Οι χειμωνιάτικες καλλιεργητικές εργασίες που πρέπει να γίνονται στον ελαιώνα μετά το τέλος τις συγκομιδής, για την καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση μελλοντικών προβλημάτων στην καλλιέργεια:
Κλάδεμα, ψέκασμα με χαλκούχα σκευάσματα και σωστή λίπανση.
ΚΑΡΚΙΝΩΣΗ
(Pseudomonas savastanoi)Η ασθένεια εκδηλώνεται µε το σχηµατισµό “καρκινώµατα” (εξογκώματα, κόμποι) σε κλαδιά, βραχίονες, στον κορµό των δέντρων ακόµα και στα φύλλα. Το βακτήριο µπορεί να προκαλέσει νέες µολύνσεις όταν επικρατεί υγρός ή βροχερός καιρός καθώς µεταφέρεται από τα υπάρχοντα καρκινώµατα σε µη επουλωµένες πληγές. Οι υγροί άνεμοι στις παραλιακές περιοχές ευνοούν τη μόλυνση.
Οι φλύκταινες σχηματίζονται σε πληγές του κορμού ή των κλαδιών. Η ασθένεια μπορεί να μειώσει δραστικά την παραγωγή αλλά και την ποιότητα του καρπού, προκαλώντας ανιχνεύσιμη έλλειψη γεύσης.
Η ποικιλία Κορωνέικη είναι ιδιαίτερα ευπαθής στο βακτήριο.
Αντιμετώπιση: Να αποφεύγεται το ράβδισµα και το κλάδεµα των ελαιοδέντρων µε υγρό ή βροχερό καιρό. Τα εργαλεία κλαδέµατος να απολυµαίνονται και οι µεγάλες τοµές να καλύπτονται µε πυκνό βορδιγάλειο πολτό.
Μετά από κλάδεµα, χαλαζόπτωση ή παγετό να γίνεται άµεσα προληπτικός ψεκασµός µε χαλκούχα σκευάσµατα (όπως βορδιγάλειος πολτός, οξυχλωριούχος χαλκός, υδροξείδιο του χαλκού, κτλ).
Όπου διαπιστώνονται σοβαρές προσβολές, ιδιαίτερα στα νεαρά δέντρα, να γίνεται αφαίρεση, αποµάκρυνση και καταστροφή των προσβεβληµένων κλαδιών.
ΒΕΡΤΙΤΣΙΛΙΟ
(Verticillium dahliae)
Ο μύκητας σχηματίζει μικροσκοπικά μαύρα μικροσκληρώται πο αντέχουν σε αντίξοες περιβαλλοντικές συνθήκες και επιβιώνουν για πάνω από 12-14 χρόνια.
Τα συμπτώματα στα προσβεβλημένα κλαδιά της ελιάς εμφανίζονται πρώτα στα φύλλα που χάνουν το ασημοπράσινο γυαλιστερό τους χρώμα και μετατρέπονται σε θαμπά γκρί κι έπειτα σε καφ. Ο ρυθμός της εμφάνισης συμπτωμάτων στα ξυλώδη φυτά ποικίλει, από αργή πρόοδο μέχρι αιφνίδια καπτάπτωση. Τα προσβεβλημένα δέντρα μαραίνονται και νεκρώνονται. Ένα άλλο σύμπτωμα είναι ο αποχρωματισμός των νεύρων, ή η προσβολή των ιστών του δέντρου που μεταφέρουν τα υγρά του. Το σύμπτωμα θα το εντοπίσουμε απομακρύνοντας προσεκτικά το φλοιό από ένα πρόσφατα μαραμένο κλαδί.
Αντιμετώπιση: Ο καλύτερος τρόπος αποφυγής της προσβολής από την ασθένεια αυτή είναι η πρόληψη και η εξυγίανση. Τα ευάλωτα δέντρα δεν πρέπει να φυτεύονται σε περιοχές όπου η ασθένεια εμφανίστηκε κάποτε. Πρέπει να απομακρύνονται από το δέντρο τα μαραμένα κλαδιά. Αν το κλάδεμα δεν εξουδετερώσει το μύκητα, θα βοηθήσει ωστόσο στη ζωηρότητα του δέντρου και θα επιταχύνει την εμφάνιση του μύκητα, ώστε να παρασχεθεί θεραπεία.
