Plant Protection
Εγκατάσταση της εφαρμογής για Android Εγκατάσταση της εφαρμογής iPhone / iPad Εγκατάσταση της εφαρμογής για Windows PC / Laptop Εφαρμογή για Chrome Βρείτε μας στο Facebook

Ελιά: Οδηγός Λίπανσης

Η ελιά έχει ανάγκη από την ετήσια εφαρµογή αζώτου και αντιδρά κατά τρόπο θεαµατικό στην αζωτούχο λίπανση. Η αντίδρασή της στα καλιούχα λιπάσµατα, είτε είναι µικρή ή δεν υπάρχει, συχνά όµως είναι θετική. Αυτό εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τις εδαφοκλιµατικές συνθήκες και το ιστορικό της λίπανσης του ελαιώνα.
Συνήθως, η προσθήκη φωσφόρου σε ετήσια βάση δεν είναι απαραίτητη και πρέπει να εφαρµόζεται µόνο εφόσον η φυλλοδιαγνωστική δείξει προβλήµατα θρέψης για το συγκεκριµένο στοιχείο. Από τα ιχνοστοιχεία, η συνηθέστερη τροφοπενία για την ελιά είναι αυτή του βορίου. [1]



Μερικές βασικές γνώσεις που πρέπει να έχει ο σύγχρονος καλλιεργητής της ελιάς και οι οποίες διασφαλίζουν την παραγωγή και την ποιότητα του προϊόντος είναι οι εξής:

  • Η υγρασία του εδάφους, η χηµική και κυρίως η µηχανική του σύσταση, η ποικιλία, η πυκνότητα φύτευσης, η ηλικία και η παραγωγικότητα των δέντρων
  • Πριν από την εφαρµογή των θρεπτικών είναι αναγκαίο να γνωρίζουµε τις φυσικές ιδιότητες εδάφους (σύσταση, διαπερατότητα, βάθος, κτλ). 
  • Η µορφή του αζώτου θα πρέπει να επιλέγεται µε βάση την οξύτητα του εδάφους. Στα αλκαλικά εδάφη πρέπει να χρησιµοποιείται αµµωνιακό ή ουρικό άζωτο, ενώ στα όξινα πρέπει να χρησιµοποιείται ασβεστούχος νιτρική αµµωνία.
  • Η ελιά απορροφά πολύ σηµαντικές ποσότητες καλίου και γι' αυτό θα πρέπει να διαλέγονται σύνθετα λιπάσµατα αζώτου και καλίου.
  • Ο φώσφορος είναι αναγκαίος κυρίως στα µικρά δένδρα για ανάπτυξη του ριζικού τους συστήµατος.
  • Το βόριο είναι στοιχείο µεγάλης σηµασίας για την ελιά. Τα δένδρα που παρουσιάζουν έλλειψη βορίου αποκτούν ένα ανοιχτό κιτρινοπράσινο χρώµα και η παραγωγή τους είναι µειωµένη.
  • Η λίπανση µε κοπριά και οργανικά λιπάσµατα πρέπει να έχει δόση 15-25 κιλά ανά δένδρο ετησίως.
  • Ενδεικτικά αναφέρονται οι τύποι λιπασµάτων που έχουν δοκιµαστεί σε πολλούς ελαιώνες σε όλη τη χώρα και θεωρούνται κατάλληλοι για τη λίπανση της ελιάς σε συνάρτηση βέβαια πάντα µε το έδαφος και µε τη λογισµένη και συνετή χρήση και όχι κάθε χρόνο αλλά µε διαδοχικές παύσεις. ' 15-7-21', '17-7-24', '18-6-18', '20-8-20' και απαραίτητα σε όλα βόριο. [1]
 

