Φακές: Οδηγός Καλλιέργειας

---

Εισαγωγή

Στα πλαίσια της ορθής γεωργικής πρακτικής, οι καλλιεργη-τικές τεχνικές πρέπει να είναι οι ενδεδειγμένες, να γίνονται την σωστή χρονικά περίοδο και να έχουν σαν στόχο την ενδυνάμωση των φυτών, ώστε η σχέση της ανάπτυξης τους προς την παραγωγή να είναι άριστη αποτελεί την βασική αρχή της φυτοπροστασίας. Φυτά τα οποία έχουν δεχθεί σωστές καλλιερ-γητικές φροντίδες (π.χ. σκαλίσματα κ.λ.π.), δεν καταπονούνται π.χ. υδατικά και βρίσκονται σε άριστη θρεπτική κατάσταση είναι πιο ανθεκτι-κά στους εχθρούς, τις ασθένειες.
 

---

  
Τρόπος αναπτιξης στελέχους

Στέλεχος:
Υπάρχουν τύποι φακής που παρουσιάζουν:

• Όρθια ανάπτυξη
• Έρπουσα ανάπτυξη
• Ενδιάμεση ανάπτυξη των δευτερευουσών διακλαδώσεων σε σχέση με το στέλεχος.

Γενικά το ύψος των φυτών κυμαίνεται από 15 έως και 75 εκ. ανάλογα με το γονότυπο και το περιβάλλον. Κατά μέσο όρο είναι 25 έως 40 εκ.

Από γεωργικής πλευράς επιθυμητοί είναι οι τύποι φακής με την όρθια ανάπτυξη, αν και έχουν και αυτοί μειονεκτήματα, όπως το εύκολο πλάγιασμα. Όμως και οι υπόλοιποι τύποι αποτελούν σημαντική πηγή γενετικού υλικού με κάποια πιθανώς ιδιαίτερα χαρακτη-ριστικά πχ. αντοχή σε κάποια ασθένεια και γι’ αυτό πρέπει διατηρηθούν.

Ανθή:
Τα άνθη είναι μικρά φέρονται πάνω σε άξονα μεμονωμένα ή σε μικρές ομάδες 2 έως 4 σπάνια 7. Ο ανθικός άξονα φύεται στις μασχάλες των φύλλων. Ο πέτασος είναι λευκός ή πορφυ-ρός-μπλε.

• Περίπου κάθε φυτό φέρει από 10 έως 15 τέτοιους ανθικούς άξονες.
• Η άνθηση προχωρά κλιμακωτά από την βάση προς την κορυφή του φυτού.
• Η φακή είναι φυτό αυτογονιμοποιούμενο. Η σταυ-ρογονιμοποίση έχει αναφερθεί αλλά σπάνια.

Λοβοί και σπόροι:
Οι λοβοί είναι λείοι, μικροί, πλευρικά πιεσμένοι. (μήκος 6-20χιλ. έως 3,5 έως 11) και βρίσκονται πάνω στον ανθικό άξονα.

• Ένα ανθικός άξονας συνήθως μπορεί φέρει 1 έως 4 λοβούς σπάνια 6. Οι περισσότεροι φέρουν από ένα και λιγότεροι 2 κ.ο.κ.
• Κάθε λοβός περιέχει 1 το πολύ 2 σπόρους.

Η καλλιεργούμενη φακή έχει δύο ομάδες.

• Μικρόκαρπες ποικιλίες. Γενικά μικρά φυτά.
  • Διάμετρο σπόρου 2-6 χιλ.
  • Βάρος 1000σπ. <40-45γρ.
  • Χρώμα κοτυληδόνων (κίτρινο, πορτοκαλί έως κόκκινο, πράσινο).
  • Χρώμα περιβλήματος (κίτρινο έως μαύρο).
  • Μικρού ύψους φυτά.
  • Μικρός βιολογικός κύκλος.
• Μεγαλόκαρπες ποικιλίες.
  • Διάμετρο σπόρου 6-9 χιλ.
  • Βάρος 1000σπ. >46-50γρ.
  • Χρώμα κοτυληδόνων (συνήθως κίτρινο κ.ά).
  • Χρώμα περιβλήματος (αποχρώσεις του πράσι-νου συχνά με κηλιδώσεις).
  • Μεγάλου ύψους φυτά.
  • Μακρύς βιολογικός κύκλος.

