Πληροφορίες για την ομάδα δραστικών ουσιών ACCase αναστολείς (FOP/DIM/DEN)
Χημική Ταξινόμηση:
🔹 Στόχος: Acetyl-CoA Carboxylase (ACCase) – ένζυμο-κλειδί στη σύνθεση λιπαρών οξέων.
🔹 Ομάδα HRAC: A (ACCase inhibitors).
🔹 Χημικές υποκατηγορίες:
🔸 Aryloxyphenoxypropionates (FOPs) → π.χ. quizalofop, fluazifop.
🔸 Cyclohexanediones (DIMs) → π.χ. clethodim, sethoxydim.
🔸 Phenylpyrazolines (DENs) → π.χ. pinoxaden.
Τρόπος Δράσης:
🔹 Αναστέλλουν το ένζυμο ACCase που καταλύει το πρώτο βήμα στη σύνθεση λιπαρών οξέων (καρβοξυλίωση του acetyl-CoA σε malonyl-CoA).
🔹 Αποτέλεσμα:
🔸 Παρεμπόδιση σύνθεσης λιπιδίων → διαταραχή κυτταρικών μεμβρανών.
🔸 Σταμάτημα ανάπτυξης μεριστωμάτων.
🔸 Χλωρώσεις, νεκρώσεις και τελικά θάνατος του ζιζανίου.
Ιδιότητες:
🔹 Εξειδικευμένα κατά αγρωστωδών (μονoκοτυλήδονων) → ετήσια και πολυετή χόρτα.
🔹 Ασφαλή για πλατύφυλλα (δικoτυλήδονα) καλλιέργειες → γι’ αυτό χρησιμοποιούνται πολύ σε πλατύφυλλες καλλιέργειες (π.χ. σόγια, βαμβάκι, τεύτλα).
🔹 Διασυστηματικά (μετακινούνται στο ξύλωμα και στο φλοίωμα).
🔹 Δρουν κυρίως μεταφυτρωτικά.
Χρήσεις:
🔹 Στόχοι:
🔸 Echinochloa crus-galli (μουχρίτσα)
🔸 Avena fatua (αγριοβρώμη)
🔸 Lolium spp. (ίρα/αγρωστώδη ζιζάνια)
🔸 Sorghum halepense (βέλιουρας)
🔹 Καλλιέργειες: σόγια, βαμβάκι, τεύτλα, αμπέλι, οπωροφόρα, λαχανικά.
Περιβαλλοντικά Θέματα & Τοξικότητα:
🔹 Συνήθως χαμηλή τοξικότητα σε θηλαστικά και πτηνά.
🔹 Μέτρια τοξικότητα σε υδρόβιους οργανισμούς.
🔹 Δεν έχουν υπολειμματική μακροχρόνια δράση στο έδαφος (γρήγορη αποδόμηση).
Ανθεκτικότητα & Διαχείριση:
🔹 Υψηλός κίνδυνος ανθεκτικότητας.
🔹 Έχουν εμφανιστεί πολλοί ανθεκτικοί πληθυσμοί ζιζανίων (Lolium, Alopecurus, Avena, Echinochloa).
🔹 Μηχανισμοί ανθεκτικότητας:
🔸 Μεταλλάξεις στο γονίδιο ACCase (στόχος-ένζυμο).
🔸 Αυξημένος μεταβολισμός ζιζανιοκτόνου (π.χ. μέσω P450s).
🔹 Διαχείριση:
🔸 Εναλλαγή με ζιζανιοκτόνα άλλων MoA (π.χ. ALS inhibitors, glyphosate, glufosinate).
🔸 Χρήση μίγματος δραστικών.
🔸 Καλλιεργητικές πρακτικές (αμειψισπορά, μηχανικός έλεγχος).
ACCase αναστολείς (FOP/DIM/DEN)
