Κορύνεο - ΡΟΔΑΚΙΝΙΑ - ΝΕΚΤΑΡΙΝΙΑ
Το κορύνεο αποτελεί συχνή και δυνητικά καταστρεπτική ασθένεια των πυρηνόκαρπων, ιδίως της ροδακινιάς και της νεκταρινιάς, όταν επικρατούν υγρές και δροσερές συνθήκες κατά την έναρξη της βλάστησης.
Η ασθένεια προσβάλλει οφθαλμούς, φύλλα, βλαστούς και καρπούς.
Οι σοβαρότερες ζημιές παρατηρούνται όταν η προσβολή εκδηλωθεί την άνοιξη στους νεαρούς καρπούς, προκαλώντας υποβάθμιση της ποιότητας και μείωση της εμπορικής αξίας.
Οι ψεκασμοί για τον εξώασκο (Taphrina deformans) συχνά παρέχουν παράλληλη προστασία, αλλά όχι πάντα επαρκή σε έντονη παρουσία του παθογόνου. Παθογόνος μύκητας: Stigmina carpophila (syn. Wilsonomyces carpophilus)
Συμπτώματα:
Α. Φύλλα (το πιο χαρακτηριστικό)
🔹 Εμφάνιση κυκλικών ερυθροκαστανών κηλίδων διαμέτρου 2-3 mm.
🔹 Σταδιακά το κέντρο νεκρώνεται, σκουραίνει και αποκολλάται, δημιουργώντας το κλασικό "οπές - shot hole".
🔹 Η περιφέρεια των κηλίδων παραμένει ερυθροϊώδης.
🔹 Σε έντονη προσβολή, παρατηρείται πρόωρη φυλλόπτωση.
Β. Καρποί
🔹 Κηλίδες όμοιες με των φύλλων, συχνά:
🔸 βυθισμένες,
🔸 με ερυθροκαφέ χρωματισμό,
🔸 με συρρέουσες νεκρωτικές περιοχές.
🔹 Σε νεκταρινιές, οι κηλίδες είναι συνήθως πιο εμφανείς λόγω της λείας επιφάνειας.
🔹 Σε σοβαρή προσβολή:
🔸 παραμόρφωση καρπών,
🔸 υποβάθμιση ποιότητας,
🔸 πρόωρη καρπόπτωση.
Γ. Οφθαλμοί - Βλαστοί
🔹 Στο τέλος του χειμώνα οι οφθαλμοί μπορεί να εμφανίζουν μικρές νεκρωτικές κηλίδες.
🔹 Στη βάση οφθαλμών συχνά παρατηρείται σταγόνα μελιτώματος (ρητινώδης έκκριση).
🔹 Βλαστοί φέρουν:
🔸 επιμήκη γκριζο-καφέ έλκη,
🔸 νεκρωτικές περιοχές 5-10 mm.
Βιολογία - Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει σε μολυσμένους οφθαλμούς, βλαστούς και καρκινώματα.
🔹 Απαραίτητες συνθήκες για μόλυνση:
🔸 Υψηλή σχετική υγρασία ή βροχή,
🔸 Θερμοκρασίες 2-28°C (άριστο 10-20°C).
🔹 Η μόλυνση μπορεί να γίνει ακόμη και τον χειμώνα σε περιοχές με ήπιο κλίμα.
Συνθήκες που ευνοούν τις επιδημίες:
🔹 Παρατεταμένες βροχές και υγρασία από Φεβρουάριο-Απρίλιο.
🔹 Πυκνές φυτεύσεις και ανεπαρκής αερισμός.
🔹 Ελαττωματικοί ψεκασμοί για εξώασκο.
🔹 Ύπαρξη μολυσμένων οφθαλμών σε παλιά δέντρα.
Διαχείριση - Ολοκληρωμένη Αντιμετώπιση:
Α. Προληπτικά μέτρα
🔹 Αφαίρεση και καταστροφή προσβεβλημένων κλάδων στο χειμερινό κλάδεμα.
🔹 Βελτίωση αερισμού - αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης.
🔹 Απομάκρυνση μουμιοποιημένων καρπών.
Β. Κατάλληλοι χρόνοι επέμβασης
🔹 Λίγο πριν τη διόγκωση οφθαλμών (στάδια Α-Β)
🔹 Μετά την πτώση των πετάλων
🔹 Επαναλήψεις σε υγρές άνοιξες.
Γ. Χημική προστασία (γενικές αρχές)
🔹 Κατάλληλα και εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα ή οργανικά μυκητοκτόνα.
