Διαχείριση ζιζανίων στην καλλιέργεια της πατάτας

Τα ζιζάνια στην καλλιέργια της πατάτας

H Ολοκληρωμένη διαχείριση ζιζανίων στην Πατάτα: Αποβλέπει στο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟ όλων των παρακάτω ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ μέτρων αντιμετώπισης των ζιζανίων και δεν στηρίζεται αποκλειστικά σε μία μόνο μέθοδο. ^[2]

• Τα περισσότερα ζιζάνια είναι καλοί ξενιστές των νηματωδών του γένους Meloidogyne, των βακτηριώσεων C. michiganensis. 
• Η επιλογή χωραφιού πρέπει να γίνεται με βάση το ιστορικό χωραφιού σχετικά με τα κυρίαρχα είδη ζιζανίων. Πχ. αποφυγή φύτευσης πατάτας σε αγρούς με παρουσία δυσεξόντωτων ζιζανίων (πχ. περιπλοκάδα, κύπερη). 
• Εφαρμογή καθολικών διασυστηματικών ζιζανιοκτόνων σε φυτρωμένα ζιζάνια (μεταφυτρωτικές εφαρμογές).
• Στη συνέχεια, εφαρμογή συχνών θερινών οργωμάτων.
• Η σωστή κατεργασία εδάφους και οι πολυετείς αµειψισπορές αποτελούν πρακτικές που περιορίζουν τα ζιζάνια.
• Ζιζανιοκόνα που εκπλύνονται εύκολα πρέπει να αποφεύγονται σε ελαφρά εδάφη ή σε εδάφη με χαμηλό ποσοστό Οργ. Ουσίας.
• Συνιστάται η επιλογή ανταγωνιστικής ποικιλίας πατάτας σε αγρούς με έντονο πρόβλημα ζιζανίων.
• Το φυτό πατάτας, ανάλογα με την ποικιλία, έχει μεγάλο φύλλωμα, το οποίο επίσης  είναι αποτελεσματικό στην καταστολή της ανάπτυξης των ζιζανίων. Η αποτελεσματικότητα της ποικιλίας είναι σημαντική σε αυτήν την περίπτωση.  Οι πρώιμες ποικιλίες, οι οποίες έχουν μόνο μικρό φύλλωμα, όπως η Agatha και η Frieslander δεν έχουν καμία αποτελεσματικότητα στην καταστολή της ανάπτυξης των ζιζανίων. Οι ποικιλίες που αναπτύσσουν πολύ μεγάλο φύλλωμα  έχουν την πολύ καλή  αποτελεσματικότητα στην καταστολή της ανάπτυξης των ζιζανίων και είναι συνήθως  απαλλαγμένες από ζιζάνια  σε σχέση με άλλες ποικιλίες.

 

• Το διάστημα από την 3η - 6η εβδομάδα από το φύτρωμα της πατάτας.
• Ζιζάνια που φυτρώνουν μετά δεν επηρεάζουν άμεσα την απόδοση της πατάτας, αλλά έμμεσα, και μολύνουν το έδαφος με τους σπόρους τους - πρόβλημα για τις επόμενες καλλιέργειες. Η έμμεσες επιδράσεις αφορούν πχ. στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών υγρασίας για την ανάπτυξη μηκυτολογικών ασθενειών, σε μηχανικές ζημιές στους κονδύλους, σε δυσκολίες στη συγκομιδή, όπως και στην ύπαρξη φυτών - ξενιστών για την ανάπτυξη εντομοπαθογόνων. ^[2]

Μέτρα εφαρμογής ζιζανιοκτόνων: Επιβάλλεται να λαμβάνονται και να τηρούνται όλα τα μέτρα προστασίας του ψεκαστή και του περιβάλλοντος κατά την εφαρμογή ζιζανιοκτόνων.

---

Αμβροσία

Όνομα ζιζανίου:  Ambrosia artemisifolia,  Συνώνυμο: (Ambrosia elatior)
Eτήσιο δικοτυλήδονο ζιζάνιο. Εμφανίζεται σε ακαλλιέργητα εδάφη, σε σύνορα αγρών. Στο δεύτερο μέρος της βλαστικής περιόδου μπορεί να αναπτύξει μεγάλη φυτομάζα και μπορεί να προκαλέσει μερικές φορές προβλήματα στη συγκομιδή.

