Το Pirimicarb είναι ένα εκλεκτικό εντομοκτόνο της ομάδας των καρβαμιδικών (carbamates), με ειδική δράση κατά των αφίδων (Aphididae).
Ανήκει στην κατηγορία IRAC 1A – αναστολείς της ακετυλοχολινεστεράσης (AChE), αλλά είναι ιδιαίτερα εκλεκτικό για ορισμένα έντομα, ενώ σχετικά ασφαλές για ωφέλιμα και μέλισσες.
Χημική ταυτότητα:
🔹 Χημική ονομασία (IUPAC): 2-dimethylamino-5,6-dimethylpyrimidin-4-yl dimethylcarbamate
🔹 Χημικός τύπος: C₁₁H₁₈N₄O₂
🔹 Μοριακό βάρος: 238.3 g/mol
🔹 Χημική κατηγορία: Καρβαμιδικά εντομοκτόνα (Selective carbamate aphicide)
🔹 IRAC Group: 1A (Carbamates)
Μηχανισμός δράσης:
🔹 Το Pirimicarb δρα μέσω αναστολής της ακετυλοχολινεστεράσης (AChE) στα έντομα:
🔹 Μηχανισμός:
🔸 Η ακετυλοχολίνη (ACh) είναι νευροδιαβιβαστής που μεταδίδει το σήμα μεταξύ νευρώνων.
🔸 Η AChE τη διασπά για να “ηρεμήσει” το νεύρο μετά τη διέγερση.
🔸 Το Pirimicarb δεσμεύει αντιστρεπτά το ενεργό κέντρο της AChE → η ACh συσσωρεύεται → νευρική υπερδιέγερση, παράλυση και θάνατος του εντόμου.
🔹 Διαφέρει από τα περισσότερα καρβαμιδικά γιατί είναι εκλεκτικό για αφίδες και χαμηλής τοξικότητας για άλλα έντομα (μέλισσες, αρπακτικά, παρασιτοειδή).
Ιδιότητες και χαρακτηριστικά:
🔹 Τύπος δράσης: Επαφής και στομάχου, με ορισμένη διασυστηματικότητα
🔹 Κίνηση στο φυτό: διελασματικό και μερικώς διασυστηματικό (xylem)
🔹 Ταχύτητα δράσης: Ταχεία παύση σίτισης (1–2 ώρες)
🔹 Διάρκεια προστασίας: 7–14 ημέρες
🔹 Ειδικότητα: Αφίδες (Aphididae)
🔹 Φυτοτοξικότητα: Πολύ χαμηλή, ασφαλές για τα περισσότερα φυτά
🔹 Συνδυαστικότητα: Μπορεί να συνδυαστεί με μυκητοκτόνα ή άλλα εντομοκτόνα (εκτός αλκαλικών σκευασμάτων)
Φάσμα δράσης:
🔹 Το Pirimicarb είναι εξειδικευμένο εντομοκτόνο αφίδων
🔹 Δευτερεύουσα δράση: Phorodon humuli (Αφίδες λυκίσκου)
🔹 Δεν έχει δράση σε Αλευρόδη, θρίπες, κάμπιες
🔹 δεν επηρεάζει ωφέλιμα έντομα όπως Coccinellidae, Chrysopidae και Aphidiinae.
Ανθεκτικότητα:
🔹 Ανήκει στην IRAC Ομάδα 1A (αναστολείς AChE).
🔹 Υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά ανθεκτικότητας σε Myzus persicae (πράσινη αφίδα ροδακινιάς) και Aphis gossypii.
🔹 Μηχανισμοί:
🔸 Μετάλλαξη στο γονίδιο AChE (π.χ. MACE mutation).
🔸 Αυξημένη αποτοξίνωση μέσω εστερασών.
🔹 IRAC συστάσεις:
🔸 Εφαρμογή όχι πάνω από 2–3 φορές ανά περίοδο.
🔸 Εναλλαγή με δραστικές από άλλες ομάδες (IRAC 4A, 9B, 23 κ.λπ.).
🔸 Χρήση μόνο όταν υπάρχει παρουσία αφίδων (όχι προληπτικά).
Περιβαλλοντική και τοξικολογική συμπεριφορά:
🔹 Τοξικότητα σε μέλισσες Πολύ χαμηλή (LD₅₀ >100 μg/μέλισσα)
🔹 Τοξικότητα σε ωφέλιμα: Χαμηλή
🔹 Τοξικότητα σε ψάρια/πουλιά: Μέτρια
🔹 Ημιζωή στο έδαφος (DT₅₀): 2–7 ημέρες (ταχεία αποδόμηση)
🔹 Φωτοδιάσπαση: Γρήγορη σε έντονο φως
🔹 Βιοσυσσώρευση: Πολύ χαμηλή
🔹 Εκπλύσεις: Μικρός κίνδυνος ρύπανσης υπογείων νερών
Πλεονεκτήματα:
🔹 Ειδικά για αφίδες (εκλεκτικό)
🔹 Πολύ χαμηλή τοξικότητα σε ωφέλιμα & μέλισσες
🔹 Μηδενική δράση σε αρπακτικά εντόμων (κατάλληλο για IPM)
🔹 Γρήγορη παύση σίτισης → μειώνει τη μετάδοση ιώσεων
🔹 Ταχεία αποδόμηση – μικρός περιβαλλοντικός κίνδυνος
Μειονεκτήματα:
🔹 Περιορισμένο φάσμα (μόνο αφίδες)
🔹 Κίνδυνος ανάπτυξης ανθεκτικότητας
🔹 Μη σταθερό σε αλκαλικό pH (να μη συνδυάζεται με ασβεστούχα σκευάσματα)
🔹 Μέτρια τοξικότητα σε θηλαστικα