Γιββερελλινες

Πληροφορίες για την ομάδα δραστικών ουσιών Γιββερελλίνες

Ορισμός & Ιστορικό:
🔹 Οι γιββερελίνες είναι μία μεγάλη οικογένεια διτερπενοειδών φυτοορμονών.
🔹 Ανακαλύφθηκαν αρχικά στην Ιαπωνία (1920s) σε παθογόνο μύκητα (Gibberella fujikuroi), που προκαλούσε την ασθένεια “foolish seedling” στο ρύζι.
🔹 Σήμερα έχουν ταυτοποιηθεί >130 μορφές γιββερελινών (GA₁, GA₃, GA₄, GA₇ κ.λπ.), αλλά μόνο λίγες είναι βιολογικά δραστικές.

Χημική Ταξινόμηση:
🔹 Χημική ομάδα: διτερπενικές φυτοορμόνες.
🔹 Δομή: γιββεραινοειδής σκελετός C₁₉ ή C₂₀.
🔹 Κυριότερη δραστική που χρησιμοποιείται στη γεωργία: GA₃ (Γιβερελικό οξύ).

Μηχανισμός Δράσης:
🔹 Δεσμεύονται σε ειδικούς υποδοχείς (GID1) → ενεργοποίηση καταβολισμού των αναστολέων ανάπτυξης (DELLA proteins).
🔹 Ενεργοποιούνται γονίδια που ρυθμίζουν:
🔹 Επιμήκυνση κυττάρων και μεσογονατίων.
🔹 Έναρξη ανθοφορίας σε ορισμένα φυτά.
🔹 Σπασιμο λήθαργου σπόρων και οφθαλμών.
🔹 Ενίσχυση ενζυμικής δραστηριότητας (π.χ. α-αμυλάση στο ενδοσπέρμιο).

Κύριες Βιολογικές Λειτουργίες:
🔹 Επιμήκυνση βλαστών και αύξηση ύψους φυτού.
🔹 Σπάσιμο λήθαργου σπόρων (germination) και οφθαλμών.
🔹 Ανθοφορία σε φυτά μεγάλης ημέρας.
🔹 Αύξηση μεγέθους καρπών (π.χ. σταφύλι, εσπεριδοειδή).
🔹 Αποφυγή παρθενοκαρπίας ή, σε άλλες περιπτώσεις, επαγωγή παρθενοκαρπίας.

Εφαρμογές στη Γεωργία:
🔹 Αμπελοκαλλιέργεια: αύξηση μεγέθους ραγών σταφυλιού, αραίωμα ταξιανθιών.
🔹 Εσπεριδοειδή: βελτίωση χρωματισμού φλοιού, καθυστέρηση γήρανσης.
🔹 Μηλοειδή & Πυρηνόκαρπα: μείωση καρπόπτωσης, βελτίωση ποιότητας καρπών.
🔹 Σπαράγγι: αύξηση μήκους βλαστών.
🔹 Σπόροι & φυτώρια: σπάσιμο λήθαργου και επιτάχυνση βλάστησης.

Περιβαλλοντικά Θέματα & Τοξικότητα:
🔹 Οι γιββερελίνες είναι χαμηλής τοξικότητας για ανθρώπους, ζώα και επικονιαστές.
🔹 Δεν αφήνουν σημαντικά υπολείμματα, καθώς είναι φυσικές φυτοορμόνες.
🔹 Χρησιμοποιούνται σε πολύ μικρές δόσεις (ppm επίπεδα).