Εμπορικά, οι ομάδες αυτές κατηγοριοποιούνται σε

• Μικρόσπερμες - πολύ μικρές (extra small), μικρές (small), μεσαίες (medium).
• Μικρόσπερμες - πολύ μεγάλες (extra large), μεγάλες (large), μεσαίες (medium).

Eπίσης, κατηγοριοποιούνται και ανάλογα με την αντοχή τους ή την ανοχή τους σε ζιζανιοκτόνα. πx. ποικιλίες με ανθεκτικότητα στην imidazo-linone.

---

Απαιτήσεις και Προσαρμοστικότητα

Απαιτήσεις - Προσαρμοστικότητα
Η φακή καλλιεργείται την ψυχρή περίοδο του έτους. Έχει προσαρμοστεί στις χαμηλές τοποθεσίες γύρω από την Μεσόγειο όπου οι χειμώνες είναι σχετικά ήπιοι. Όμως εξαπλώθηκε και σε άλλα μέρη της γης με παρόμοιες συνθήκες αλλά και σε περιοχές σε μεγάλα υψόμετρα.

Κλίμα
Θερμοκρασίες. Θεωρείται φυτό μέτριας αντοχής στις υψηλές θερμοκρασίες, με τις μικρόσπερμες ποικιλίες να θεωρούνται πιο ανθεκτικές από τις μεγαλόσπερμες. Αν και είναι αρκετά ανθεκτική στο ψύχος η φακή δεν μπορεί να αντέξει τους δριμύς χειμώνες. Οι άριστες θερμοκρασίες για την ανάπτυξη του φυτού κυμαίνονται από 18 έως 30°C.

• Σε περιοχές με δριμύς χειμώνες σπέρνεται άνοιξη. Μερικές ποικιλίες φακής, που σπέρνονται το φθινόπωρο αρχίζουν να παθαίνουν ζημίες σε θερμοκρασίες κάτω των 6^οC.
• Η χρήση ποικιλιών με κάποιο βαθμό ανθεκτικότητας στο ψύχος, εφόσον αυτές είναι τοπικά και εμπορικά αποδεκτές είναι επιθυμητή σε όλες τις περιπτώσεις ιδίως σε περιοχές με ανοιξιάτικούς παγετούς. 

Η άριστη κατανομή των θερμοκρασιών σε μια καλλιεργητική περίοδο είναι: οι χαμηλές θερμοκρασίες να συμπίπτουν με την περίοδο της βλαστικής ανάπτυξης του φυτού ενώ οι υψηλότερες θερμοκρασίες με την περίοδο της ωρίμανσης.

Νερό - βροχοπτώσεις
φακή θεωρείται φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία. Οι μικρόσπερμες είναι πιο ανθεκτικές από τις μεγαλόσπερμες. Στην χώρα μας, η καλλιέργεια αναπτύσσεται χωρίς άρδευση - με το νερό που αποθηκεύεται στο έδαφος την περίοδο των βροχών. Χρειάζεται περίπου 15-25εκ νερού/στρ. για να δώσει μια καλή παραγωγή.
Ως αναφορά για την άριστη κατανομή της υγρασίας μπο-ρούμε να πούμε ότι είναι:

• Η επαρκή υγρασία είναι απαραίτητη καθ΄ όλη την περίοδο της βλαστικής ανάπτυξης των φυτών.
• Ωστόσο, πολύ υψηλή υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη ασθενειών και επιπλέον την περίοδο πριν την άνθιση μειώνει τον αριθμό σπόρων που σχηματίζονται.
• Έτσι, η υγρασία πρέπει να μειώνεται καθώς προχωρούμε κατά την άνθιση γιατί αρχίζει ο σχηματισμός σπόρων και επιπλέον επισπεύδεται η ωρίμανση της παραγωγής.

Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι:
Η φακή είναι φυτό με ΄΄απροσδιόριστη ανάπτυξη΄΄ όσο οι συνθήκες είναι ευνοϊκές τα φυτά αναπτύσσονται στο ίδιο φυτό μπορούν να βρεθούν άνθη και σπέρματα με διαφορετικό βαθμό ωριμότητας.
Ο σχηματισμός σπόρων και η επίσπευση της ωρίμανσης προκαλείτε από κάποιο παράγοντα καταπόνησης, ιδιαίτερα από την έλλειψη επαρκούς εδαφικής υγρασίας και την έλλειψη αζώτου (Ν).

