), πλάτους 60 - 62 εκ. (πλάτος κάλυψης 30 - 35 εκ.), επιτυγχάνεται σίγουρο, πρώιµο και οµοιόµορφο φύτρωµα. Επιπλέον, με την συγκράτηση της υγρασίας, που παρατηρείται τόσο κατά το φύτρωµα όσο και στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των βαµβακοφύτων, γίνεται οικονοµία στα ποτίσµατα που δίνονται συνήθως την εποχή αυτή. Τελικά με την πρωίµιση των φυτειών παρατηρείται και αύξηση των αποδόσεων, ενώ παράλληλα παρέχεται η δυνατότητα σποράς οψιµότερων ποικιλιών που είναι περισσότερο παραγωγικές.[1]

Προσοχή στο βάθος σποράς. ΟΧΙ ΒΑΘΕΙΑ. Το σωστό βάθος είναι 3 με 4 εκατοστά - δύο δάχτυλα περίπου. Βαθιά σπορά οδηγεί τις περισσότερες φορές σε επανασπορά.[3]
 
 

 
Πηγές και βιβλιογραφία
[1] "Η βαμβακοκαλλιέργεια στην περιφέρεια της Θεσσαλίας, προβλήματα και προοπτικές",Πτυχιακή εργασία των Λάλλα Νίκης - Μπάρδα Χρήστου, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Θεσσαλονίκη 2011
[2] "ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΒΑΜΒΑΚΙΟΥ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ" - Πτυχιακή εργασία ΤΟΥ ΦΟΙΤΗΤΗ ΚΑΜΠΟΥΡΗ Π. ΠΕΤΡΟΥ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Α.Τ.Ε.Ι.Θ.), ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΩΝ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ, ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
[3] "Προβλήματα της βαμβακοκαλλιέργειας στο νομό Θεσσαλονίκης και η αντιμετώπιση αυτών" - Πτυχιακή εργασία  του Γεωργίου Στεφανόπουλου σπουδαστή του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής - ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