Μικροβιακα εντομοκτονα

Πληροφορίες για την ομάδα δραστικών ουσιών Μικροβιακά εντομοκτόνα

Ορισμός:
🔹 Τα μικροβιακά εντομοκτόνα είναι σκευάσματα που περιέχουν ζωντανούς μικροοργανισμούς (βακτήρια, μύκητες, ιούς, νηματώδεις) ή τα μεταβολικά τους προϊόντα, τα οποία είναι παθογόνα ή θανατηφόρα για έντομα.
🔹 Ανήκουν στα βιολογικά εντομοκτόνα (biopesticides).
🔹 Δρουν με διαφορετικούς μηχανισμούς σε σχέση με τα χημικά εντομοκτόνα.

Κύριες Ομάδες & Παραδείγματα:
Βακτήρια:
🔹 Bacillus thuringiensis (Bt)
      🔸 Το πιο γνωστό και ευρέως χρησιμοποιούμενο μικροβιακό εντομοκτόνο.
      🔸 Παράγει ενδοτοξίνες (Cry και Cyt proteins) που καταστρέφουν το πεπτικό σύστημα των προνυμφών.
      🔸 Δρα κυρίως σε λεπιδόπτερα, δίπτερα και κολεόπτερα (ανάλογα με το στέλεχος).
🔹 Bacillus sphaericus
      🔸 Χρησιμοποιείται κυρίως κατά προνυμφών κουνουπιών.

Μύκητες:
🔹 Beauveria bassiana
      🔸 Μολύνει έντομα με σπόρια που διεισδύουν στο χιτινώδες περίβλημα → αναπτύσσεται στο εσωτερικό → θάνατος.
      🔸 Δρα σε αφίδες, αλευρώδεις, θρίπες, κολεόπτερα.
🔹 Metarhizium anisopliae
      🔸 Παρόμοιος μηχανισμός, αποτελεσματικός σε ακρίδες, τερμίτες, σκαθάρια.
      🔸 Isaria fumosorosea (Paecilomyces fumosoroseus)
      🔸 Δρα σε λευκές μύγες και αφίδες.

Ιοί (Baculoviruses):
🔹 Πολύ εξειδικευμένοι για συγκεκριμένα είδη.
🔹 Χρησιμοποιούνται κυρίως κατά κάμπιων Lepidoptera (π.χ. Helicoverpa armigera nucleopolyhedrovirus).
🔹 Πλεονέκτημα: υψηλή εξειδίκευση και ασφάλεια για μη-στόχους.

Νηματώδεις (Entomopathogenic Nematodes – EPNs):
🔹 Γένη: Steinernema, Heterorhabditis.
🔹 Εισέρχονται στο σώμα του εντόμου και απελευθερώνουν συμβιωτικά βακτήρια (π.χ. Xenorhabdus, Photorhabdus) που σκοτώνουν το έντομο.
🔹 Πολύ χρήσιμοι σε έδαφος για έλεγχο προνυμφών κολεοπτέρων, σκουληκιών εδάφους κ.λπ.

Χαρακτηριστικά & Πλεονεκτήματα:
🔹 Εκλεκτικότητα: στοχεύουν συγκεκριμένα έντομα, ελάχιστη επίδραση σε επικονιαστές και θηλαστικά.
🔹 Ασφάλεια: φιλικά για το περιβάλλον και τους ανθρώπους.
🔹 Συμβατότητα με IPM: μπορούν να συνδυαστούν με καλλιεργητικές πρακτικές και βιολογικούς εχθρούς.
🔹 Χαμηλός κίνδυνος υπολειμμάτων στα τρόφιμα.

Μειονεκτήματα:
🔹 Αργή δράση σε σχέση με τα χημικά εντομοκτόνα.
🔹 Εξαρτώνται από περιβαλλοντικές συνθήκες (υγρασία, UV ακτινοβολία).
🔹 Συχνά χρειάζονται επαναληπτικές εφαρμογές.
🔹 Ορισμένα έχουν μικρή διάρκεια ζωής στο χωράφι.