Νεονικοτινοειδη

Πληροφορίες για την ομάδα δραστικών ουσιών Νεονικοτινοειδή

Τρόπος δράσης:
🔹 Τα Νεονικοτινοειδή Εντομοκτόνα (Neonicotinoid insecticides) είναι ουσίες που ενεργοποιούν τους νικοτινικούς υποδοχείς ακετυλοχολίνης (nAChRs) στο κεντρικό νευρικό σύστημα των εντόμων.
🔹 Δεσμεύονται ισχυρά στους υποδοχείς → συνεχής διέγερση νευρικών ώσεων → παράλυση → θάνατος εντόμου.
🔹 Δρουν κυρίως σε μυζητικά έντομα (αφίδες, λευκές μύγες, τζιτζικάκια, θρίπες, δάκος) αλλά και σε άλλα έντομα-φορείς ιώσεων.

Ιδιότητες:
🔹 Είναι δυστηματικά εντομοκτόνα: κινούνται μέσω ξυλώματος και φλοιώματος στο φυτό.
🔹 Εφαρμόζονται με διάφορους τρόπους: σπόροι, ριζοπότισμα, ψεκασμός φυλλώματος.
🔹 Έχουν υπολειμματική δράση μεγάλης διάρκειας (ανάλογα το σκεύασμα και την δραστική ουσία).
🔹 Έχει πολύ υψηλή εκλεκτικότητα για τα έντομα, έναντι των θηλαστικών (λόγω διαφορετικής ευαισθησίας των υποδοχέων).

Προβλήματα & Περιβαλλοντικά Θέματα:
🔹 Έχουν συνδεθεί με μείωση πληθυσμών μελισσών και άλλων επικονιαστών (CCD – Colony Collapse Disorder).
🔹 Υψηλή υδατοδιαλυτότητα → πιθανότητα έκπλυσης σε υπόγεια νερά.
🔹 Συσσωρεύσεις στο έδαφος και επίδραση σε μη-στόχους οργανισμούς (π.χ. γαιοσκώληκες, υδρόβια έντομα).
🔹 Ως αποτέλεσμα, στην Ε.Ε. έχουν επιβληθεί απαγορεύσεις και περιορισμοί.

Ανθεκτικότητα & Διαχείριση:
🔹 Έχουν αναφερθεί φαινόμενα ανθεκτικότητας σε αφίδες, λευκές μύγες και ψύλλους.

Η ανθεκρικότητα οφείλεται σε:
🔹 Μεταλλάξεις υποδοχέων nAChRs.
🔹 Αυξημένο μεταβολισμό (P450s, esterases, GSTs).

Στρατηγική ανθεκρικότητας:
🔹 Εναλλαγή με άλλες ομάδες MoA (IRAC rotations), συνδυασμός με βιολογικά μέσα.

Κύριες δραστικές ουσίες: Imidacloprid, Thiamethoxam, Clothianidin, Acetamiprid, Thiacloprid, Dinotefuran