🔹 Οι επεμβάσεις για εξώασκο καλύπτουν συχνά και το κορύνεο, αλλά όχι πάντα πλήρως.
Διαφορές του Κορύνεου με άλλα παθογόνα:
Η ασθένεια προσβάλλει οφθαλμούς, φύλλα, βλαστούς και καρπούς.
Οι σοβαρότερες ζημιές παρατηρούνται όταν η προσβολή εκδηλωθεί την άνοιξη στους νεαρούς καρπούς, προκαλώντας υποβάθμιση της ποιότητας και μείωση της εμπορικής αξίας.
Οι ψεκασμοί για τον εξώασκο (Taphrina deformans) συχνά παρέχουν παράλληλη προστασία, αλλά όχι πάντα επαρκή σε έντονη παρουσία του παθογόνου. Παθογόνος μύκητας: Stigmina carpophila (syn. Wilsonomyces carpophilus)
Συμπτώματα:
Α. Φύλλα (το πιο χαρακτηριστικό)
🔹 Εμφάνιση κυκλικών ερυθροκαστανών κηλίδων διαμέτρου 2-3 mm.
🔹 Σταδιακά το κέντρο νεκρώνεται, σκουραίνει και αποκολλάται, δημιουργώντας το κλασικό "οπές - shot hole".
🔹 Η περιφέρεια των κηλίδων παραμένει ερυθροϊώδης.
🔹 Σε έντονη προσβολή, παρατηρείται πρόωρη φυλλόπτωση.
Β. Καρποί
🔹 Κηλίδες όμοιες με των φύλλων, συχνά:
🔸 βυθισμένες,
🔸 με ερυθροκαφέ χρωματισμό,
🔸 με συρρέουσες νεκρωτικές περιοχές.
🔹 Σε νεκταρινιές, οι κηλίδες είναι συνήθως πιο εμφανείς λόγω της λείας επιφάνειας.
🔹 Σε σοβαρή προσβολή:
🔸 παραμόρφωση καρπών,
🔸 υποβάθμιση ποιότητας,
🔸 πρόωρη καρπόπτωση.
Γ. Οφθαλμοί - Βλαστοί
🔹 Στο τέλος του χειμώνα οι οφθαλμοί μπορεί να εμφανίζουν μικρές νεκρωτικές κηλίδες.
🔹 Στη βάση οφθαλμών συχνά παρατηρείται σταγόνα μελιτώματος (ρητινώδης έκκριση).
🔹 Βλαστοί φέρουν:
🔸 επιμήκη γκριζο-καφέ έλκη,
🔸 νεκρωτικές περιοχές 5-10 mm.
Βιολογία - Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει σε μολυσμένους οφθαλμούς, βλαστούς και καρκινώματα.
🔹 Απαραίτητες συνθήκες για μόλυνση:
🔸 Υψηλή σχετική υγρασία ή βροχή,
🔸 Θερμοκρασίες 2-28°C (άριστο 10-20°C).
🔹 Η μόλυνση μπορεί να γίνει ακόμη και τον χειμώνα σε περιοχές με ήπιο κλίμα.
Συνθήκες που ευνοούν τις επιδημίες:
🔹 Παρατεταμένες βροχές και υγρασία από Φεβρουάριο-Απρίλιο.
🔹 Πυκνές φυτεύσεις και ανεπαρκής αερισμός.
🔹 Ελαττωματικοί ψεκασμοί για εξώασκο.
🔹 Ύπαρξη μολυσμένων οφθαλμών σε παλιά δέντρα.
Διαχείριση - Ολοκληρωμένη Αντιμετώπιση:
Α. Προληπτικά μέτρα
🔹 Αφαίρεση και καταστροφή προσβεβλημένων κλάδων στο χειμερινό κλάδεμα.
🔹 Βελτίωση αερισμού - αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης.
🔹 Απομάκρυνση μουμιοποιημένων καρπών.
Β. Κατάλληλοι χρόνοι επέμβασης
🔹 Λίγο πριν τη διόγκωση οφθαλμών (στάδια Α-Β)
🔹 Μετά την πτώση των πετάλων
🔹 Επαναλήψεις σε υγρές άνοιξες.
Γ. Χημική προστασία (γενικές αρχές)
🔹 Κατάλληλα και εγκεκριμένα χαλκούχα σκευάσματα ή οργανικά μυκητοκτόνα.
🔹 Οι επεμβάσεις για εξώασκο καλύπτουν συχνά και το κορύνεο, αλλά όχι πάντα πλήρως.
