Formetanate 10 SP

Το Formetanate (ή Formetanate hydrochloride) είναι μια δραστική ουσία που ανήκει στην ομάδα των καρβαμιδικών εντομοκτόνων και ακαρεοκτόνων (Carbamates).
🔹 Δρα ως αναστολέας της ακετυλοχολινεστεράσης (AChE), δηλαδή της βασικής ενζυμικής οδού μετάδοσης των νευρικών σημάτων στα έντομα.

Χημική ταυτότητα:
🔹 Χημική κατηγορία: Καρβαμιδικά (Carbamates)
🔹 Δράση: Εντομοκτόνο & Ακαρεοκτόνο επαφής και στομάχου
🔹 Χημική ονομασία (IUPAC): methyl (E)-N-[[(dimethylamino)methylene]amino]carbamate hydrochloride
🔹 Χημικός τύπος: C₆H₁₂N₃O₂·HCl
🔹 Μοριακό βάρος: 197.6 g/mol
🔹 IRAC Code: 1A


Μηχανισμός δράσης:
🔹 Το Formetanate δρα στο νευρικό σύστημα των εντόμων αναστέλλοντας το ένζυμο ακετυλοχολινεστεράση (AChE).
🔹 Μηχανισμός:
      🔸 Φυσιολογικά, η ακετυλοχολίνη μεταφέρει το νευρικό σήμα και διασπάται από το ένζυμο AChE.
      🔸 Το Formetanate δεσμεύει αντιστρεπτά το ενεργό κέντρο της AChE.
      🔸 Αυτό προκαλεί συσσώρευση ακετυλοχολίνης στη σύναψη → νευρική υπερδιέγερση, παράλυση και θάνατο του εντόμου.
🔹 Είναι αναστρέψιμος αναστολέας, σε αντίθεση με τα οργανοφωσφορικά (που είναι μη αναστρέψιμοι).

Ιδιότητες και χαρακτηριστικά δράσης:
🔹 Τύπος δράσης: Επαφής και στομάχου
🔹 Δράση: Νευροτοξική – αναστολή AChE
🔹 Κίνηση στο φυτό: Ελαφρώς διασυστηματική (translaminar)
🔹 Ταχύτητα δράσης: Πολύ ταχεία (εντός ωρών)
🔹 Διάρκεια προστασίας: 5–10 ημέρες
🔹 Δραστικό στάδιο: Ενήλικα και προνύμφες (εντόμων ή ακάρεων)

Φάσμα δράσης:
🔹 Έχει χρηση περισσότερο κατά των Θρίπών
🔹 Έχει δράση και κατα των: Αλευρώδεις, Ακάρεα, Αφίδες, Cydia pomonella, Psylla pyri, Lepidoptera κ.α.

Ανθεκτικότητα:
🔹 Ανήκει στο IRAC Group 1A, όπου η ανθεκτικότητα έχει καταγραφεί εκτεταμένα σε αρκετά είδη (αφίδες, ακάρεα, ψύλλες).
🔹 Η ανθεκτικότητα προκύπτει μέσω:
      🔸 μεταλλάξεων στο γονίδιο AChE,
      🔸 αυξημένης αποτοξίνωσης (π.χ. εστεράσες).
🔹 IRAC οδηγίες:
🔹 Εναλλαγή με δραστικές διαφορετικού μηχανισμού (π.χ. IRAC 4, 5, 9, 18).

Περιβαλλοντική και τοξικολογική συμπεριφορά:
🔹 Οξεία τοξικότητα (LD₅₀, αρουραίος): 30–100 mg/kg (τοξικό)
🔹 Τοξικότητα σε μέλισσες: Πολύ υψηλή (LD₅₀ ≈ 0.1 μg/μέλισσα) ⚠️
🔹 Τοξικότητα σε ωφέλιμα: Υψηλή (μη συμβατό με IPM)
🔹 Τοξικότητα σε υδρόβια: Υψηλή
🔹 Ημιζωή στο έδαφος (DT₅₀): 5–10 ημέρες
🔹 Φωτοδιάσπαση: Σχετικά γρήγορη
🔹 Βιοσυσσώρευση: Χαμηλή

Πλεονεκτήματα:
🔹 Πολύ γρήγορη δράση (knock-down effect)
🔹 Ευρύ φάσμα εντόμων και ακάρεων
🔹 Κατάλληλο για έντονα προσβεβλημένες καλλιέργειες
🔹 Συνδυάζεται με άλλα εντομοκτόνα ή μυκητοκτόνα

Μειονεκτήματα:
🔹 Πολύ τοξικό για μέλισσες και ωφέλιμα
🔹 Υψηλός κίνδυνος ανθεκτικότητας
🔹 Μικρή διάρκεια προστασίας
🔹 Τοξικό για τον χρήστη (χρειάζεται προσοχή στη χρήση και ΜΑΠ)