Pyrethrins 1.29 EC

Φυσικά εντομοκτόνα – Παράγωγα του φυτού Chrysanthemum cinerariifolium (IRAC Group 3A – Ρυθμιστές διαύλων Na⁺)
Οι Pyrethrins αποτελούν την παραδοσιακή φυσική βάση των πυρεθροειδών εντομοκτόνων, με εξαιρετικό προφίλ ασφάλειας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, όταν χρησιμοποιούνται σωστά.
Παρά τη χαμηλή υπολειμματικότητα, παραμένουν πολύτιμο εργαλείο σε βιολογικά και ολοκληρωμένα συστήματα IPM, όπου προτιμάται η σύντομη διάρκεια δράσης και η έλλειψη υπολειμμάτων στα προϊόντα.

Ταυτότητα ουσίας:
🔹 Χημική φύση: Μείγμα έξι φυσικών εστέρων (πυρεθρινών Ι και ΙΙ, κινερίνων Ι και ΙΙ, και ζασμολινών Ι και ΙΙ).
🔹 Πηγή: Ανθικά κεφάλια του φυτού Chrysanthemum (Tanacetum) cinerariifolium.
🔹 Μοριακή ομάδα: Φυσικά πυρεθροειδή (botanical insecticides).
🔹 IRAC Group: 3A — Sodium channel modulators.
🔹 Εμπορικές μορφές: EC, EW, ULV, aerosol, σκόνη επαφής, καθώς και σε συνδυασμό με piperonyl butoxide (PBO) για ενίσχυση δράσης.

Χημική σύσταση:
Το εκχύλισμα πυρεθρίνης περιέχει συνήθως, (ανάλογα με το σκεύασμα):

Το εκχύλισμα πυρεθρίνης περιέχει συνήθως:

Συστατικό	Ποσοστό (κατά βάρος)	Δομική ομάδα
Pyrethrin I	25–35%	Εστέρας χρυσανθεμικού οξέος & πυρεθρολόνης
Pyrethrin II	20–30%	Εστέρας χρυσανθεμικού οξέος & πυρεθρικού οξέος
Cinerin I & II	10–20%	Εστέρες κηνερικού οξέος
Jasmolin I & II	10–20%	Εστέρες ιασμονικού οξέος

Τα συστατικά αυτά δρουν συνεργιστικά, συνδυάζοντας ταχεία νευροτοξική δράση και βραχύ υπολειμματικό χρόνο.

Μηχανισμός δράσης:
🔹 Οι πυρεθρίνες, όπως και τα συνθετικά πυρεθροειδή, δρουν ως ρυθμιστές των τασεοεξαρτώμενων διαύλων Na⁺ στα νευρικά κύτταρα των εντόμων:
      🔸 Προκαλούν παρατεταμένο άνοιγμα των διαύλων, επιτρέποντας συνεχή ροή Na⁺,
      🔸 οδηγώντας σε νευρική υπερδιέγερση, παράλυση και θάνατο.
🔹 Η δράση τους είναι κατά επαφή και στομάχου, χωρίς συστηματικότητα.
Παρουσιάζουν ταχεία εντομοκτόνο δράση (knock-down), αλλά σύντομη διάρκεια λόγω φωτοαποδόμησης.

Φάσμα δράσης:
🔹 Οι πυρεθρίνες είναι ευρέος φάσματος, δραστικές έναντι μασητικών και μυζητικών εντόμων.
🔹 Ενδεικτικά είδη στόχων: Λεπιδόπτερα, Ημίπτερα όπος αφίδες, Κολεόπτερα, Δίπτερα, μερική δράση σε θρίπες και τετράνιχους.

Φυσικοχημικές ιδιότητες:
🔹 Μοριακό βάρος (μέσο): ~372–391 g/mol
🔹 Διαλυτότητα στο νερό:Πολύ χαμηλή (<0.005 mg/L)
🔹 LogK_ow: 4.5–6.5
🔹 Πτητικότητα: Μέτρια
🔹 Σταθερότητα: Εξαιρετικά ευαίσθητες στο φως και οξυγόνο – φωτοδιάσπαση σε 1–2 ώρες
🔹 Βιοδιάσπαση: Ταχεία∙ δεν παρουσιάζει υπολείμματα σε τρόφιμα μετά από λίγες ημέρες

Πλεονεκτήματα των φυσικών πυρεθρινών:
🔹 Φυσικής προέλευσης, με ταχεία βιοαποδόμηση.
🔹 Πολύ χαμηλή τοξικότητα σε θηλαστικά και πτηνά.
🔹 Ενδείκνυνται για βιολογική γεωργία (organic farming).
🔹 Δεν αφήνουν υπολείμματα (MRL exempt) σε πολλές χώρες.
🔹 Χρησιμοποιούνται σε μετασυλλεκτικά στάδια, αποθήκες, και χώρους τροφίμων.

Περιορισμοί:
🔹 Ευαίσθητες στο φως και τη θερμότητα, επομένως έχουν πολύ μικρή υπολειμματική δράση (<1 ημέρα υπαίθρια).
🔹 Απαιτούν επαναληπτικές εφαρμογές για ικανοποιητικό έλεγχο.
🔹 Τοξικές για μέλισσες και υδρόβια είδη σε φρέσκο ψεκασμό.
🔹 Η αποτελεσματικότητα ενισχύεται σημαντικά με Piperonyl butoxide (PBO), που δρα ως συνεργιστής αναστολέας P450 στα έντομα.

Διαχείριση ανθεκτικότητας (IRM):
🔹 Οι πυρεθρίνες ανήκουν στην ομάδα IRAC 3A, επομένως υπάρχει διασταυρούμενη ανθεκτικότητα με τα συνθετικά πυρεθροειδή (π.χ. deltamethrin, cypermethrin).
🔹 IPM πρακτικές:
      🔸 Εναλλαγή με μη 3A δραστικές (π.χ. spinosad, chlorantraniliprole, flupyradifurone).
      🔸 Εφαρμογές σε νεαρά στάδια και χαμηλή πίεση προσβολής.
      🔸 Ενσωμάτωση με παγίδες, βιολογικούς ελέγχους, ωφέλιμα έντομα.

Οικοτοξικολογικές ιδιότητες:
🔹 Μέλισσες (Apis mellifera): LD₅₀ = 0.02–0.05 μg/μέλισσα ➨ Πολύ τοξική – αποφυγή ψεκασμού στην άνθιση
🔹 Ψάρια (Oncorhynchus mykiss): LC₅₀ = 0.005 mg/L ➨ Πολύ τοξική
🔹 Δάφνια (μικρά υδρόβια καρκινοειδή / νεροψύλλοι): EC₅₀ = 0.01 mg/L ➨ Υψηλή τοξικότητα
🔹 Θηλαστικά (αρουραίος): LD₅₀ > 1500 mg/kg ➨ Πολύ χαμηλή τοξικότητα
🔹 Πτηνά: LD₅₀ > 2000 mg/kg ➨ Μη τοξική