Έδαφος
Η φακή αποδίδει πολύ καλά διάφορους τύπους εδαφών. Ωστόσο προσαρμόζεται και αποδίδει πολύ καλά σε έδάφη:

• Ελαφρά έως και μέσης σύστασης.
• Με pH από 6 έως 8.
• Με επάρκεια σε ασβέστιο.
• Φτωχά ή μέτριας περιεκτικότητας σε οργανική ουσία εδάφη. Τέτοια εδάφη είναι σχεδόν τα περισσότερα εδάφη της Ελλάδας.
  • Ερυθρές Μεσογειακές γαίες
  • Καφέ Μεσογειακές γαίες
  • Τα παραπάνω με μια λεπτή επιφανειακά μαύρη ζώνη που δηλώνει την παρουσία οργανικής ουσία σε αυτή.
• Σε εδάφη με οργανική ουσία (ΥΠΟ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ). Στα εδάφη αυτά θα επιλεγεί υποχρεωτικά ποικιλία κατάλληλου βιολογικού κύκλου.

Θέση αγρού
Η έκθεση του αγρού προς το νότο και ανατολικά είναι η προτιμότερη.

Στράγγιση
Αποφυγή καλλιέργειας της φακής σε εδάφη που δεν στραγγίζουν καλά, ΄΄νεροκρατούν΄΄ ή πλημμυρίζουν.

Aνάγκες σε άρδευση
Η φακή είναι αρκετά ανθεκτική στην ξηρασία, ενώ υποφέρει σημαντικά από την περίσσεια υγρασίας. Όλες σχεδόν οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με φακή στην χώρα είναι ξερικές και τα φυτά βασίζονται για την ανάπτυξη τους στις βροχοπτώσεις.

• Αν σπέρνεται μετά την περίοδο των βροχών τα φυτά αναπτύσσονται με την υγρασία που αποθηκεύτηκε στο έδαφος.
• Αν χρειάζεται η όχι άρδευση εξαρτάται από τις βροχές στην περιοχή, το βάθος του εδάφους και τον τύπο του π.χ. στα αμμοπηλώδη εδάφη η φακή αντιδρά θετικά στην άρδευση
• Η υγρασία ευνοεί την μεγάλη βλαστική ανάπτυξη, δένει λίγους λοβούς που ωριμά-ζουν ανομοιόμορφα και έχει την τάση να πλαγιάζει. Η κατάσταση αυτή εντείνεται σε πλού-σια γόνιμα εδάφη

Προσοχή! Το πιο κρίσιμο στάδιο σε νερό για την φακή είναι η περί-οδος της άνθησης. Αν το νερό στο έδαφος δεν επαρκή για να καλύψει τις ανάγκες της θα πρέπει να γίνεται μια άρδευση. Όμως αν υπάρχει επάρκεια υγρασία μια βροχή την περίοδο αυτή προκαλεί πτώση των ανθέων και των νεαρών λοβών.
Πρέπει να αναφερθεί ότι ανάγκες σε νερό της φακής είναι παρόμοιες με εκέινες του σιταριού
 

---

Επιλογή αγρού

Επιλογή αγρού.

• Συλλογή πληροφοριών για τις κλιματικές συνθήκες της περιοχής: Καθορίζονται ο χρόνος σποράς, οι ανάγκες σε άρδευση, η επιλογή της ποικιλίας κ.ά
  • ύψος βροχής, κατανομή στο έτος
  • θερμοκρασίες
• Εφαφοανάλυση κάθε 4-5 χρόνια. Μας δίνει μια εικόνα της κατάστασης του εδάφους και προσδιορίζει τις ανάγκες της καλλιέργεια σε βασική λίπανση και τον τύπο λίπανσης .
  • Μηχανική σύσταση, οργανική ουσία, κ.ά
• Θέση αγρού, κλίση
• Στράγγιση του εδάφους. (Η φακή δεν ανέχεται την υπερβολική υγρασία.)
• Καλλιεργητικό ιστορικό του αγρού.
  • Προηγούμενες καλλιέργειες (Μας βοήθα να βγάλουμε συμπέρασμα σε ποια κατάσταση βρίσκεται ο αγρός.)
  • Ζιζανιοκτόνα που χρησιμοποιήθηκαν. (Η φακή είναι φυτό πολύ ευαίσθητο στα ζιζανι-οκτόνα, ακόμα και στα υπολείμματα ζιζανι-οκτόνων τα οποία έχουν μείνει στο έδαφος.)
• Στοιχεία για
  • Τα είδη ζιζανίων που φύονται στην περιοχή.
  • Τις ασθενειών που ενδημούν και σχετίζονται.
  • Τους γνωστούς εχθρούς που σχετίζονται με την φακή.

