O ρόλος του καλίου στα φυτά
Το Κάλιο είναι το θρεπτικό συστατικό – ρυθμιστής του μεταβολισμού των φυτών.Το κάλιο στα φυτά:
- Ρυθμίζει το άνοιγμα και κλείσιμο των στοματίων, κατά συνέπεια την υδατική οικονομία γενικότερα του φυτού και το κάνει ανθεκτικό σε περιόδους ξηρασίας ή παγετού.
- Είναι χαρακτηριστικό θρεπτικό στοιχείο που δίνει καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά στους καρπούς(μέγεθος, γεύση, χρώμα)
- Αυξάνει την περιεκτικότητα πρωτεΐνης στα φυτά.
- Ενισχύει την δράση τουλάχιστον 80 ενζύμων.
- Ευνοεί τον σχηματισμό κυτταρίνης και ελαττώνει το πλάγιασμα. [2]
Η κινητικότητα του καλίου στο έδαφος
Το κάλιο ανταγωνίζεται έντονα με τα στοιχεία Άζωτο, Μαγνήσιο, Ασβέστιο. Η σχέση Κ+Mg/Ca είναι ιδιαίτερα σημαντική για την εκδήλωση ή μη ανωμαλιών στα φυτά και καθοριστική για την ποιότητα τους.[2]
Το Κ του εδάφους βρίσκεται κατά 99% περίπου υπό μορφή ορυκτού, γενικώς μη ανταλλάξιμο.[1] H κινητικότητα του στο έδαφος δεν είναι καλή, από το συνολικό κάλιο του έδαφους, ένα πολύ μικρό ποσοστό προσλαμβάνεται, λόγω του ότι θα πρέπει να έχει άμεση επαφή με την ενεργή ρίζα (ριζικά τριχίδια). Το καλίο πρέπει πρώτα να μεταφερθεί στο εδαφικό διάλυμα και από εκεί στην ενεργό ριζόσφαιρα (ριζικά τριχίδια) για να απορροφηθεί. Γι' αυτό το λόγο στις περισσότερες καλλιέργειες, είναι απαραίτητο σχεδόν πάντα στη βασική λίπανση η προσθήκη καλίου.
Η απελευθέρωση του καλίου από την άργιλο
Η δυνατότητα του εδάφους προς απελευθέρωση καλίου σε επαρκή ποσότητα προς το εδαφοδιάλυμα εξαρτάται από τον κορεσμό των εδαφοτεμαχιδίων αργίλου σε κάλιο. Ένα έδαφος με έλλειψη καλίου προσροφά με μεγάλη δύναμη κατιόντα καλίου και δεν μπορεί να αποδώσει στο εδαφοδιάλυμα ικανοποιητικές ποσότητες κατιόντων καλίου, με αποτέλεσμα τα φυτά να εμφανίζουν συμπτώματα τροφοπενίας καλίου. [3]

Τα αμμώδη εδάφη (περίπου 3% άργιλος) σε σχέση τα βαριά αργιλο-πυλώδες εδάφη (πέριπου 25% άργιλος), χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα καλίου στο εδαφοδιάλυμα για να μπορέσουν να το αποδόση στο φυτό.
Σε ίδιες συνθήκες ένα ελαφρύ έδαφος δείχνει καλύτερο – πιο αδύναμη δέσμευση καλίου και άρα υψηλότερη συγκέντρωση καλίου στο εδαφοδιάλυμα σε συντομότερο χρόνο, σε σχέση με ένα βαρύ έδαφος, στο οποίο η δέσμευση καλίου είναι ισχυρότερη και η διάχυση καλίου πιο αργή. [3]
Η αντίδραση των φυτών στο Κάλιο
Οι απώλειες σε Κ οφείλονται στους παρακάτω λόγους :
- Απομάκρυνση με τα προϊόντα.
- Έκπλυση: αρδεύσεις ή έντονες βροχοπτώσεις μπορούν να προκαλέσουν έκπλυση του καλίου.[2] Σε αμμώδη κυρίως εδάφη η απώλεια αυτή μπορεί να είναι πολύ μεγάλη. Παράδειγμα, η ετήσια απώλεια σε αμμώδες έδαφος βάθους 109cm υπολογίσθηκε σε 56% του προστιθέμενου αζωτούχου λιπάσματος, 1% του φωσφορικού λιπάσματος και 47% του καλιούχου.
- Διάβρωση: Η απώλεια αυτή είναι επίσης σημαντική και υπολογίζεται στις Η.Π.Α σε 16kg/στρεμ. Η απώλεια αυτή αντικαθίσταται μερικώς από τα κατώτερα στρώματα του εδάφους.[1]
![]() | ![]() | ![]() |
Σχέτικά με την κινητικότητα του καλίου μέσα στο φυτό: Το κάλιο είναι ευκίνητο στοιχείο μέσα στο φυτό και ως εκ τούτου τα συμπτώματα τροφοπενίας εκδηλώνονται πρώτα στα παλαιότερα φύλλα.[2]

[1] Πανεπιστημιακές Παραδόσεις, Γενική Γεωργία - Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος (Γαλανοπούλου Σενδούκα Στέλλα - Καθηγήτρια Γεωργίας ) - http://biokipos.blogspot[.]com/2018/11/blog-post_97.html
[2] http://gavriel[.]gr/language/el/καλιο/
[3] HAIFA: Η δυναμική της κίνησης του Καλίου στο έδαφος - https://docplayer[.]gr/8230157-I-dynamiki-tis-kinisis-toy-kalioy-sto-edafos.html
[4] Τα προβληματικά εδάφη και η βελτίωση τους, Π. Κουκουλάκης τ. Αναπληρωτής Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ, ΑΡ. Παπαδόπουλος Τακτικός Ερευνητής ΕΘΙΑΓΕ
[5] International Potash Institute