Ωϊδιο - ΑΓΓΟΥΡΙ
Το ωΐδιο της αγγουριάς προκαλείται από τρία παθογόνα:
🔹 Εκτοπαρασιτικά είδη (Erysiphe cichoracearum, Podosphaera xanthii): αναπτύσσονται στην επιφάνεια των φύλλων και σχηματίζουν λευκή εξάνθηση.
🔹 Ενδοπαρασιτικό είδος (Leveillula taurica): αναπτύσσεται ενδοκυτταρικά και σχηματίζει εξάνθηση κυρίως στην κάτω επιφάνεια των φύλλων.
Όλα ανήκουν στους Ασκομύκητες (Ascomycota) και διατηρούνται στα φυτικά υπολείμματα ή σε ζιζάνια συγγενών οικογενειών (Cucurbitaceae).
Συμπτώματα:
Εκτοπαρασιτικά είδη (E. cichoracearum, P. xanthii):
🔹 Προσβάλλονται όλα τα πράσινα μέρη του φυτού (φύλλα, βλαστοί, καρποί).
🔹 Εμφανίζονται λευκές, αλευρώδεις κηλίδες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων.
🔹 Οι κηλίδες συγχωνεύονται, καλύπτοντας μεγάλο τμήμα του ελάσματος.
🔹 Τα φύλλα κιτρινίζουν, ξηραίνονται και καρουλιάζουν.
🔹 Οι καρποί υποβαθμίζονται ποιοτικά, με ατελή ωρίμανση και υπολειμματικές ουλές.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια, πάνω στις εξανθήσεις εμφανίζονται σκούρα κλειστοθήκια, τα οποία περιέχουν τα ασκοσπόρια του παθογόνου.
Ενδοπαρασιτικό είδος (L. taurica):
🔹 Δημιουργεί μικρές γωνιώδεις χλωρωτικές κηλίδες στην άνω επιφάνεια.
🔹 Στην κάτω επιφάνεια των ίδιων σημείων εμφανίζεται λευκή εξάνθηση (σποριοφορίες).
🔹 Τα αρχικά συμπτώματα μοιάζουν με περονόσπορο, αλλά η εξάνθηση είναι ξηρή και όχι υδαρής.
Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Θερμοκρασία: 10-30 °C (άριστη: 24-27 °C)
🔹 Σχετική υγρασία: Μέτρια (60-80%), όχι απαραίτητα κορεσμός
🔹 Φως: Ημισκιά ή φιλτραρισμένο φως
🔹 Εποχή: Άνοιξη - Φθινόπωρο (κυρίως σε θερμοκήπια)
Το ωΐδιο δεν απαιτεί νερό ελεύθερο στην επιφάνεια για μόλυνση.
Ευνοείται από ξηρές, θερμές ημέρες και δροσερές νύχτες, που προκαλούν μικρές διακυμάνσεις υγρασίας.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει ως μυκήλιο ή κλειστοθήκια σε υπολείμματα ή ζιζάνια.
🔹 Με κατάλληλες συνθήκες, τα κονίδια διασπείρονται με άνεμο ή ρεύματα αέρα.
🔹 Η μόλυνση πραγματοποιείται κυρίως από κονίδια σε φύλλα ηλικίας 10-20 ημερών.
🔹 Ο κύκλος ζωής ολοκληρώνεται σε 3-5 ημέρες, επιτρέποντας ταχεία επιδημική εξάπλωση σε θερμοκήπια.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Απομάκρυνση υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας.
🔹 Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού και ανθεκτικών ποικιλιών (π.χ. ανθεκτικές σε Podosphaera xanthii).
🔹 Καταστροφή ζιζανίων εντός και εκτός θερμοκηπίου.
🔹 Καλή κυκλοφορία αέρα και αποφυγή υψηλής υγρασίας χωρίς εξαερισμό.
🔹 Χορήγηση πυριτικού καλίου (K₂SiO₃) για ενίσχυση της επιδερμίδας των φύλλων.
🔹 Ισορροπημένη λίπανση με αποφυγή υπερβολικού αζώτου.
Βιολογική καταπολέμηση:
🔹 Φωσφορικά άλατα (διεγείρουν αμυντικούς μηχανισμούς του φυτού).
🔹 Ampelomyces quisqualis - παρασιτικός μύκητας του ωιδίου, δρα ανταγωνιστικά στις σποριοφορίες.
🔹 Εκχυλίσματα neem, σκόρδου και θείου μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Με τη χρήση των διασυστηματικών μυκητοκτόνων πρέπει να γίνεται εναλλαγή φυτοπροστατευτικών προϊόντων με διαφορετικό τρόπο δράσης ή συνδυασμός σε μείγματα για την αποφυγή της εμφάνισης ανθεκτικών στελεχών. Μόλις εμφανιστούν έστω και ελάχιστες κηλίδες συστήνονται ψεκασμοί, οι οποίοι επαναλαμβάνονται κάθε 7-14 ημέρες ανάλογα με τη διάρκεια δράσης της δραστικής ουσίας.
🔹 Εναλλαγή δραστικών ουσιών με διαφορετικό μηχανισμό δράσης (FRAC group) για αποφυγή ανθεκτικότητας.