Περίοδος φυτρώματος: Από το τέλος Απριλίου μέχρι την αρχή της θερινής ξηρασίας.
Το ζιζάνιο προτιμά το καλλιεργημένο έδαφος, αλλά δεν χρειάζεται υψηλά επίπεδά θρεπτικών στοιχείων. 

Έλεγχος: Συνήθως χρησιμοποιούνται ζιζανιοκτόνα (προ-φυτρωτικά και μετά-φυτρωτικά). Όταν το φύλλωμα της πατάτας καταστρέφεται στο μέσον του καλοκαιριού, εν τω μεταξύ ο καιρός είναι βροχερός και η συγκομιδή θα γίνει αργότερα, υπάρχει κίνδυνος όψιμης εξάπλωσης ζιζανίων. Είναι λάθος κάτω από αυτές τις καιρικές συνθήκες να παραμένει η πατάτα ακόμα στο έδαφος, δεδομένου ότι όλες αυτές οι συνθήκες μπορεί να οδηγήσουν και στη μυκητολογική προσβολή (π.χ. Φουζάριοση) . Η όψιμη εξάπλωση ζιζανίων μπορεί να αντιμετωπιστεί με καθολικά ζιζανιοκτόνα, όταν τα παλαιά φυτά πατάτας δεν έχουν πράσινα μέρη. αλλά η καλύτερη λύση είναι να γίνει η συγκομιδή το συντομότερο δυνατόν.

---

Βέλιουρας ή καλαμάγρα

Όνομα ζιζανίου: Sorghum halepense

Αντιμετώπιση: α) Οργώματα: Βαθιά και συχνά οργώματα. β) Σκαλίσματα - Φρεζαρίσματα. γ) Αμειψισπορά 
Έχει βρεθεί ότι μερικά φυτά (βαμβάκι, σόγια κ. ά. ) ανταγωνίζονται το βέλιουρα.

---

Βλήτο τραχύ

Όνομα ζιζανίου:  Amaranthus retroflexus

Eίναι ένα χαρακτηριστικό ζιζάνιο που εμφανίζεται αργά το καλοκαίρι. Μπορεί να γίνει πολύ υψηλό, έως 1,5 μ και να αναπτύξει  πολύ μεγάλη πράσινη βιομάζα. Ανταγωνίζεται πολύ την καλλιέργεια για το νερό και το άζωτο.

Περίοδος φυτρώματος: Aπό αρχές του καλοκαιριού μέχρι τα μέσα του φθινοπώρου.

Εμφάνιση και σημασία: Το ζιζάνιο εμφανίζεται στα θερμότερα μέρη της Ευρώπης, προτιμά τα πλούσια σε θρεπτικά στοιχεία εδάφη, αλλά ανεξάρτητα από τη φυσική του σύσταση.

Έλεγχος: Το τραχύ βλήτο είναι ένα επικίνδυνο ζιζάνιο, οι αγροτεχνικές, μηχανικές και χημικές μέθοδοι, συνήθως δεν μπορούν να το ελέγξουν. α) Καλή ποιότητα του σπόρου, η σπορά και η βασική θρέψη είναι πολύ σημαντικά για τον έλεγχο. Όταν η καλλιέργεια αρχίζει τον κύκλο της άριστα, το ζιζάνιο δεν μπορεί να έχει μεγάλη κατασταλτική επίδραση. β) Μηχανικός έλεγχος: Η δημιουργία δευτερευόντων αναχωμάτων καταστρέφει τα αρχικά εμφανιζόμενα ζιζάνια. γ) Χημικός έλεγχος: Επειδή αυτό το ζιζάνιο μπορεί να αναπτύξει ανθεκτικές φυλές, τα σκευάσματα και οι χρησιμοποιούμενες δραστικές ουσίες πρέπει συνεχώς να εναλλάσσονται.

---

Λουβουδιά

Όνομα ζιζανίου: Chenopodium album (Συνώνυμα: Common lambsquarter/ Meldweed)

Ετήσιο, μόνοικο, ζιζάνιο που παράγει σπόρους με ισχυρή πασσαλώδη ρίζα. Τα νεαρά μέρη του φυτού έχουν λευκό επίχρισμα. Εμφανίζεται σχεδόν σε όλα τα εδάφη, και προτιμά τα εύθρυπτα, πλούσια σε άζωτο, πλούσια σε οργανική ουσία πηλώδη και αμμώδη εδάφη.
Περίοδος φυτρώματος:  αργά την άνοιξη - φθινόπωρο.