Ενδεικτικοί πίνακες λίπανσης, οπός τους δίνουν οι εταιρίες εμπορίας λιπασμάτων

Ανάγκες Θρεπτικών στοιχείων για την ελιά (ανά δένδρο)
ΑΖΩΤΟ (Ν) ΦΩΣΦΟΡΟ (Ρ2Ο5) ΚΑΛΙΟ (Κ2Ο) ΒΟΡΙΟ (Β)
1 – 1,5 κιλά 0,2 – 0,4 κιλά 0,5 – 1,5 κιλά 45 – 75 γραμμάρια
 

Προτάσεις Λίπανσης

Το λίπασμα πρέπει να πέφτει στην επιφάνεια του εδάφους που καλύπτει η σκιά από την κόμη του δένδρου. Η ελιά αντιδρά θεαματικά στην Αζωτούχο λίπανση. Παρά τις αντίθετες απόψεις που κατά καιρούς εκφράζονται, φαίνεται ότι για μέγιστη παραγωγή και άριστη ποιότητα, η ελιά χρειάζεται τακτική λίπανση με Κάλιο, ειδικά μετά από χρονιές υψηλής καρποφορίας.
Για την πρόληψη και θεραπεία της έλλειψης Βορίου, προτείνεται η χορήγησή του με τη βασική λίπανση ή σε συνδυασμό με τη διαφυλλική χορήγηση (ψεκασμό). Η επιλογή του κατάλληλου τύπου βασικού λιπάσματος εξαρτάται από την απαιτούμενη σχέση μεταξύ των θρεπτικών στοιχείων. Η δόση εξαρτάται από την ηλικία, τη θρεπτική κατάσταση και την παραγωγικότητα των δέντρων. Πολύτιμοι σύμβουλοι της λίπανσης είναι η εδαφοανάλυση και η φυλλοδιαγνωστική.
 
ΒΑΣΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
Τύπος Λιπάσματος Δοσολογία (κιλά/δένδρο) Παρατηρήσεις
15-15-15
(Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)
2 - 4 Παραδοσιακή λίπανση, όπου υπάρχει επάρκεια Βορίου
20-7-14(Μ)+Β
(Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης
2 - 4 Όπου απαιτείται ισχυρός εμπλουτισμός σε Κάλιο, Βόριο.
20-5-10 +MgO + B 3 - 5 Όπου υπάρχει σχετική επάρκεια Φωσφόρου και Καλίου.
12-12-18 + Β + Ιχν 3 - 5 Όπου απαιτείται ισχυρός εμπλουτισμός σε Κάλιο, Βόριο και ιχνοστοιχεία.
12-12-12 + 10% Οργ.Υλη 3 - 6 Όπου υπάρχει σχετική επάρκεια Καλίου
11-15-15-(14) 3 - 5 Παραδοσιακή λίπανση, οπου υπάρχει επάρκεια βορίου 
19-6-15-(4) + MgO + B 3 - 5 Ενδείκνυται για πεδινές εκτάσεις και ελαιώνες υψηλού παραγωγικού δυναμικού.
21-7-14-(6) + MgO + B 3 - 5 Ενδείκνυται για πεδινές εκτάσεις και ελαιώνες υψηλού παραγωγικού δυναμικού.
ΒΟΡΑΚΑΣ 250γρ. ανά δέντρο Για την αντιμετώπιση λοιπόν της τροφοπενίας βορίου, συνίσταται να προστίθεται είτε ξεχωριστή λίπανση με μορφή βόρακα 250γρ. ανά δέντρο κάθε 2-3 χρόνια.
Για ταχύτερη απορρόφηση του βορίου, μπορεί να γίνει διαφυλλικός ψεκασμός κατά την περίοδο της άνθησης και της καρπόδεσης καθώς είναι το πιο κρίσιμο στάδιο κατανάλωσης βορίου
Θειικο Καλιο 0-0-50 0,5 - 1,5 Μεγαλύτερες δόσεις μπορούν να μπουν όταν υπάρχει συναντικό πρόβλημα με το κάλιο
Οργανική Ουσία (Κοπριά Χωνεμένη) 15 - 25  
ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ
27-0-0 + MgO + B
(Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)
1 – 3 Πλούσια πηγή άμεσα αφομοιώσιμου Νιτρικού Αζώτου και Μαγνησίου.
ΘΕΙΪΚΗ ΑΜΜΩΝΙΑ (21-0-0)
(Σταθεροποιημένo/βραδείας αποδέσμευσης)
1 – 3 Πηγή Αζώτου. Βελτιώνει την πρόσληψη των μικροθρεπτικών στοιχείων.
40-0-0 1 - 2  
ΘΕΙΪΚΗ ΑΜΜΩΝΙΑ (21-0-0-(24)) 3 - 5 Όπου υπάρχει σχετική επάρκεια στοιχείων ή για συμπλήρωμα