---

   
Επιλογή των σπόρων

Η χρήση υψηλής ποιότητας σπόρων είναι πρωτίστης σημα-σίας για μια επιτυχή καλλιέργεια. Απαραίτητα στοιχεία που προσέχουμε κατά την επιλογή του σπόρου στον είναι:

• Η ποικιλία να είναι πιστοποιημένη .
• Βλαστικότητα.
• Απαλλαγμένος από ασθένειες που μεταφέρονται με τους σπόρους και σπόρους άλλων φυτών ή σπερματόφυτων παράσιτων.
• Να είναι απαλλαγμένοι από ξένα σώματα.
• Να μην υπάρχουν σπασμένοι, λισβωσμένοι - ζαρωμένοι σπόροι.

Είναι σημαντικό οι σπόροι να έχουν την σωστή περιεκτικότητα σε υγρασία, περίπου 14%. Οι σπόροι που έχουν την σωστή περιεκτικότητα σε υγρασία έχουν καλύτερη βλαστικότητα και ανθεκτικότητα στις μηχανικές ζημίες κατά την σπορά όταν αυτή γίνεται μηχανικά.

---

Προετοιμασία αγρού / Λίπανση

Προετοιμασία του αγρού.
Η προετοιμασία του αγρού εξαρτάται από τον τύπο του εδάφους, την εποχή σποράς, και την προηγούμενη καλλιέργεια.
Γενικά, το έδαφος πρέπει να είναι ψιχοχωματισμένο.
Ο αγρός να είναι όσο το δυνατό ισοπεδωμένος.
Επιπλέον, όταν πρόκειται η συγκομιδή να γίνει μηχανικά θα πρέπει να μην υπάρχουν πέτρες.

Λίπανση
Η ανάλυση του εδάφους δίνει χρήσιμες πληροφορίες για τις ποσότητες και το είδος λιπάσματος που πρέπει να προστεθεί στο έδαφος για να καλυφθούν οι ανάγκες της καλλιέργειας σε θρεπτικά.

Αζωτό (Ν)
Σε φτωχά σε άζωτο (Ν) εδάφη κάτω από 1,5 Κγρ./στρ. τα φυτά στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους δυσκολεύονται να καλύψουν τις ανάγκες τους σε Ν. Την περίοδο αυτή μέχρι τον σχηματισμό των φυματίων και την έναρξη της αζωτοδέσμευσης το φυτό χρησιμοποιεί τις ποσότητες του εδαφικού Ν. 

• Στα εδάφη που υπάρχει έλλειψη Ν μπορούμε να προσθέσουμε μικρές ποσότητες
  Προσοχή. Η προσθήκη αζώτου (Ν), στην καταλληλη μορφή και ποσότητα για την έναρξη του σχηματισμού φυματίων θέλει γνώση των απαιτήσεων της καλλιέργειας σε Ν και την καλή ερμηνεία της εδαφοαναλυσης.
• Εμβολιασμός εδάφους με κατάλληλους βιότυπους αζωτο-βακτηρίων. Συχνά αυτό γίνεται μαζί με την σπορά.
  Στα γόνιμα εδάφη δεν απαιτείται ούτε προσθήκη αζώτου έναρξης ούτε εμβολιασμός τους με κατάλληλους βιότυπους αζωτοβακτηρίων.