Διαφορές του Κορύνεου με άλλα παθογόνα:
| Ασθένεια | Φύλλα | Βλαστοί / Οφθαλμοί | Καρποί | Κρίσιμα διαγνωστικά στοιχεία |
|---|---|---|---|---|
| Κορύνεο (Stigmina carpophila) | - Μικρές κυκλικές ερυθροκαστανές κηλίδες (2-3 mm) - Κέντρο καστανό-νεκρωτικό, περιφέρεια ερυθροϊώδης - Αποκοπή κέντρου ➨ οπές (shot-hole) - Σε έντονη προσβολή πρόωρη φυλλόπτωση | - Μικρά γκριζοκάστανα έλκη σε νεαρούς βλαστούς - Νεκρωμένοι οφθαλμοί - Σταγόνες μελιτώματος στη βάση οφθαλμών | - Μικρές στρογγυλές νεκρωτικές κηλίδες - Συχνά βυθισμένες, με ερυθροκαφέ άλω - Σε νεκταρινιά εμφανείς “στίγματα” στην επιδερμίδα | - Τυπικό shot-hole στα φύλλα - Μικρές, καλοκαθορισμένες νεκρωτικές κηλίδες - Προσβολές σε φύλλα, βλαστούς και καρπούς |
| Εξώασκος (Taphrina deformans) | - Έντονη παραμόρφωση - “φουσκωμένα” φύλλα - Πάχυνση, κατσάρωμα, κυματοειδής επιφάνεια - Χρώμα από ανοικτό πράσινο ➨ κόκκινο - Δεν δημιουργεί οπές | - Σπάνια, ήπια πάχυνση νεαρών βλαστών - Όχι χαρακτηριστικά έλκη ή κηλίδες όπως στο κορύνεο | - Σε βαριές προσβολές μικρές παραμορφώσεις νεαρών καρπών - Όχι τυπικές μικρές βυθισμένες κηλίδες | - Παραμόρφωση και πάχυνση φύλλων, όχι shot-hole - Ισχυρή αλλοίωση σχήματος, όχι κυκλικές οπές - Επιδημίες σε υγρές πρώιμες άνοιξες |
| Μονίλια (Monilinia spp.) | - Μαρασμός ανθέων και γειτονικών φύλλων - Καφέτιασμα φύλλων που παραμένουν πάνω στο δέντρο (“σημαιάκια”) | - Νέκρωση ανθοφόρων βλαστών από το άνθος προς τα πίσω - Έντονη ρητίνωση στο σημείο προσβολής - Ξηροί βλαστοί με προσκολλημένα ξερά άνθη/φύλλα | - Καστανές κηλίδες σήψης - Ομόκεντροι δακτύλιοι σποριοφοριών (γκριζοκαστανές “κουκίδες”) - Μουμιοποίηση καρπών που μένουν πάνω στο δέντρο | - Καρποσήψη με ομόκεντρους δακτυλίους - “Σημαιάκια” στην ανθοφορία - Όχι μικρές κυκλικές οπές όπως στο κορύνεο |
| Βακτηριακό έλκος (Pseudomonas syringae pv. syringae) | - Γωνιώδεις υδαρείς κηλίδες, συχνά μαυρίζουν - Μπορεί να υπάρξει περιορισμένο “τρύπημα” μετά από νέκρωση - Συχνά σε συνδυασμό με ψυχρές/παγετώδεις βλάβες | - Έντονα έλκη βλαστών με ρωγμές - Εκτεταμένη ρητίνωση - Νέκρωση οφθαλμών και ανθών | - Μαύρισμα/νέκρωση νεαρών καρπών - Ραγάδες, μικρές περιοχές σήψης | - Ισχυρή ρητίνωση και έλκη σε βλαστούς - Κηλίδες συχνά υδαρείς και μαυρισμένες - Σχέση με παγετούς και πληγές |
| Πολυστιγματώση (Polystigma ochraceum) | - Μεγάλες, παχιές, πορτοκαλοκόκκινες κηλίδες - Δεν αποκολλάται το κέντρο - Δεν δημιουργεί τρύπες στο έλασμα | - Συνήθως χωρίς έντονα συμπτώματα σε βλαστούς - Δεν σχηματίζει μικρά έλκη με μελίτωμα | - Σπάνια συμπτώματα σε καρπό - Εάν εμφανιστούν: σκληρές πορτοκαλί περιοχές στον φλοιό | - Δερματώδεις πορτοκαλοκόκκινες πλάκες στα φύλλα - Όχι shot-hole - Βραδεία εξέλιξη συμπτωμάτων |
