Τα συμπτωματολογία των τροφοπενιών
Ανάλογα με την θέση εμφάνισης των συμπτωμάτων στο φυτό οι τροφοπενίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
1) Στις τροφοπενίες της πρώτης κατηγορίας τα συμπτώματα παρατηρούνται πρώτα στα φύλλα της βάσης του φυτού και με την πάροδο του χρόνου προχωρούν προς τα πάνω σε φύλλα της μέσης ή και της κορυφής. Τέτοιες είναι οι τροφοπενίες αζώτου, φωσφόρου, καλίου και μαγνησίου. Στις περιπτώσεις αυτές τα νέα φύλλα του φυτού προσλαμβάνουν τα στοιχεία που χρειάζονται για τον μεταβολισμό τους από τα κατώτερα φύλλα, όπου δημιουργείται έλλειψη του στοιχείου με αποτέλεσμα αρχικά την εμφάνιση των συμπτωμάτων της τροφοπενίας του αντίστοιχου στοιχείου και στην συνέχεια την ξήρανση αυτών των φύλλων της βάσης. Αν δεν θεραπευτεί το αίτιο, τα συμπτώματα αυτά προχωρούν προς τα ανώτερα φύλλα.
2) Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι τροφοπενίες που τα συμπτώματα τους παρατηρούνται πρώτα στα φύλλα της κορυφής και στη συνέχεια προχωρούν προς τα κάτω. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι τροφοπενίες ασβεστίου, βορίου,μαγγανίου, χαλκού και σιδήρου.
Στη συνέχεια δίνεται μία γενική κατάταξη των διαφόρων τροφοπενιών με βάση τα ορατά συμπτώματα και την κατανομή τους πάνω στο φυτό.
Τροφοπενία αζώτου
Φύλλωμα με ανοικτό πράσινο χρώμα αρχικά και αργότερα κιτρινοπράσινο ή κίτρινο με παρουσία νεκρώσεων στα κατώτερα φύλλα. Οι βλαστοί έχουν μικρή ανάπτυξη, είναι λεπτοί, ξυλώδεις ανορθωμένοι με μικρά φύλλα σε οξείες γωνίες. Μικρού μεγέθους καρποί.
Τροφοπενία φωσφόρου
Χωρίς χλωρωτικά φαινόμενα, συνήθως. Αργός ρυθμός ανάπτυξης και αρχικά βαθύ πράσινο φύλλωμα. Μερικές φορές ερυθροί ή πορφυροί μεταχρωματισμοί στους μίσχους και την κάτω επιφάνεια των φύλλων.
Τροφοπενίες που τα συμπτώματα ως επί το πλείστον είναι εντοπισμένα στα κατώτερα (πιο ηλικιωμένα) φύλλα.
Τροφοπενία καλίου
Χλωρωτικές ή νεκρωτικές κηλίδες, ακανόνιστου σχήματος, στην κορυφή και την περιφέρεια του ελάσματος. Αργότερα τα φύλλα γίνονται κίτρινα και η περιφέρεια νεκρώνεται κατά θέσεις ή συνολικά και κάμπτεται προς τα κάτω. Η χλώρωση προχωρεί μεσονεύρια και ακολουθεί καταστροφή και πτώση των κατώτερων φύλλων. Οι βλαστοί είναι αδύνατοι και σκληροί και το ριζικό σύστημα περιορισμένο με καστανή απόχρωση. Ατελής σχηματισμός και ανομοιόμορφη ωρίμανση των καρπών.
Τροφοπενία μαγνησίου
Αρχικά περιφερειακή και αργότερα πλευρική ή μεσονεύρια χλώρωση των φύλλων μεταξύ των κυρίων νευρώσεων. Ενίοτε πορφυρο-ερυθρός μεταχρωματισμός αντί χλώρωσης. Σπάνια νέκρωση των φύλλων.
Τροφοπενία μολυβδαινίου
Χλώρωση, νέκρωση και καρούλιασμα των φύλλων. Ενίοτε σοβαρός περιορισμός του ελάσματος λόγω νεκρώσεων. Τα νεαρά φύλλα αρχικά πράσινα, αλλά εμφανίζουν χλωρωτικές κηλίδες όταν εκπτυχθούν πλήρως.
Τροφοπενίες που τα συμπτώματα εντοπίζονται ή είναι πιο έντονα στα νεαρά φύλλα και τμήματα των βλαστών.
1. Τροφοπενίες που οδιγούν σε νέκρωση κορυφαίων οφθαλμών.
Τροφοπενία ασβεστίου
Κάμψη και παραμόρφωση νεαρών φύλλων στο άκρο του βλαστού. Τα νεαρά φύλλα εμφανίζουν χλώρωση και νέκρωση στην κορυφή ή την περιφέρεια του ελάσματος. Ο ακραίος οφθαλμός νεκρώνεται καθώς και τα άκρα των ριζών τα οποία παρουσιάζουν ελαφρή διόγκωση. Οι καρποί έχουν ξηρή κορυφή ή νεκρωτικές κηλίδες.
Τροφοπενία βορίου
Νεαρά φύλλα με ανοικτό πράσινο και αργότερα κίτρινο χρώμα. Μικροφυλλία, παραμόρφωση και βραχυγονάτωση στο ανώτερο τμήμα των βλαστών. Νέκρωση του κορυφαίου οφθαλμού και έκπτυξη πλαγίων. Βλαστοί και μίσχοι εύθρυπτοι. Ριζικό σύστημα περιορισμένης ανάπτυξης και καστανής απόχρωσης. Αποφέλλωση ιστών σε σαρκώδη όργανα ή απόθεση κόμμεος. Κοίλανση του στελέχους της ανθοκράμβης και ρωγμές στη βάση των στελεχών του σέλινου.
2. Τροφοπενίες που ο κορυφαίος οφθαλμός των βλαστών δεν νεκρώνεται συνήθως.
Τροφοπενία σιδήρου
Λεπτό δίκτυο πράσινων νευρώσεων και σε προχωρημένο στάδιο πλήρης αποχρωματισμός του ελάσματος (κίτρινο ή κιτρινόλευκο). Σπάνια νέκρωση της κορυφής και της περιφέρειας του ελάσματος.
Τροφοπενία μαγγανίου
Μεσονεύρια χλώρωση η οποία δεν είναι τόσο έντονη όσο στην τροφοπενία σιδήρου, ούτε εντοπίζεται στα κορυφαία φύλλα. Σε προχωρημένο στάδιο οι χλωρωτικοί ιστοί αποκτούν καστανωπή απόχρωση και εμφανίζουν διάσπαρτες νεκρωτικές κηλίδες.
Τροφοπενία ψευδαργύρου
Μικροφυλλία και χλωρωτική κηλίδωση ή ομοιόμορφη ελάττωση του πράσινου χρώματος των φύλλων. Σπανιότερα νεκρώσεις του ελάσματος.