Πληροφορίες για την δραστική ουσία ΑΒΑ (αμπσισικό οξύ)
Χημεία & Ταξινόμηση:
- Χημική κατηγορία: σεσκιτερπενικό φυτορυθμιστικό.
- Ανακαλύφθηκε τη δεκαετία του 1960 σε συσχέτιση με αποκοπή φύλλων και λήθαργο σπόρων.
- Δεν είναι “ορμόνη ανάπτυξης”, αλλά ορμόνη στρες / αναστολής.
Το
Αμπσισικό οξύ (
ΑΒΑ) ή
Abscisic Acid φαίνεται να δρα ως γενικός αναστολέας ανάπτυξης και μεταβολισμού, είναι ένας
παρεμποδιστής, αλλά αυτό μπορεί να μεταβληθεί ανάλογα το είδος του ιστού και το στάδιο της ανάπτυξής του.
Τα ώριμα φύλλα ειναι οι περιοχές σύνθεσης του ΑΒΑ καθώς και άλλα όργανα, ειδικά υπό συνθήκες καταπόνησης
Tο Αμπσισικό οξύ (ΑΒΑ) αυξάνει το επίπεδο ανοχής των φυτών τα οποία υπόκεινται σε βιοτικό ή αβιοτικό στρες. Για παράδειγμα τα φυτά που αναπτύσσονται σε περιοχές, όπου ελλοχεύει κίνδυνος μακρών ξηρικών περιόδων, αυτά για να ανταπεξέλθουν στο έντονο στρες, το οποίο προκαλεί η έλλειψη νερού αυξάνουν τα επίπεδα ενδογενούς Αμπισικού οξέος (ΑΒΑ).
Ρόλοι στα φυτά:
- Λήθαργος σπόρων
- Εμποδίζει πρόωρη βλάστηση.
- Ρυθμίζει την ωρίμανση και αφυδάτωση εμβρύου.
- Ανταπόκριση σε στρες
- Ξηρασία: προκαλεί κλείσιμο στομάτων για μείωση απώλειας νερού.
- Αλατότητα, παγετός: ενεργοποιεί γονίδια ανθεκτικότητας.
- Ρύθμιση ανάπτυξης
- Γενικά δρα ως “φρένο” σε σχέση με τις αυξίνες, τις γιββερελλίνες και τις κυτοκινίνες.
- Σημαντικός παράγοντας σε ισορροπία ανάπτυξης vs άμυνας.
- Παρεμποδίζει την των αύξηση βλαστών
- Γήρανση / αποκοπή
- Ενεργοποιεί την αποκοπή και την γήρανση καρπών και φύλλων
- Αυξάνει το σχηματισμό ανθικών καταβολών
- Αυξάνει το χρώμα στους καρπούς
- Μειώνει τη βλάστηση
Γεωργικές Εφαρμογές
- Σπάνια χρησιμοποιείται απευθείας, λόγω κόστους.
- Αντίθετα, χρησιμοποιούνται αναστολείς/τροποποιητές της ABA ή γενετικές στρατηγικές για ανθεκτικότητα σε ξηρασία.
- Ερευνητικές εφαρμογές σε βελτίωση αντοχής σε στρες (π.χ. ABA analogues).
Ανταγωνισμοί Αμπσισικού Οξέος (ABA) με άλλες φυτορμόνες
Φυτορμόνη |
Σχέση με ABA |
Παράδειγμα / Σημείο Δράσης |
Γιββερελλίνες (GA) |
Ισχυρός ανταγωνισμός |
- GA προάγει βλάστηση σπόρων, ABA διατηρεί λήθαργο.
- GA → ανάπτυξη βλαστών, ABA → αναστολή ανάπτυξης. |
Αυξίνες (IAA, NAA) |
Ανταγωνισμός |
- Αυξίνες προάγουν επιμήκυνση και κυριαρχία κορυφής.
- ABA περιορίζει ανάπτυξη και συμβάλλει σε απόπτωση. |
Κυτοκινίνες (CKs) |
Ανταγωνισμός |
- CKs καθυστερούν γήρανση φύλλων, προάγουν κυτταρική διαίρεση.
- ABA προάγει γήρανση και λήθαργο. |
Αιθυλένιο (C₂H₄) |
Συνεργασία σε stress |
- Μαζί ρυθμίζουν πτώση φύλλων/καρπών.
- Σε συνθήκες ξηρασίας, ABA κλείνει στόματα, αιθυλένιο τροποποιεί ανάπτυξη ριζών. |
Σαλικυλικό οξύ (SA) |
Αλληλεπίδραση / μερικός ανταγωνισμός |
- SA ενεργοποιεί άμυνες κατά παθογόνων.
- ABA συχνά περιορίζει τις άμυνες υπέρ της αντοχής σε ξηρασία. |
Jasmonic acid (JA) |
Συνεργασία & ανταγωνισμός |
- Σε stress (ξηρασία/αλατότητα) ABA & JA δρουν συνεργατικά.
- Σε άλλες περιπτώσεις ανταγωνίζονται στη ρύθμιση ανάπτυξης. |