[4]
 

Kατά την επιλογή των λιπασµάτων πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα εξής:

  1. Για τα αζωτούχα λιπάσµατα: Η επιλογή των αζωτούχων λιπασµάτων πρέπει να γίνεται µε τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφεύγεται η οξίνιση των εδαφών και η έκπλυση των νιτρικών προς το υπέδαφος και τον υδροφόρο ορίζοντα. Σε όξινα εδάφη (pH<6,5) πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της θειικής ή νιτροθειικής αµµωνίας και να ενθαρρύνεται η χρήση του νιτρικού ασβεστίου, του νίτρου της Χιλής ή της ασβεστούχου νιτρικής αµµωνίας. Αντίστοιχα, στα ασβεστούχα-αλκαλικά εδάφη να προτιµάται η θειική αµµωνία. Επίσης, ανάλογα µε το χρόνο εφαρµογής, τη µηχανική σύσταση του εδάφους, τις αναµενόµενες βροχοπτώσεις κά να επιλέγεται αζωτούχο λίπασµα ταχείας ή αργής δράσης. Σε κάθε περίπτωση να προτιµούνται λιπάσµατα σταδιακής αποδέσµευσης, ιδιαίτερα όταν αρδεύουµε.
  2. Για τα καλιούχα λιπάσµατα: Σε εδάφη µε προβλήµατα αλατότητας πρέπει να εφαρµόζονται καλιούχα λιπάσµατα που έχουν χαµηλό δείκτη αλατότητας, όπως το θειικό κάλιο.
  3. Κάθε υπέρβαση πάνω από 10% της δόσης Ρ ή Κ πρέπει να δικαιολογείται. Ιδιαίτερα για το Ρ, που είναι υπεύθυνος για τη ρύπανση των επιφανειακών νερών.
  4. Επίσης, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ο ανταγωνισµός Κ-Mg χορηγώντας ανάλογη ποσότητα MgO όπου απαιτείται.
  5. Απαγορεύεται η χρήση ανόργανων ή οργανικών λιπασµάτων (και κοπριάς) που περιέχουν βαρέα µέταλλα (πέρα από τα επιτρεπόµενα όρια) και τοξικές ουσίες βιολογικής προέλευσης (φαινολικές ουσίες κλπ.).
  6. Η εφαρµογή µικροστοιχείων, ιδιαίτερα µε διαφυλλικούς ψεκασµούς, πρέπει να τεκµηριώνεται µε ανάλυση φυτικών ιστών. [1]

 

Μέθοδος εφαρµογής λιπάσµατος

Ανάλογα  µε την  µορφή του λιπάσµατος, οι  µέθοδοι που δύναται να επιλεγούν για την εφαρµογή του είναι:
  1. Μη υδατοδιαλυτά κοκκώδεις  µορφής ή  µορφής σκόνης λιπάσµατα
    Εντοπισµένη εφαρµογή σε όλη την εδαφική επιφάνεια κάτω από την κόµη των ελαιόδενδρων µε το χέρι ή µηχανική διασπορά µε λιπασµατοδιανοµείς και άµεση ενσωµάτωση τους στο έδαφος.
  2. Υδατοδιαλυτά κοκκώδη ή κρυσταλλικής  µορφής και υγρής  µορφής λιπάσµατα:
    Εφαρµογή  µε το δίκτυο άρδευσης (υδρολίπανση)  και σε ειδικές περιπτώσεις µε διαφυλλικούς ψεκασµούς.


