Plant Protection
Εγκατάσταση της εφαρμογής για Android Εγκατάσταση της εφαρμογής iPhone / iPad Εγκατάσταση της εφαρμογής για Windows PC / Laptop Εφαρμογή για Chrome Βρείτε μας στο Facebook
Για να δείτε περισσοτερες πληροφοριες για το κάθε λίπασμα, δημιουργήσετε μια συνδρομή.

Ελιά: Βερτιτσιλίωση - Καλλιεργητικές τεχνικές και τρόποι αντιμετώπισης

Το βερτισίλιο ως ασθένεια υπάρχει σχεδόν σε όλες τις ελαιοκομικές χώρες. Προκαλεί σοβαρές ζημιές κυρίως σε αρδευόμενους ελαιώνες σε μικρής και κυρίως μέσης ηλικίας σπάνια δε σε μεγάλης ηλικίας δένδρα. 

Verticillium dahliae Klebahn Αδηλομύκητες (Βερτιτσίλιο, Βερτιτσιλίωση), είναι αδρομύκωση (προκαλεί απόφραξη αγγείων)
 

Τα συμπτώματα εμφανίζονται με την μορφή του απότομου μαρασμού (αποπληξία) ή με σταδιακή αποξήρανση των κλάδων και ως ημιπληγία. Ο μύκητας δραστηριοποιείται όταν οι θερμοκρασίες του εδάφους είναι χαμηλές (>8 οC, αργά τον χειμώνα). Άριστη θερμοκρασία ανάπτυξής του είναι 23οC ενώ πάνω από τους 30οC επιβραδύνεται σημαντικά. Έχει μεγάλο ευρος ξενιστών και επιβιώνει στο έδαφος για πολλά έτη σχηματίζοντας μικροσκληρώτια. 
Τα τελευταία χρόνια η εντατικοποίηση (αύξηση αρδευομένων ελαιώνων, υπερβολικές λιπάνσεις, κατεργασία του εδάφους) και η αύξηση των καλλιεργουμένων εκτάσεων της εληάς συνέβαλαν στην σημαντική εξάπλωση της ασθένειας.
 

 

Συμπτώματα της ασθένειας

Η εξέλιξη των συμπτωμάτων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το βοτανικό είδος του προσβληθέντος ξενιστή. Τα συμπτώματα στα προσβεβλημένα κλαδιά της ελιάς εμφανίζονται πρώτα στα φύλλα που χάνουν το ασημοπράσινο γυαλιστερό τους χρώμα και μετατρέπονται σε θαμπά γκρί κι έπειτα σε καφέ. Ο ρυθμός της εμφάνισης συμπτωμάτων στα ξυλώδη φυτά ποικίλει, από αργή πρόοδο μέχρι αιφνίδια κατάπτωση. Επιπλέον, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε μεμονωμένα κλαδιά, σ’ ένα τμήμα της στεφάνης του δέντρου ή σε ολόκληρο το δέντρο. Σε κάποιες περιπτώσεις, η ασθένεια προχωρεί αργά σε μια περίοδο μηνών ή χρόνων, με αποτέλεσμα τη σταδιακή φυλλόρροια και τη νέκρωση των κλάδων. Τα προσβεβλημένα δέντρα μαραίνονται και νεκρώνονται.

Ένα άλλο σύμπτωμα είναι ο αποχρωματισμός των νεύρων, ή η προσβολή των ιστών του δέντρου που μεταφέρουν τα υγρά του. Το σύμπτωμα θα το εντοπίσουμε απομακρύνοντας προσεκτικά το φλοιό από ένα πρόσφατα μαραμένο κλαδί. Η προσβολή μπορεί να γίνει κατευθείαν στο φλοιό του ξυλώδους μέρους ή να εμφανιστεί βαθύτερα, στους ιστούς μεταφοράς υγρών. Μπορεί να καταστεί απαραίτητο να κόψουμε τα εξωτερικά στρώματα αυτών των ιστών για να εντοπίσουμε έναν ενδεχομένως βαθύτερα εγκατεστημένο αποχρωματισμό. Ο αποχρωματισμός των ιστών είναι σε πράσινο της ελιάς, σκούρο πράσινο, έως ανοιχτό και σκούρο καστανό.