Φωσφορος (P)
Αν και οι φακές καλλιεργούνται σε φτωχά σε φώσφορο εδάφη η καλλιέργεια αντιδρά θετικά στην προσθήκη φωσφόρου αυξάνοντας τις αποδόσεις. (Βοήθα στον σχηματισμό πλούσιου ριζικού συστήματος και στην δέσμευση του αζώτου, κ.ά). Προσθήκη 1,8 έως 4 κιλά P ανά στρ. ανάλογα με τον ωφέλιμο φώσφορο του εδάφους και την φωσφοροδεσμευτική ικανότητα του εδά-φους δίνει συνήθως ικανοποιητικά αποτελέ-σματα.^[1]
Η φακή ως ψυχανθές είναι φυτό απαιτητικό σε φωσφόρο. Συνιστώνται 6 μονάδες φωσφόρου (P₂O₅) στο στρέμμα (30 κιλά από το 0-20-0). Η συνήθεια ορισμένων γεωργών να χρησιμοποιούν και στη φακή τα λιπάσματα 16-20-0 ή 20-10-0 που χρησιμοποιούν στα σιτάρια είναι λανθασμένη για δύο λόγους:
α) Τα λιπάσματα αυτά είναι πιο ακριβά από το 0-20-0 και
β) Με το άζωτο που προστίθεται εμποδίζεται ο σχηματισμός φυματίων στις ρίζες της φακής από τα αζωτοβακτήρια. Όσο περισσότερα νιτρικά έχει το έδαφος τόσο λιγότερα φυμάτια σχηματίζονται στις ρίζες.^[2]
ΠΡΟΣΟΧΗ. Η πυκνότητα των φυτών της καλλιέργειας μπορεί να υποστεί ζημία αν κατά την σπορά ό σπόρος έλθει σε επαφή με τα φωσφορούχα λιπάσματα.
Τα κοκκώδη λιπάσματα να τοποθετούνται 2-2,5 περίπου εκ. χαμηλότερα και πλάγια του σπόρου.

Κάλιο Κ.
Στα ελληνικά εδάφη σπάνια είναι απαραίτητη. Το κάλιο βοηθά στην την βραστηκότητα της φακή.
Αν κάποιοι αγροί έχουν έλλειψη καλίου συνίσταται η προσθήκη με την μορφή χλωριούχου καλίου.

Άλλα στοιχεία
Σπάνια εμφανίζεται έλλειψη.

---

Σπορά

Η σπορά της φακής στην χώρα μας γίνεται κυρίως το φθινόπωρο σε ζεστές περιοχές, ιδιαίτερα του νότου, και την άνοιξη στο βορρά, σε ψυχρές ή και ορεινές περιοχές. Η φακή με ανοιξιάτικη σπορά έχει μικρότερες αποδόσεις.

• Οι άριστες θερμοκρασίες για την σπορά της φακής είναι 15-25^οC. Όμως η φακή μπορεί να αρχίσει να φυτρώνει από τους 5^οC.
  Τα φυτά αναδύονται σε 5 έως 8 ημέρες. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες το φύτρωμα καθυστερεί.

Το φθινόπωρο η σπορά γίνεται τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο.

• Οι όψιμες σπορές πχ. από 10 έως 20 Νοεμβρίου έχει κάποια πλεονεκτήματα έναντι των πρωϊμων :
  • Διαφυγή-ασθενειών του εδάφους.
    Η φακή μπορεί να φυτρώσει και σε χαμηλές θερμοκρασίες που δεν ευνοούν την ανάπτυξη μυκήτων. Έτσι, το φυτό μπορεί να φτάσει σε στάδια στα οποία είναι πιο ανθεκτικό όταν η συνθήκες είναι κατάλληλες για την ανάπτυξη των παθογόνων.
  • Στην προστασία από τους παγετούς της άνοιξης.
    Τα φυτά είναι πολύ μικρά και βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους.

Αν οι περιοχές που θα καλλιεργηθεί η φακή είναι πολύ ψυχρές πχ. Πτολεμαϊδα η σπορά πρέπει να γίνει πιο πρώιμα.

Βάθος σπόρας. Η φακή σπέρνεται:
Α) Πεταχτά
Β) Μηχανικά σε βάθος 3-8εκ. με τις γραμμές να απέχουν μεταξύ τους 20-35εκ.

