Ματόψυρα της μηλιάς (Dysaphis plantaginea)
Η Βαμβακάδα της μηλιάς
Η ματόψυρα (Eriosoma lanigerum) είναι ένα σοβαρό εντομολογικό πρόβλημα για τις μηλιές. Δημιουργεί χαρακτηριστικά βαμβακώδη καλύμματα (λόγω του κηρώδους εξιδρώματος), προκαλεί διογκώσεις και ραγίσματα στους βλαστούς και μπορεί να ανοίξει πύλες για παθογόνα (π.χ. Nectria galligena). ,Μπορεί να βρεθεί σε αχλαδιές, κυδωνιές και σε φυτά της οικογένειας Rosaceae (τριαντάφυλλα)
Η προσβολή γίνεται εύκολα αντιληπτές λόγω των εκκρίσεων σαν βαμβάκι που καλύπτουν το σώμα τους.
Οι σοβαρές προσβολές σε οπωρώνες μηλιάς οδηγούν σε μείωση της ανάπτυξης, υποβάθμιση της παραγωγής και αυξημένο κόστος διαχείρισης. Οι τραυματισμοί στους ιστούς επιτρέπουν την είσοδο παθογόνων μυκήτων.
Πηγές και βιβλιογραφια:
[1] CABI Datasheet – Eriosoma lanigerum: https://www.cabi[.]org/isc/datasheet/21993 [Last Accessed: 10.07.2025]
[2]University of California IPM: Woolly Apple Aphid – https://ipm.ucanr[.]edu/agriculture/apple/woolly-apple-aphid/ [Last Accessed: 10.07.2025]
[3] EPPO Global Database – https://gd.eppo.int/taxon/ERIOSO [Last Accessed: 10.07.2025]
[4] Ματόψειρα της μηλιάς Koppert Ελλάδα - koppert[.]gr/parasita-fyton/afides/matopseira-tis-milias/ [Last Accessed: 10.07.2025]
[5] Ασθένειες μηλιάς, αχλαδιάς και καρυδιάς στις ορεινές περιοχές αυτή την περίοδο Δήμος Ηρακλείου - heraklion[.]gr/municipality/announcements/miliaaxladiakaridia32016.html [Last Accessed: 10.07.2025]
| Κατηγορία | Πληροφορία |
|---|---|
| Κοινή Ονομασία | Ματόψυρα, Αιματώδης αφίδα της μηλιάς |
| Επιστημονική Ονομασία | Eriosoma lanigerum (Hausmann) |
| Οικογένεια | Aphididae |
| Φυτά-Ξενιστές | Μηλιά (κυρίως), κυδωνιά |
| Συμπτώματα | Βαμβακώδη εξανθήματα στους βλαστούς, διογκώσεις, σχισίματα φλοιού |
| Σημασία | Ευνοεί μολύνσεις από παθογόνα, εξασθενεί δέντρα |
Περιγραφή & Βλάβες
Η ματόψυρα της μηλιάς είναι αφίδα με χαρακτηριστικό βαμβακώδες κηρώδες έκκριμα. Προσβάλλει κυρίως νεαρούς βλαστούς και τις ρίζες, προκαλώντας διογκώσεις, ραγίσματα φλοιού, καρκινώματα και εξασθένηση του φυτού. Τα εξογκώματα μπορούν να παραμορφώσουν σε μεγάλο βαθμό τα νεαρά δέντρα. Η προσβολή ευνοεί δευτερογενείς μολύνσεις από παθογόνα όπως η Nectria galligena (Εξέλκωση βραχιόνων, έλκος μηλιάς και αχλαδιάς).Η προσβολή γίνεται εύκολα αντιληπτές λόγω των εκκρίσεων σαν βαμβάκι που καλύπτουν το σώμα τους.
⚠️ Οικονομική Σημασία
Οι σοβαρές προσβολές σε οπωρώνες μηλιάς οδηγούν σε μείωση της ανάπτυξης, υποβάθμιση της παραγωγής και αυξημένο κόστος διαχείρισης. Οι τραυματισμοί στους ιστούς επιτρέπουν την είσοδο παθογόνων μυκήτων.🔁 Βιολογικός Κύκλος της Ματόψυρας (Eriosoma lanigerum)
| Στάδιο | Περιγραφή |
|---|---|
| Διαχείμαση | Σε περιοχές με ήπιο χειμώνα, διαχειμάζει ως νύμφη ή ενήλικο σε ρωγμές, ρίζες ή σε προστατευμένα μέρη του δέντρου. |
| Αναπαραγωγή | Αναπαράγεται παρθενογενετικά, δηλαδή χωρίς γονιμοποίηση. Δεν παράγει αυγά, αλλά ζωντανές νύμφες. |
| Κύκλος ζωής | Ολοκληρώνει τον βιολογικό κύκλο σε περίπου 10–14 ημέρες, ιδιαίτερα σε θερμές συνθήκες. |
| Μετακίνηση | Όταν ο πληθυσμός αυξηθεί ή εξαντληθεί η τροφή, εμφανίζονται φτερωτές μορφές που διασπείρονται σε άλλα δέντρα. |
| Πλήθος γενεών | Μπορεί να αναπτύξει πολλές επικαλυπτόμενες γενιές ανά έτος, ιδίως σε θερμά κλίματα. |
 |  |
🛡️ Αντιμετώπιση
- Καλλιεργητικές Πρακτικές: Κλάδεμα των προσβεβλημένων μερών και καλή αεριστική διαχείριση. Xρήση ποικιλιών μηλιάς με αντοχή στον Eriosoma lanigerum
- Βιολογική Καταπολέμηση: Βιολογικός έλεγχος με μακρο-οργανισμους (ωφέλιμα έντομα).
- Χημική Καταπολέμηση: Χρήση εγκεκριμένων εντομοκτόνων όπου επιβάλλεται και κυρίως στις νεαρές αποικίες.
- Συνδυασμένη αντιμετώπιση με την καρπόκαψα Ιουνιο - Ιούλιο μπορεί να περιορίσει σημαντικά τους πληθυσμούς του εντόμου.
Πηγές και βιβλιογραφια:
[1] CABI Datasheet – Eriosoma lanigerum: https://www.cabi[.]org/isc/datasheet/21993 [Last Accessed: 10.07.2025]
[2]University of California IPM: Woolly Apple Aphid – https://ipm.ucanr[.]edu/agriculture/apple/woolly-apple-aphid/ [Last Accessed: 10.07.2025]
[3] EPPO Global Database – https://gd.eppo.int/taxon/ERIOSO [Last Accessed: 10.07.2025]
[4] Ματόψειρα της μηλιάς Koppert Ελλάδα - koppert[.]gr/parasita-fyton/afides/matopseira-tis-milias/ [Last Accessed: 10.07.2025]
[5] Ασθένειες μηλιάς, αχλαδιάς και καρυδιάς στις ορεινές περιοχές αυτή την περίοδο Δήμος Ηρακλείου - heraklion[.]gr/municipality/announcements/miliaaxladiakaridia32016.html [Last Accessed: 10.07.2025]