Τα συμπτώματα του Verticillium dahliae εξελίσσονται μέσα στην αναπτυξιακή περίοδο αλλά είναι συνηθέστερα στα τέλη της άνοιξης ή το καλοκαίρι.
 

Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής της προσβολής από την ασθένεια αυτή είναι η πρόληψη και η εξυγίανση. Τα ευάλωτα δέντρα δεν πρέπει να φυτεύονται σε περιοχές όπου η ασθένεια εμφανίστηκε κάποτε. Πρέπει να απομακρύνονται από το δέντρο τα μαραμένα κλαδιά. Αν το κλάδεμα δεν εξουδετερώσει το μύκητα, θα βοηθήσει ωστόσο στη ζωηρότητα του δέντρου και θα επιταχύνει την εμφάνιση του μύκητα, ώστε να παρασχεθεί θεραπεία.
Επισης καλό είναι να αποφεύγετε η συγκαλλιέργεια (είτε επαγγελματική είτε ερασιτεχνική) κηπευτικών κάτω ή δίπλα από ελιές.
 

Περίοδος νέας βλάστησης μέχρι την άνθηση

Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
  1. Προμήθεια υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού.
  2. Επιλογή ανεκτικής ποικιλίας
  3. Έλεγχος για το καλλιεργητικό παρελθόν του αγρού
    * Αποφυγή φύτευσης ελαιοδέντρων σε εδάφη όπου είχαν καλλιεργηθεί ευπαθή φυτά (βαμβάκι, κηπευτικά, πυρηνόκαρπα κ.ά.).
    * Αποφυγή συγκαλλιέργειας ή γειτνίασης με ευπαθή φυτά.
  4. Αποφυγή κοινής χρήσης μηχανημάτων κατεργασίας εδάφους αν αυτά δεν καθαρίζονται καλά πριν την χρήση τους σε νέο αγρό. Το μέτρο συνιστάται και για ύποπτους για την ασθένεια αγρούς
  5. Μείωση της κατεργασίας εδάφους (οργώματα φρεζαρίσματα για την ενσωμάτωση λιπασμάτων και την ζιζανιοκτονία). Επιτυγχάνεται περιορισμός της διασποράς του παθογόνου στον αγρό και αποφυγή δημιουργίας πληγών στις ρίζες που λειτουργούν σαν θύρες εισόδου για το παθογόνο.
  6. Τον Μάρτιο συνιστάται η εφαρμογή ριζοποτίσματος με μίγματα ωφελίμων θερμόφιλων μικροοργανισμών εδάφους ή χαρπίνης σε δένδρα που παρουσιάζουν συμπτώματα (ξερούς βλαστούς, ξερές ταξιανθίες κλπ.). Προστασία των ριζών από ανταγωνιστές μύκητες, ενίσχυση της άμυνας των δένδρων έναντι της δράσης του παθογόνου.
  7. Απομάκρυνση των νοσούντων δέντρων
  8. Προσεχτική χρήση λιπασμάτων αζώτου
  9. Χημική ζιζανιοκτονία, όπου υπάρχει διαπιστωμένη η παρουσία του παθογόνου.
    α) Στα προσβεβλημένα τμήματα του ελαιώνα να εφαρμόζεται ακαλλιέργεια και χημική ζιζανιοκτονία.
    β) Το κλάδεμα των ασθενών δένδρων να γίνεται ξεχωριστά και πριν την ξήρανση και πτώση των φύλλων
    γ) Οι προσβεβλημένοι κλάδοι του δένδρου πρέπει να καίγονται και να μη γίνεται χρήση καταστροφέα.
    δ) Εφαρμογή της ηλιοαπολύμανσης (θεραπευτικό μέτρο), περιορίζει τα μολύσματα του παθογόνου. Δημιουργία αντίξοων συνθηκών για τον μύκητα και μείωση της επέκτασης της προσβολής

Η επίδραση της άρδευση στην ασθένεια.
  1. Αποφυγή αρδεύσεων με κατάκλυση ή με αυλάκια. Οι τρόποι αυτοί άρδευσης συμβάλλουν στην διασπορά των μικροσκληρωτιών από μολυσμένες σε αμόλυντες περιοχές
  2. Συνιστάται η στάγδην άρδευση. (Προσοχή. Η στάγδην άρδευση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των εδαφικών μολυσμάτων του παθογόνου στην ζώνη διαβροχής.)