Μεταξύ των προτεινόμενων καλλιεργητικών μέτρων για την προστασία από την ασθένεια είναι τα:
Xημικά μέτρα εναντίον νηματοειδών και ζιζανίων
Aπομάκρυνση των νοσούντων δέντρων
H προσεχτική χρήση λιπασμάτων αζώτου
Αποφυγή οργωμάτων
Καταστροφή των ζιζανίων
Αποφυγή συγκαλλιέργειας ή γειτνίασης με ευπαθή στην ασθένεια φυτά
ΞΥΛΟΦΑΓΑ ΕΝΤΟΜΑ (ΣΚΟΛΥΤΕΣ)
Φλοιοφάγος & φλοιοτρίβης (Phloeotribus scarabaeoides)
Προκαλούν ξηράνσεις λεπτών κλαδιών, καχεκτική βλάστηση, µικρή καρποφορία και ξήρανση µεγαλύτερων κλάδων σε περιπτώσεις έντονης προσβολής. Προσβάλουν κυρίως τα εξασθενηµένα δένδρα (φλοιοτρίβης) και αναπαράγονται στα κοµµένα και παρατηµένα κλαδιά.
Αντιµετωπίζονται κυρίως µε καλλιεργητικά µέτρα:
Συνιστάται να κόβονται και να καίγονται τα προσβεβλημένα κλαδιά. Επιπλεόν προτείνεται η καλή άρδευση και λίπανση των δέντρων. Αν η ζημιά είναι μεγάλη, θα χρειαστούν ψεκασμοί, για τους οποίους η καλύτερη περίοδος είναι όταν εξέρχονται τα έντομα από τις τρύπες τους στο δέντρο.
ΚΑΠΝΙΑ (Capnodium olaeoprhilum) & ΛΕΙΧΗΝΕΣ
Αναπτύσσονται σε ελαιώνες υγρών περιοχών και σε δέντρα µε πυκνή βλάστηση. Η καπνιά είναι µύκητας που αναπτύσσεται πάνω στα µελιτώδη εκκρίµατα εντόµων, κυρίως του λεκανίου και καλύπτει φύλλα και κλαδιά ενώ οι λειχήνες καλύπτουν κορµούς και βραχίονες (κιτρινοπράσινο χρώµα).
Αντιµετωπίζονται µε κατάλληλο κλάδεµα που εξασφαλίζει επαρκή αερισµό και φωτισµό στο εσωτερικό των δέντρων. Η έγκαιρη αντιµετώ̟ιση του λεκανίου περιορίζει την ανάπτυξη της καπνιάς. Ο ψεκασµός µε χαλκούχα σκευάσµατα κατά τη διάρκεια του χειµώνα βοηθά στην προστασία των δέντρων από την καπνιά και στην αποκόλληση των λειχήνων.
Διαχείριση Ζιζανίων
Η µηχανική κατεργασία του εδάφους δεν πρέπει να ξεπερνά σε βάθος τα 25 εκ. και να αποφεύγεται η χρήση βαρέων µηχανηµάτων. Σε επικλινή εδάφη πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο η καλλιέργεια του εδάφους για να προστατεύονται από την διάβρωση.
Στους ελαιώνες συστήνεται να αποφεύγεται η καταστροφή των ζιζανίων πριν από τα τέλη Μαρτίου, ιδιαίτερα στις περιοχές που ενδηµεί η καλόκορη. Η διατήρηση της αυτοφυούς βλάστησης, όπου το έντοµο τρέφεται κατά προτίµηση, καθυστερεί τη µετακίνησή του στα άνθη της ελιάς.
Πηγές:
Γεωργικες προειδοποιησεις
Περιφερειακό Κέντρο Προστ. Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Ηρακλείου: 03/02/2016
Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
Πρόγραμμα plantpro / Leonardo Da Vinci της ευρωπαικης επιτροπης
Plant Protection
Ενημερωτικό Δελτίο Άνοιξη 2024 - Plantpro.gr 
