methoxyfenozide (ΕΝΤΟΜΟΚΤΟΝΑ): Δραστικη Ουσια

Το Methoxyfenozide είναι ένα εντομοκτόνο ρυθμιστής ανάπτυξης (IGR) που ανήκει στην κατηγορία των Ecdysone agonists (δι-ακυλυδραζίνες).
🔹 Αποτελεί εξειδικευμένο ρυθμιστή ανάπτυξης λεπιδοπτέρων (Lepidoptera) και είναι γνωστό για την πολύ εκλεκτική δράση του, την ελάχιστη τοξικότητα στα ωφέλιμα έντομα και τη μακρά διάρκεια προστασίας.
🔹 Η δράση του βασίζεται στη μιμηση της ορμόνης εκδυσόνης, προκαλώντας πρόωρη και θανατηφόρα έκδυση.

Χημική ταυτότητα:
🔹 Χημική ονομασία: (IUPAC): N-tert-butyl-N'-(3-methoxy-o-toluoyl)-3,5-dimethylbenzohydrazide
🔹 Χημικός τύπος: C₂₄H₂₇N₂O₄
🔹 Μοριακό βάρος: 407.5 g/mol
🔹 IRAC Code: 18

Μηχανισμός δράσης:
🔹 Το Methoxyfenozide δρα μιμούμενο τη φυσική ορμόνη εκδυσόνη (ecdysone), η οποία ρυθμίζει την εκδυσή και τη μεταμόρφωση των εντόμων.

Βιοχημικός μηχανισμός:
🔹 Συνδέεται εκλεκτικά στους υποδοχείς εκδυσόνης (EcR) στα κύτταρα των λεπιδοπτέρων.
🔹 Ενεργοποιεί πρόωρα τη διαδικασία της εκδυσής (molting), διαταράσσοντας τον φυσιολογικό κύκλο ανάπτυξης.
🔹 Αυτό οδηγεί σε πρόωρη αποκόλληση του επιδερμικού ιστού, παύση σίτισης μέσα σε λίγες ώρες, και θάνατο του εντόμου πριν ολοκληρώσει την έκδυση.
🔹 Δεν επηρεάζει άλλα έντομα ή αρθρόποδα, γιατί ο υποδοχέας εκδυσόνης είναι εξαιρετικά ειδικός στα Lepidoptera.

Ιδιότητες και χαρακτηριστικά δράσης:
🔹 Τύπος δράσης: Ρυθμιστής ανάπτυξης (IGR), επαφής και στομάχου
🔹 Στόχος δράσης: Προνύμφες λεπιδοπτέρων (κάμπιες)
🔹 Κίνηση στο φυτό: Τοπικά διασυστηματικό (translaminar)
🔹 Επίδραση στη σίτιση: Παύση σίτισης σε <6 ώρες
🔹 Θάνατος προνυμφών: Σε 1–3 ημέρες μετά την εφαρμογή
🔹 Διάρκεια δράσης: 10–14 ημέρες
🔹 Δράση στα αυγά: Εμποδίζει την εκκόλαψη (δευτερεύουσα δράση)

Φάσμα δράσης:
🔹 Το Methoxyfenozide είναι ειδικά εντομοκτόνο κατά των προνυμφών των Λεπιδοπτέρων
🔹 π.χ: Spodoptera spp., Helicoverpa armigera, Chrysodeixis chalcites, Cydia pomonella, Plutella xylostella, Tuta absoluta κ.α.

Ανθεκτικότητα:
🔹 Ανήκει στο IRAC 18, με unique single-site action (EcR agonist).
🔹 Χαμηλός έως μέτριος κίνδυνος ανθεκτικότητας, αλλά έχουν αναφερθεί τοπικά φαινόμενα σε Spodoptera και Helicoverpa.

IRAC οδηγίες:
🔹 Μην εφαρμόζεται σε περισσότερους από 2 συνεχόμενους κύκλους γενεών.
🔹 Εναλλαγή με δραστικές άλλου μηχανισμού (π.χ. IRAC 28, 22, 5, 9).

Περιβαλλοντική και τοξικολογική συμπεριφορά:
🔹 Τοξικότητα σε μέλισσες: Εξαιρετικά χαμηλή (LD₅₀ >200 μg/bee)
🔹 Τοξικότητα σε ωφέλιμα: Πολύ χαμηλή
🔹 Τοξικότητα σε ψάρια/υδρόβια: Μέτρια (λόγω λιποφιλίας)
🔹 Ημιζωή στο έδαφος (DT₅₀): 4–10 ημέρες
🔹 Φωτοδιάσπαση: Αργή – σταθερό στο φως
🔹 Βιοσυσσώρευση: Ελάχιστη

Πλεονεκτήματα:
🔹 Πολύ εκλεκτικό για Lepidoptera (δεν βλάπτει ωφέλιμα)
🔹 Παύση σίτισης άμεσα → αποτροπή ζημιάς
🔹 Μεγάλη διάρκεια δράσης (έως 2 εβδομάδες)
🔹 Συμβατό με προγράμματα IPM / βιολογικής καταπολέμησης
🔹 Δεν προκαλεί έκρηξη δευτερογενών εντόμων (όπως αφίδες)
🔹 Πολύ χαμηλή τοξικότητα σε θηλαστικά και μέλισσες

Μειονεκτήματα:
🔹 Δρα μόνο σε προνύμφες (όχι σε αυγά ή ενήλικα)
🔹 Όχι κατάλληλο για μυζητικά ή μασητικά εκτός Λεπιδοπτέρων
🔹 Single-site → χρειάζεται εναλλαγή με άλλες ομάδες
🔹 Μπορεί να καθυστερεί η εκδήλωση του θανάτου (1–3 ημέρες)