 

Περίοδος αύξησης καρπού (θέρος)

Την καλοκαιρινή περίοδο, ειναι εμφανέστερα τα πρώτα συμπτώματα από τις ανοιξιάτικες μολύνσεις και εντείνονται στις αρχές του καλοκαιριού.

Καλλιεργητικά μέτρα: Συνιστάται η εφαρμογή ηλιοαπολύμανσης σε δένδρα όπου η ασθένεια έχει διαπιστωθεί. Η μέθοδος της ηλιοαπολύμανσης περιλαμβάνει:
α) Αυστηρό κλάδεμα των προσβεβλημένων κλάδων του δένδρου
β) Χημική αντιμετώπιση των ζιζανίων κάτω από τα δένδρα με μίγμα προφυτρωτικού – μεταφυτρωτικού ζιανιοκτόνου
γ) Πότισμα του εδάφους μέχρι κορεσμού σε βάθος 50 εκ.
δ) Κάλυψη του εδάφους για τουλάχιστον 2 μήνες (μέσα Ιουνίου – μέσα Αυγούστου) με ειδικό διαφανές πλαστικό τουλάχιστον μέχρι την προβολή της κόμης των δένδρων.
Η κάλυψη πρέπει να είναι ερμητική, με τοποθέτηση χώματος στην περιφέρειά του πλαστικού και στην ραφή συνένωσής του και με στερέωσή του με εύκαμπτο υλικό (ταινία, λάστιχο) γύρω από τον κορμό του δέντρου.
Η υψηλή θερμοκρασία που επιτυγχάνεται στα πρώτα 30cm του εδάφους μειώνει σημαντικά το ποσοστό του μολύσματος. Μία καλή εφαρμογή ηλιοαπολύμανσης μπορεί να μειώσει το παθογόνο στην ριζόσφαιρα μέχρι και 95% . Αυτό αυξάνει την προσπίπτουσα ακτινοβολία
Η αντιμετώπιση των ζιζανίων είναι απαραίτητη για να μην σκιάζεται η επιφάνεια του εδάφους Ο συνδυασμός υψηλής θερμοκρασίας και υγρασίας μειώνει δραστικά το ποσοστό επιβίωσης του παθογόνου Είναι σημαντικό να χρησιμοποιηθεί υλικό ειδικά κατασκευασμένο για τον εγκλωβισμό της θερμικής ακτινοβολίας του ηλίου. 
 

Περίοδος ελαιοποίησης (μέχρι την συγκομιδή)

Κατά τον μήνα Σεπτέμβριο συνιστάται η εφαρμογή ριζοποτίσματος με μίγματα ωφελίμων θερμόφιλων μικροοργανισμών εδάφους ή χαρπίνης τόσο στα δένδρα που εφαρμόσθηκε η ηλιοαπολύμανση όσο και σε δένδρα που παρουσιάζουν λιγότερο έντονα συμπτώματα (ξηρούς βλαστούς, ξηρές ταξιανθίες κλπ.) και στα οποία δεν εφαρμόστηκε ήλιοαπολύμανση.
 

Μετά την συγκομιδή (Χειμερινή περίοδος)

Στο τέλος του χειμώνα αρχές ανοίξεως, με την έναρξη της νέας βλάστησης, επαναλαμβάνουμε το ριζοπότισμα με συνδυασμό χαρπίνης και μίγματος ωφελίμων θερμόφιλων μικροοργανισμών εδάφους
 

 
Πηγες / Βιβλιογραφία:
[1] ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛIΑΣ, ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
[2] plantprotection.hu / Προγραμμα Leonardo Da Vinci της Ευρωπαικης Ενωσης
[3] Verticillium Wilt of Olive By Paul Vossen, Doug Gubler, and Miguel Angel Blanco[
[4] 
Inexpensive and Reliable On‐Site Solution for Olive Producers to Contain Verticillium Wilt
[5] Μαθήματα Ελαιοκομίας - Ευάγγελος Σφακιωτάκης (εκδ. typo MAN)