Ποσότητα σπόρου
Συνήθως ένας πληθυσμός 130 φυτών/τ.μ. δίνει καλή παραγωγή, ωστόσο
H αύξηση της πυκνότητα του πληθυσμού των φυτών βοηθά την καλλιέργεια να ανταγωνιστεί τα ζιζάνια.
Όμως στις υγρές περιοχές πρέπει να μειωθεί και κάτω του παραπάνω η πυκνότητα του πληθυσμού των φυτών μέχρι σημείου η παραγωγή να είναι ικανοποιητική .
Πρακτικά η ποσότητα σπόρου που θα χρησιμοποιηθεί μπορεί να υπολογισθεί από τον παρακάτω τύπο:
Ποσ. Σπόρου = [(Αρ. Φυτών/τ.μ) Χ Βαρός 1000 σπόρων]Χ10
Αναμενόμενο % ποσοστό επιβίωση φυτών.

Ποσότητα σπόρου για σπορά
Λεπτόσπερμες (ψιλές) φακές με βάρος 1000 σπόρων από 30 μέχρι 49 γραμμάρια. Η άριστη πυκνότητα φυτών είναι 170.000 φυτά στο στρέμμα ή 5-8 κιλά σπόρου στο στρέμμα. Μεσόσπερμες φακές με βάρος 1000 σπόρων από 50-60 γραμμάρια. Η άριστη πυκνότητα φυτών είναι 160.000 φυτά ή 8-9 κιλά σπόρου στο στρέμμα. Πλατύσπερμες (χονδρές) φακές με βάρος 1000 σπόρων πάνω από 60 γραμμάρια. Η άριστη πυκνότητα φυτών στο στρέμμα είναι 150.000 φυτά ή 9-12 κιλά σπόρου στο στρέμμα.^[2]

Μετά την σπορά.
Μετά την σπορά της φακής ακολουθεί κυλίνδρισμα του αγρού.
Το κυλίνδρισμα δεν είναι επιθυμητό όταν:

• Υπερβολικά υγρές συνθήκες, αργιλικά εδάφη με μικρή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία.
• Αμμώδη εδάφη
• Ξερά εδάφη.

Προσοχή Τα τμήματα του αγρού δεν πρέπει να παιρνόνται με κύλινδρο πάνω από μια φορά.

---

Έλεγχος των ζιζανίων

Η φακή είναι δεν είναι καλός ανταγωνιστής των ζιζανίων. Το γεγονός αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκης καταπολέμησης των ζιζανίων, αλλιώς οι αποδόσεις μειώνονται σημαντικά και η υποβαθμίζεται ποιοτικά.
Στόχος στην αντιμετώπιση των ζιζανίων στην φακή είναι περιορισμός του πληθυσμού τους σε τέτοια επίπεδα που να μην προκαλούν οικονομική ζημία και όχι η εξολόθρευση τους.

Επίσης πρέπει να έχουμε κατά νου τα εξής:

• Ο ανταγωνισμός της φακής από τα ζιζάνια είναι πιο έντονος την άνοιξη και μικρότερος το φθινόπωρο και τον χειμώνα.
• Η φακή δεν ανέχεται τα χημικά ζιζανιοκτόνα

Η σωστή αναγνώριση των ζιζανίων που φύ-ονται σε έναν αγρό είναι το πρώτο βήμα για την κατάστρωση ενός ορθολογικού σχεδίου αντιμετώπισης τους.
Με αυτό τον τρόπο θα είναι δυνατή:

• Η σωστή αναγνώριση των ζιζανίων.
• Η ανίχνευση τοξικότητας στην καλλιέργεια φακή πχ. εξαιτίας υπολειμμάτων από την προηγούμενη χρήση ζιζανιοκτόνων.

Τα μέτρα για την καταπολέμηση των ζιζανίων ομαδοποιούνται ως εξής:

• Μηχανικά
  • Σκάλισμα και Βοτάνισμα.
    Ενδείκνυται για την αντιμετώπιση των ζιζανίων στην βιολογική γεωργία.
    • Η αύξηση της πυκνότητα φύτευσης αντισταθμίζει της απώλειες σε φυτά από τις παραπάνω πρακτικές ιδιαίτερα όταν το σκάλισμα γίνεται με μηχανήματα.
• Καλλιεργητικά
  • Αμειψισπορά: Το ισχυρότερο εργαλείο για την αντιμετώ-πιση των ζιζανίων. Ενδείκνυται για την αντιμετώπιση των ζιζανίων στην βιολογική γεωργία
    • Δεν επιτρέπεται να καλλιεργείται πάνω από ένα έτος στο ίδιο χωράφι φακή.
    • ΠΡΟΣΟΧΗ στην αμειψισπορά. Πολλά από τα ζιζανιοκτόνα και τα υπολείμματα που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των ζιζανίων στα μικρά σιτηρά και σε άλλες καλλιέργειες είναι τοξικά για την φακή που θα ακολουθεί.
      Καλά προηγούμενα για την φακή θεωρούνται η πατάτα και τα σιτηρά.
  • Ρύθμιση της πυκνότητα σποράς.
• Χημική καταπολέμηση
  Η χημική καταπολέμηση των ζιζανίων μειώνει ή και εξαλείφει την ανάγκη για μηχανική ζιζανιοκτονία.
  Η εμπειρία έχει δείξει ότι η χρήση των ζιζανιοκτόνων πρέπει να είναι ενσωματωμένη σε ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης φυτοπροστασία μαζί και με τα παραπάνω μέτρα για αύξηση της αποτελεσματικότητας τους χωρίς να γίνεται κατάχρηση.
  Προσοχη! Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα υπολείμματα των ζιζανιοκτόνων που μένουν στο έδαφος γιατί συνήθως επιδρούν τοξικά στα φυτά προκαλώντας ζημιές.
  Για την χρήση ζιζανιοκτόνων συνίσταται να ακολουθούνται οι οδηγίες των κατασκευαστών.
• Χρηση ανθεκτικών ποικιλιών σε ζιζανιοκτόνες ουσίες. (Εφόσον αυτές είναι τοπικά και εμπορικά αποδεκτές)

Φανερόγαμα παράσιτα
 

Κουσκούτα

Οροβαγχη

• Κουσκούτα (Cuscuta sp.) Σπερματόφυτο που στερείται χλωροφύλλης και ριζών. Ολοκληρώνει τον βιολογικού κύκλο παρασιτώντας (απομυζεί χυμούς) στο υπέργειο τμήμα των φυτών. Οι σπόροι που παράγει είναι πολύ μικρού μεγέθους διασπείρονται στο έδαφος και διατηρούν την βλαστικότητα τους για πολλά χρόνια.
  • Αντιμετώπιση
    • Σπορά πιστοποιημένου σπόρου χωρίς σπόρους κουσκούτας.
    • Να αποφεύγονται οι αγροί που έχουν προσβληθεί από κουσκούτα.
    • Σχολαστικός καθαρισμός των μηχανημάτων κατεργασίας του εδάφους εφόσον προηγμένος χρησιμοποιήθηκαν σε αγρούς μολυσμένους με κουσκούτα.
    • Καταστροφή των θέσεων που αναπτύσσεται η κουσκού-τα πριν σχηματίσει σπόρους μαζί με τα φυτά της φακής με προσεκτική απομάκρυνση τους και καταστροφή τους με φωτιά.
    • Στην περίπτωση της καθολικής μόλυνση του αγρού η καταπολέμηση είναι αδύνατη.
• Οροβαγχη

---

Συγκομιδή – Καθαρισμός της παραγωγής

Χρόνος συγκομιδής
Η φακή πρέπει να θεριστεί μόλις κιτρινίσουν τα φυτά της γιατί αν αφεθούν να ξεραθούν τελείως και θεριστούν μετά οι απώλειες καρπού από τινάγματα λοβών και σπόρων στο χωράφι είναι μεγάλες. Το χρονικό διάστημα που έχει ο γεωργός στη διάθεσή του για θερισμό (από τη στιγμή που τα πράσινα φυτά αρχίζουν να κιτρινίζουν μέχρις ότου ξεραθούν εντελώς και πάρουν χρώμα καφέ) κυμαίνεται από 5 μέχρι 11 ημέρες και εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες. Τις χρονιές που οι θερμοκρασίες υψώνονται απότομα τέλος Μαΐου-Ιουνίου ή φυσά λίβας επιταχύνεται η ξήρανση των φυτών και ο χρόνος περιορίζεται. Αντίθετα τις χρονιές που επικρατούν χαμηλότερες θερμοκρασίες την ίδια περίοδο ο χρόνος αυξάνεται. Για να περιοριστούν ακόμη περισσότερο οι απώλειες καρπού ο θερισμός πρέπει να γίνεται το πρωί με τη δροσιά.^[2]

