Spinosyns

Πληροφορίες για την ομάδα δραστικών ουσιών Spinosyns

Προέλευση & Χημική Ταξινόμηση:
🔹 Τα Spinosyns είναι φυσικά προϊόντα που προέρχονται από τη ζύμωση του εδαφικού ακτινοβακτηρίου Saccharopolyspora spinosa.
🔹 Χημική κατηγορία: μακροκυκλικά λακτόνες (tetracyclic macrolides).
🔹 IRAC Group 5 – Nicotinic acetylcholine receptor (nAChR) allosteric activators (site I).

Κύριες δραστικές ουσίες:
🔹 Spinosad → μίγμα spinosyn A και spinosyn D.
🔹 Spinetoram → ημισυνθετικό παράγωγο (βελτιωμένη σταθερότητα και δραστικότητα).
🔹 Υπάρχουν στη βιβλιογραφία και άλλα spinosyns, αλλά μόνο τα παραπάνω έχουν εμπορική σημασία στη γεωργία.

Τρόπος δράσης:
🔹 Δρουν στους νικοτινικούς υποδοχείς ακετυλοχολίνης (nAChRs), αλλά σε διαφορετική θέση (allosteric site I) σε σχέση με τα νεονικοτινοειδή, sulfoximines και butenolides.
🔹 Προκαλούν υπερδιέγερση του νευρικού συστήματος → σπασμοί, παράλυση, θάνατος.
🔹 Επιπλέον, αλληλεπιδρούν και με τους υποδοχείς GABA, ενισχύοντας τη δράση τους.

Ιδιότητες:
🔹 Εντομοκτόνα επαφής και στομάχου.
🔹 Περιορισμένη διασυστηματικότητα, αλλά καλή διελασματική κατανομή στα φύλλα (translaminar activity).
🔹 Δραστικά σε προνύμφες και ενήλικα.

Στοχεύουν κυρίως:
🔹 Λεπιδόπτερα (κάμπιες)
🔹 Δίπτερα (μύγες, κουνουπόμορφα)
🔹 Θρίπες
🔹 Ορισμένα κολεόπτερα

Χρήσεις:
🔹 Καλλιέργειες: κηπευτικά, φρούτα, αμπέλι, βαμβάκι, πατάτα, εσπεριδοειδή.
🔹 Δημόσια υγεία: καταπολέμηση μυγών και κουνουπιών.
🔹 Ενσωματώνονται σε πολλά προγράμματα ολοκληρωμένης διαχείρισης (IPM, ICM) λόγω της επιλεκτικότητάς τους.

Περιβαλλοντικά θέματα & Τοξικότητα:
🔹 Χαμηλή τοξικότητα σε θηλαστικά, πουλιά και ωφέλιμα έντομα (π.χ. μέλισσες) σε σύγκριση με κλασικά εντομοκτόνα.
🔹 Διασπώνται σχετικά γρήγορα στο περιβάλλον.
🔹 Παρόλα αυτά, μπορεί να είναι τοξικά για υδρόβιους οργανισμούς.

Ανθεκτικότητα:
🔹 Έχουν ήδη αναφερθεί περιπτώσεις ανθεκτικότητας σε θρίπες, μύγες και κάποιες κάμπιες.

Διαχείριση Ανθεκτικότητας:
🔹 Χρήση σε rotation με άλλες ομάδες MoA (όχι συνεχόμενες εφαρμογές).
🔹 Συνδυασμός με βιολογικό έλεγχο και καλλιεργητικές πρακτικές.