Χρόνος και συχνότητα εφαρµογής λιπάσµατος

Αζωτούχος λίπανση: Κρίσιµη περίοδος κατά την οποία τα ελαιόδενδρα πρέπει να έχουν στην διάθεση τους το απαιτούµενο άζωτο είναι από τις αρχές Φεβρουαρίου έως τα µέσα Ιουνίου (µε µια διακύµανση λίγων ηµερών ανάλογα µε την περιοχή),  οπότε γίνεται η διαφοροποίηση των ανθοφόρων οφθαλµών,  η ανάπτυξη ανθικών µερών και η καρπόδεση. Ωστόσο, επάρκεια αζώτου και µετά την καρπόδεση θα δώσει καλό  µήκος νέας βλάστησης και ικανοποιητική καρποφορία την επόµενη χρονιά.

Σε περίπτωση προσθήκης στο έδαφος αζωτούχων λιπασµάτων, ο χρόνος εφαρµογής καθορίζεται ως εξής:
  1. Σε ξηρικούς ελαιώνες,  η αζωτούχος λίπανση γίνεται την περίοδο Φεβρουαρίου -  αρχές Μαρτίου.  Εντός της περιόδου αυτής, στα συνεκτικότερα εδάφη και υπό συνθήκες  µικρού βροχοµετρικού ύψους, είναι προτιµότερο το άζωτο να δίνεται νωρίτερα,  ενώ στα ελαφρότερα εδάφη και υπό συνθήκες  µεγαλύτερου βροχοµετρικού ύψους,  το άζωτο πρέπει να δίνεται περί του τέλους της παραπάνω περιόδου. Γενικά να αποφεύγεται, όσο είναι δυνατόν, η λίπανση µε αζωτούχα λιπάσµατα από 15 Οκτωβρίου µέχρι 1 Φεβρουαρίου.
  2. Σε υγρές περιοχές ή σε αρδευόµενους ελαιώνες, συνιστάται η τµηµατική εφαρµογή της αζωτούχου λίπανσης, µέρος της οποίας εφαρµόζεται την άνοιξη στα πλαίσια της επιφανειακής λίπανσης.  Καλιούχος και φωσφορική λίπανση: Στα πλαίσια της βασικής λίπανσης, η καλιούχος και η φωσφορική λίπανση (όταν απαιτείται) εφαρµόζεται το φθινόπωρο ή το αργότερο νωρίς το χειµώνα. [3]
 
Βιβλιογραφία:
[1] ΘΕΜΑΤΙΚΟΣ Ο∆ΗΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΡΕΨΗ ΤΗΣ ΕΛΙΑΣ
Ινστιτούτο Εγγείων Βελτιώσεων ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΓΓΕΙΩΝ ΒΕΛΤΙΩΣΕΩΝ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Γ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, ΑΝ∆ΡΕΑΣ Κ. ΗΛΙΑΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Γ. ΠΑΝΩΡΑΣ
http://www.sage10.gr/images/orthes-praktikes/threpsi-elias.pdf

[2] Οδηγοί Θρέψεις των εταιριών, ELFE, ΓΑΒΡΙΉΛ, COMPO, KALI
[3] 
Ποσότητα και τύπος λιπάσµατος της ελιάς
 http://elialadi.blogspot.gr/2012/11/blog-post_8037.html
[
4] ΕΘΙΑΓΕ - 
Ινστιτούτο Ελίας και Υποτροπικών Φυτών Χανίων