Ωϊδιο - ΦΙΣΤΙΚΙΑ

Το ωίδιο της φιστικιάς προκαλείται από τον μύκητα Leveillula taurica, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια Erysiphaceae (Ascomycota).
Σε αντίθεση με άλλα είδη ωιδίων που αναπτύσσονται επιφανειακά, ο L. taurica είναι ενδοφυτικός παρασιτικός μύκητας, δηλαδή αναπτύσσεται μέσα στους ιστούς του φύλλου, ενώ μόνο οι κονιδιοφόροι και τα κονίδια εμφανίζονται στην επιφάνεια.

Ο μύκητας είναι πολυξενικός, προσβάλλοντας περισσότερα από 100 φυτικά είδη, μεταξύ των οποίων: τομάτα, πιπεριά, ελιά, βαμβάκι και φιστικιά.

Συμπτώματα:
🔹 Στα φύλλα
      🔸 Πρώτα εμφανίζονται κιτρινωπές, χλωρωτικές κηλίδες στην πάνω επιφάνεια των φύλλων.
      🔸 Στην κάτω επιφάνεια των ίδιων περιοχών σχηματίζεται λευκή έως γκριζόλευκη εξάνθηση, αποτέλεσμα της παραγωγής κονιδίων του μύκητα.
      🔸 Με την εξέλιξη της ασθένειας, οι κηλίδες επεκτείνονται, τα φύλλα ξηραίνονται μερικώς ή ολικά και μπορεί να πέσουν πρόωρα.
      🔸 Σε προχωρημένο στάδιο, το φύλλωμα αραιώνει και παρατηρείται γενική εξασθένηση του δέντρου.
🔹 Στους νεαρούς βλαστούς και ταξιανθίες
      🔸 Οι τρυφεροί ιστοί μπορεί να παρουσιάσουν παραμόρφωση, καθυστέρηση ανάπτυξης ή ατροφία ταξιανθιών.
      🔸 Η προσβολή σε άνθη ή νεαρούς καρπούς είναι σπάνια, αλλά μπορεί να μειώσει την καρπόδεση.
🔹 Χαρακτηριστική εικόνα
      🔸 Η εξάνθηση είναι συνήθως εντοπισμένη στην κάτω επιφάνεια, σε αντίθεση με τα περισσότερα ωίδια που εμφανίζονται στην πάνω. Αυτό αποτελεί βασικό διαγνωστικό γνώρισμα για τη Leveillula taurica.

Συνθήκες ανάπτυξης και εξάπλωσης:
🔹 Ο L. taurica ευνοείται από θερμές και ξηρές συνθήκες ημέρας, αλλά απαιτεί υψηλή σχετική υγρασία τη νύχτα για να βλαστήσουν τα κονίδια.
🔹 Θερμοκρασία: 25–30 °C (όρια: 15–35 °C)
🔹 Σχετική υγρασία: πάνω απο 85 % τη νύχτα
🔹 Φωτισμός: Ήλιος, ξηρό περιβάλλον
🔹 Διασπορά: Με τον άνεμο μέσω κονιδίων
🔹 Η ασθένεια εμφανίζεται κυρίως από τα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του φθινοπώρου, με αιχμές σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών και διακυμάνσεων υγρασίας.
🔹 Η εξάπλωση ευνοείται σε δενδροκομεία με πυκνή φύτευση και ανεπαρκή κυκλοφορία αέρα.

Βιολογία του παθογόνου:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει με μυκήλιο ή κλειστοθήκια σε προσβεβλημένα φύλλα που παραμένουν στο έδαφος.
🔹 Την άνοιξη, τα κονίδια απελευθερώνονται και μεταφέρονται με τον άνεμο.
🔹 Η μόλυνση πραγματοποιείται κυρίως μέσω των στομάτων των φύλλων, όχι με απευθείας διείσδυση της επιδερμίδας (χαρακτηριστικό του γένους).
🔹 Ο κύκλος μόλυνσης μπορεί να ολοκληρωθεί σε 5–7 ημέρες υπό ευνοϊκές συνθήκες, οδηγώντας σε επαναλαμβανόμενες δευτερογενείς μολύνσεις.

Παράγοντες που προδιαθέτουν την προσβολή:
🔹 Πυκνή βλάστηση και υψηλή σκίαση.
🔹 Υπερβολική αζωτούχα λίπανση που προκαλεί μαλακούς, ευπαθείς ιστούς.
🔹 Κακή αεριστική κυκλοφορία στο δενδροκομείο.
🔹 Ξηροθερμικές περιοχές με διακοπτόμενη υγρασία.

Αντιμετώπιση:
🔹 Καλλιεργητικά μέτρα
      🔸 Αραιά κλαδέματα για καλή κυκλοφορία αέρα και μείωση υγρασίας.
      🔸 Απομάκρυνση προσβεβλημένων φύλλων μετά το φθινόπωρο, για μείωση του μολύσματος.
      🔸 Αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης.
      🔸 Επαρκής άρδευση για μείωση στρες φυτών χωρίς υπερβολική υγρασία.
🔹 Χημική προστασία
      🔸 Προληπτικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα επαφής ή διασυστηματικά.
      🔸 Εναλλαγή δραστικών ουσιών για αποφυγή ανθεκτικότητας.
      🔸 Ο πρώτος ψεκασμός να γίνεται πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων, συνήθως στα τέλη της άνοιξης.
🔹 Βιολογική/οικολογική διαχείριση
      🔸 Χρήση θειούχων σκευασμάτων (μικροκοκκώδες ή υγρό θείο).
      🔸 Εφαρμογή φυσικών εκχυλισμάτων (π.χ. φυτικά έλαια, διττανθρακικά άλατα) όπου επιτρέπεται.
      🔸 Προαγωγή ωφέλιμης μικροχλωρίδας μέσω βιοδιεγερτών.