Φωσφονικα

Πληροφορίες και τρόπος λειτουργίας για την ομάδα δραστικών ουσιών Φωσφονικά

Η FRAC Ομάδα 33 - Φωσφονικά Μυκητοκτόνα (Phosphonate fungicides), είναι μια σχετικά μικρή ομάδα μυκητοκτόνων.
🔹 Οι κύριες δραστικές ουσίες: Fosetyl-aluminium (Fosetyl-Al) ➨ το πιο γνωστό, διασυστηματικό μυκιτοκτόνο και το Phosphorous acid (H₃PO₃) / Phosphonic acid.
🔹 Άλατα φωσφονικού οξέος (phosphonates / phosphites): Potassium phosphonate, Sodium phosphonate, Ammonium phosphonate
🔹 Όλες οι παραπάνω ουσίες μεταβολίζονται μέσα στο φυτό στο δραστικό φωσφονικό ανιόν (H₂PO₃⁻)
🔹 Λόγω της διπλής δράσης (fungistatic + host defence), έχουν χαμηλό κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας.

Διπλός μηχανισμό δράσης:
Άμεση δράση στον παθογόνο μύκητα, κυρίως στους Ωομύκητες (Oomycetes):
🔹 Αναστέλλουν βασικές μεταβολικές διεργασίες (π.χ. φωσφορυλιώσεις).
🔹 Εμποδίζουν την ανάπτυξη υφών και τη σποριογένεση.
Έμμεση δράση μέσω ενεργοποίησης άμυνας φυτού (host defence induction):
🔹 Επαγωγή συστημικής αντίστασης (SAR-like response).
🔹 Ενεργοποίηση γονιδίων PR (pathogenesis-related proteins).
🔹 Συσσώρευση φυτοαλεξινών και ενίσχυση κυτταρικών τοιχωμάτων.

Ιδιότητες:
🔹 Διασυστηματικότητα: κινούνται τόσο ακροπεταλικά (upward) όσο και βασιπεταλικά (downward) στο φυτό.
🔹 Στοχεύουν κυρίως τους Ωομύκητες (Oomycetes) όπος τους: Phytophthora spp. (π.χ. σε εσπεριδοειδή, ακτινίδιο, αμπέλι), Pythium spp, Plasmopara viticola (περονόσπορος αμπέλου).
🔹 Δρουν προληπτικά, θεραπευτικά και σαν αντισποριογόνα.