🔹 Εκτοπαρασιτικά είδη (Erysiphe cichoracearum, Podosphaera xanthii): αναπτύσσονται στην επιφάνεια των φύλλων και σχηματίζουν λευκή εξάνθηση.
🔹 Ενδοπαρασιτικό είδος (Leveillula taurica): αναπτύσσεται ενδοκυτταρικά και σχηματίζει εξάνθηση κυρίως στην κάτω επιφάνεια των φύλλων.
Όλα ανήκουν στους Ασκομύκητες (Ascomycota) και διατηρούνται στα φυτικά υπολείμματα ή σε ζιζάνια συγγενών οικογενειών (Cucurbitaceae).
Συμπτώματα:
Εκτοπαρασιτικά είδη (E. cichoracearum, P. xanthii):
🔹 Προσβάλλονται όλα τα πράσινα μέρη του φυτού (φύλλα, βλαστοί, καρποί).
🔹 Εμφανίζονται λευκές, αλευρώδεις κηλίδες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων.
🔹 Οι κηλίδες συγχωνεύονται, καλύπτοντας μεγάλο τμήμα του ελάσματος.
🔹 Τα φύλλα κιτρινίζουν, ξηραίνονται και καρουλιάζουν.
🔹 Οι καρποί υποβαθμίζονται ποιοτικά, με ατελή ωρίμανση και υπολειμματικές ουλές.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια, πάνω στις εξανθήσεις εμφανίζονται σκούρα κλειστοθήκια, τα οποία περιέχουν τα ασκοσπόρια του παθογόνου.
Ενδοπαρασιτικό είδος (L. taurica):
🔹 Δημιουργεί μικρές γωνιώδεις χλωρωτικές κηλίδες στην άνω επιφάνεια.
🔹 Στην κάτω επιφάνεια των ίδιων σημείων εμφανίζεται λευκή εξάνθηση (σποριοφορίες).
🔹 Τα αρχικά συμπτώματα μοιάζουν με περονόσπορο, αλλά η εξάνθηση είναι ξηρή και όχι υδαρής.
Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Θερμοκρασία: 10-30 °C (άριστη: 24-27 °C)
🔹 Σχετική υγρασία: Μέτρια (60-80%), όχι απαραίτητα κορεσμός
🔹 Φως: Ημισκιά ή φιλτραρισμένο φως
🔹 Εποχή: Άνοιξη - Φθινόπωρο (κυρίως σε θερμοκήπια)
Το ωΐδιο δεν απαιτεί νερό ελεύθερο στην επιφάνεια για μόλυνση.
Ευνοείται από ξηρές, θερμές ημέρες και δροσερές νύχτες, που προκαλούν μικρές διακυμάνσεις υγρασίας.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει ως μυκήλιο ή κλειστοθήκια σε υπολείμματα ή ζιζάνια.
🔹 Με κατάλληλες συνθήκες, τα κονίδια διασπείρονται με άνεμο ή ρεύματα αέρα.
🔹 Η μόλυνση πραγματοποιείται κυρίως από κονίδια σε φύλλα ηλικίας 10-20 ημερών.
🔹 Ο κύκλος ζωής ολοκληρώνεται σε 3-5 ημέρες, επιτρέποντας ταχεία επιδημική εξάπλωση σε θερμοκήπια.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Απομάκρυνση υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας.
🔹 Χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού και ανθεκτικών ποικιλιών (π.χ. ανθεκτικές σε Podosphaera xanthii).
🔹 Καταστροφή ζιζανίων εντός και εκτός θερμοκηπίου.
🔹 Καλή κυκλοφορία αέρα και αποφυγή υψηλής υγρασίας χωρίς εξαερισμό.
🔹 Χορήγηση πυριτικού καλίου (K₂SiO₃) για ενίσχυση της επιδερμίδας των φύλλων.
🔹 Ισορροπημένη λίπανση με αποφυγή υπερβολικού αζώτου.
Βιολογική καταπολέμηση:
🔹 Φωσφορικά άλατα (διεγείρουν αμυντικούς μηχανισμούς του φυτού).
🔹 Ampelomyces quisqualis - παρασιτικός μύκητας του ωιδίου, δρα ανταγωνιστικά στις σποριοφορίες.
🔹 Εκχυλίσματα neem, σκόρδου και θείου μπορούν να χρησιμοποιηθούν προληπτικά.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Με τη χρήση των διασυστηματικών μυκητοκτόνων πρέπει να γίνεται εναλλαγή φυτοπροστατευτικών προϊόντων με διαφορετικό τρόπο δράσης ή συνδυασμός σε μείγματα για την αποφυγή της εμφάνισης ανθεκτικών στελεχών. Μόλις εμφανιστούν έστω και ελάχιστες κηλίδες συστήνονται ψεκασμοί, οι οποίοι επαναλαμβάνονται κάθε 7-14 ημέρες ανάλογα με τη διάρκεια δράσης της δραστικής ουσίας.
🔹 Εναλλαγή δραστικών ουσιών με διαφορετικό μηχανισμό δράσης (FRAC group) για αποφυγή ανθεκτικότητας.