Συγκομιδή και τρόποι συγκομιδής
Η συγκομιδή της φακής γίνεται είτε χειρονακτικά είτε μηχανι-κά. Συνήθως σήμερα γίνεται μηχανικά.
Η συγκομιδή της φακή έχει τα εξής στάδια:
Καθαρισμός.
Η παραγωγή της φακής από το χωράφι δεν είναι καθαρή χρειάζεται καθαρισμό προκειμένου να αποθηκευτεί.
Ο καθαρισμός των σπόρων γίνεται συνήθως με μηχανικές μεθόδους

• Σε υψηλό ποσοστό τους κανονικούς σπόρους της ποικιλίας που ανήκει με χρώμα περισπερμίου ανοιχτό πράσινο ή υπόξανθο χωρίς στίγματα ή κηλίδες.
• Σπόρους τρύπιους από βρούχο ή μισοφαγωμένους από τον ρύκτη των λοβών, την etiela. Οι περισσότεροι απομακρύνονται στις μηχανές καθαρισμού, αλλά όχι στο σύνολό τους.
• Φυτικά υπολείμματα όπως κομμάτια ξερών βλαστών, σπασμένους σπόρους, ξερούς λοβούς κ.ά. Όλα αυτά απομακρύνονται στα καθαριστήρια.
• Σπόρους από διάφορα ζιζάνια που συγκομίστηκαν και αλωνίστηκαν μαζί με τη φακή. Από αυτούς τους σπόρους απομακρύνονται από τις μηχανές μόνο αυτοί που έχουν μικρότερο μέγεθος από τους σπόρους της φακής και οι πιο ελαφροί με τον αέρα της μηχανής. Δύσκολα απομακρύνονται οι σπόροι από αγριοβρώμη, κριθάρι και σιτάρι.
• Σπόρους φακής με μαύρα στίγματα ή κηλίδες και σπόρους με χρώμα σταχτί ή κόκκινο. Τέτοιου είδους ανεπιθύμητοι σπόροι δεν υπάρχουν στις βελτιωμένες ποικιλίες αλλά μόνο σε ντόπιους πληθυσμούς. Εμφανίζονται κατά τη συγκομιδή εφόσον υπήρχαν και στο σπόρο που χρησιμοποιήθηκε για σπορά. Δεν μπορούν να απομακρυθνθούν στα καθαριστήρια και μόνη λύση είναι η σπορά καθαρού σπόρου ή με άλλα λόγια η χρησιμοποίηση για σπορά πιστοποιημένου σπόρου από τις βελτιωμένες ποικιλίες.^[2]

Ομοιομορφία των σπόρων.
Συνήθως, οι σύγχρονες ποικιλίες δίνουν ομοιόμορφους σπό-ρους, σε αντίθεση με του πληθυσμούς που καλλιεργούνται τοπικά.

Aποθήκευση της παραγωγής
Η αποθήκευση της φακής συνήθως γίνεται σε σακιά σε αποθήκες. Για να διασφαλιστεί ποσότητα και η ποιότητα της παραγωγής πρέπει.

• Η αποθήκη και ό χώρος αποθήκευσης να τηρεί προδιαγραφές για αποθήκη (κατασκευή, υλικά κατασκευής, κ.ά).
• Υγιεινή του χώρου – (καθαριότητα απολύμανση).
• Να υπάρχει σωστή διαχείριση του χώρου της αποθήκης και σωστή τοποθέτηση του σακιών σε σωρούς.
• Καταγραφή των συνθηκών που επικρατούν στην αποθήκη (υγρασίας και θερμοκρασία) και δειγματοληψία του προϊόντος. Η φακή αποθηκεύεται με υγρασία 13%.
• Παγίδες για την παρακολούθηση των εντόμων αποθηκών και τρωκτικών, επιθεώρηση αποθήκης σωρών δειγματο-ληψία.
• Καταλληλότητα χώρου για την χρήση φυτοπροστατευ-τικών σκευασμάτων και εκπαιδευμένο προσωπικό.

---

Αμειψισπορά φακής