Εμφάνιση και σημασία: Είναι χαρακτηριστικό ζιζάνιο των χωρών της Ευρώπης με ηπειρωτικό κλίμα. Δεν προκαλεί συνήθως προβλήματα στην πατάτα. Εάν το έδαφος είναι αρκετά πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία το μέγεθος του ζιζανίου μπορεί να είναι πολύ μεγάλο και μπορεί να ξεπεράσει τα φυτά της καλλιέργειας. Αυτός ο κίνδυνος αυξάνεται, όταν η ποικιλία που καλλιεργείται έχει σχετικά μικρή βλαστική περίοδο. Η μεγάλη πράσινη βιομάζα αυτού του ζιζανίου μπορεί να προκαλέσει προβλήματα συγκομιδής επίσης.

Έλεγχος: α) αμειψισπορά, β) εναλλαγή καλλιεργειών και καλλιεργητικών μεθόδων. γ) Μηχανικός έλεγχος: Το μηχανικό όργωμα της επιφάνειας του εδάφους μεταξύ των σειρών (η ενίσχυση του πρώτου και δεύτερου αναχώματος) έχει καλή αποτελεσματικότητα μέχρι το τέλος Ιουνίου. δ) Χημικός έλεγχος: Είναι συνήθως ευαίσθητο στα χρησιμοποιούμενα ζιζανιοκτόνα, αλλά η συνεχής χρήση ενός σκευάσματος μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ανθεκτικότητας.

---

Κύπερη

Όνομα ζιζανίου: κίτρινη κύπερη (Cyperus esculentus) και η πορφυρή κύπερη (Cyperus rotundus).

Ζημιές: Η κύπερη (χωρίς να γίνεται διάκριση) προκαλεί ζημιές λόγω αλληλοπάθειας και επειδή είναι ξενιστές εντόμων και νηματωδών. ^[4]

Αντιμετώπιση: α) Προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα β) Οργώματα. Πρέπει να είναι συχνά, βαθιά, τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα, ώστε οι κόνδυλοι και ριζώματα να νεκρώνονται από την ξηρασία και το κρύο στην επιφάνεια του χωραφιού. δ) Αμειψισπορά. Ίσως η καλύτερη αμειψισπορά να είναι σιτηρά, σαν πολύ ανταγωνιστικά με σκαλιστικές καλλιέργειες (π. χ. βαμβάκι, καπνός), με καλλιέργειες που μεγαλώνουν γρήγορα και σκιάζουν το έδαφος (π. χ. καλαμπόκι) ή με καλλιέργειες που καλύπτουν σχεδόν όλο το έδαφος (π. χ. σόγια).

---

Μουχρίτσα

Όνομα του ζιζανίου: Εchinochloa crus-galli

Περίοδος φυτρώματος: Τέλος άνοιξης – αρχές καλοκαιριού. Περιοχή και έδαφος: Κυρίως αμμώδη εδάφη, αλλά εμφανίζεται και στα βαριά εδάφη επίσης. Προτιμά υγρά εδάφη με υψηλό επίπεδο θρεπτικών στοιχείων.

Έλεγχος: α) Σε περίπτωση πολύ μεγάλης εξάπλωσης ο έλεγχος στον αγρό χωρίς καλλιέργεια  μπορεί να είναι απαραίτητος, ή ειδικά ζιζανιοκτόνα για μονοκότυλα ζιζάνια πρέπει να χρησιμοποιούνται. β) Το συνεχές μηχανικό όργωμα των αγρών πατάτας από την δημιουργία των αναχωμάτων μέχρι το τέλος Ιουνίου μπορεί να αποτρέψει τις μεγαλύτερες ζημιές. Αργότερα η πατάτα μπορεί να αποτρέψει την μεγάλη ανάπτυξη του ζιζανίου, εκτός από τις πρώιμες ποικιλίες και από τις ποικιλίες που αναπτύσσουν μικρό φύλλωμα. γ) Ο χημικός έλεγχος της μουχρίτσας δεν είναι πάρα πολύ δύσκολος, αλλά σε ξηρές συνθήκες τα προφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα έχουν συνήθως μειωμένη αποτελεσματικότητα.

---