Ανθράκωση - ΑΜΠΕΛΙ: Οινοποιήσιμες Ποικιλίες
ΑΝΘΡΑΚΩΣΗ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ: Ο μύκητας Elsinoë ampelina ανήκει στην τάξη Dothideales, οικογένεια Elsinoaceae.
Αναπτύσσεται επιφανειακά στους ιστούς και σχηματίζει κονίδια μέσα σε επιδερμικά στρώματα (acervuli).
Παραμένει στο αμπέλι με τη μορφή μυκηλίου ή πυκνιδίων σε προσβεβλημένα κλαδιά και μίσχους, διαχειμάζοντας στο φλοιό.
Συμπτώματα:
Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει όλα τα χυμώδη όργανα του φυτού
🔹 Φύλλα: Εμφανίζονται κυκλικές ή γωνιώδεις κηλίδες με σκούρο καφέ έως μαύρο περίγραμμα, ωχρό κέντρο και ανοιχτοπράσινο στεφάνι. Με την εξέλιξη της νόσου, οι κηλίδες ενώνονται, προκαλώντας παραμόρφωση ή ξήρανση του ελάσματος.
🔹 Βλαστοί: Στους νεαρούς βλαστούς σχηματίζονται βυθισμένες ελκώδεις περιοχές σκούρου χρώματος, που μπορεί να οδηγήσουν σε μαρασμό ή θραύση. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία βλαστοί εμφανίζουν νεκρωτικές ραβδώσεις ή «καμένα» τμήματα.
🔹 Άνθη και ταξιανθίες: Προσβολές στα άνθη και στους μίσχους των ταξιανθιών προκαλούν ανθοπτώσεις ή αποτυχία καρπόδεσης.
🔹 Ράγες (καρποί): Οι βλάβες αρχικά είναι μικρές, ελαφρώς βυθισμένες μαύρες κηλίδες, που επεκτείνονται σχηματίζοντας ξηρές ελκώδεις περιοχές. Οι ράγες μαυρίζουν, συρρικνώνονται και τελικά ξηραίνονται πάνω στο τσαμπί.
🔹 Τα προσβεβλημένα φυτά παρουσιάζουν ανεπαρκή βλάστηση, καχεξία και απώλεια καρποφορίας.
Ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Θερμοκρασία: 20-27 °C
🔹 Υγρασία: >95% σχετική υγρασία ή παρατεταμένες βροχές
🔹 Συνθήκες: Ζεστός και υγρός καιρός, παρουσία πληγών ή νεαρών ιστών
🔹 Περίοδος: Από την άνθιση έως την έναρξη της ωρίμανσης
Ο μύκητας αναπτύσσεται γρήγορα σε περιόδους συχνών βροχοπτώσεων και παρατεταμένης υγρασίας, ενώ παραμένει λανθάνων μέσα στον φλοιό σε ξηρές συνθήκες. Οι πρώτες μολύνσεις εμφανίζονται την άνοιξη, με τα κονίδια να μεταφέρονται με σταγονίδια νερού ή άνεμο.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση του μύκητα σε μολυσμένους βλαστούς, κληματίδες και μίσχους.
🔹 Απελευθέρωση κονιδίων με την άνοδο της θερμοκρασίας και την ύπαρξη υγρασίας.
🔹 Μόλυνση νεαρών ιστών μέσω στομάτων ή πληγών.
🔹 Δευτερογενείς μολύνσεις με νέες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα και καταστροφή μολυσμένων βλαστών κατά τη χειμερινή περίοδο.
🔹 Βελτίωση αερισμού με αραιή βλάστηση και απομάκρυνση φύλλων γύρω από τα σταφύλια.
🔹 Καλή αποστράγγιση του εδάφους και αποφυγή υπερβολικών ποτισμάτων.
🔹 Εφαρμογή ανθεκτικών ποικιλιών όπου είναι διαθέσιμες.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών που διευκολύνουν την είσοδο του παθογόνου.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Προληπτικοί ψεκασμοί πριν την έκπτυξη των οφθαλμών και στην πρώτη βλάστηση με εγκεκριμένα προστατευτικά μυκητοκτόνα (π.χ. χαλκούχα, mancozeb, dithianon).
🔹 Κατά την άνθιση και την καρπόδεση, επαναλαμβανόμενοι ψεκασμοί ανά 10-14 ημέρες σε ευνοϊκές συνθήκες (υγρασία-ζέστη).
🔹 Αποφυγή υπερβολικής χρήσης χαλκού, που μπορεί να προκαλέσει φυτοτοξικότητα.
Διαφορική διάγνωση:
🔹 Περονόσπορος: Γωνιώδεις κηλίδες με εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια.
🔹 Μαύρη σήψη (Guignardia bidwellii): Μεγαλύτερες καστανές κηλίδες χωρίς ωχρό στεφάνι.
🔹 Εσκαρίωση (Phomopsis viticola): Προσβάλλει κυρίως τους βλαστούς και προκαλεί απολέπιση φλοιού.
Αναπτύσσεται επιφανειακά στους ιστούς και σχηματίζει κονίδια μέσα σε επιδερμικά στρώματα (acervuli).
Παραμένει στο αμπέλι με τη μορφή μυκηλίου ή πυκνιδίων σε προσβεβλημένα κλαδιά και μίσχους, διαχειμάζοντας στο φλοιό.
Συμπτώματα:
Η ασθένεια μπορεί να προσβάλει όλα τα χυμώδη όργανα του φυτού
🔹 Φύλλα: Εμφανίζονται κυκλικές ή γωνιώδεις κηλίδες με σκούρο καφέ έως μαύρο περίγραμμα, ωχρό κέντρο και ανοιχτοπράσινο στεφάνι. Με την εξέλιξη της νόσου, οι κηλίδες ενώνονται, προκαλώντας παραμόρφωση ή ξήρανση του ελάσματος.
🔹 Βλαστοί: Στους νεαρούς βλαστούς σχηματίζονται βυθισμένες ελκώδεις περιοχές σκούρου χρώματος, που μπορεί να οδηγήσουν σε μαρασμό ή θραύση. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία βλαστοί εμφανίζουν νεκρωτικές ραβδώσεις ή «καμένα» τμήματα.
🔹 Άνθη και ταξιανθίες: Προσβολές στα άνθη και στους μίσχους των ταξιανθιών προκαλούν ανθοπτώσεις ή αποτυχία καρπόδεσης.
🔹 Ράγες (καρποί): Οι βλάβες αρχικά είναι μικρές, ελαφρώς βυθισμένες μαύρες κηλίδες, που επεκτείνονται σχηματίζοντας ξηρές ελκώδεις περιοχές. Οι ράγες μαυρίζουν, συρρικνώνονται και τελικά ξηραίνονται πάνω στο τσαμπί.
🔹 Τα προσβεβλημένα φυτά παρουσιάζουν ανεπαρκή βλάστηση, καχεξία και απώλεια καρποφορίας.
Ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Θερμοκρασία: 20-27 °C
🔹 Υγρασία: >95% σχετική υγρασία ή παρατεταμένες βροχές
🔹 Συνθήκες: Ζεστός και υγρός καιρός, παρουσία πληγών ή νεαρών ιστών
🔹 Περίοδος: Από την άνθιση έως την έναρξη της ωρίμανσης
Ο μύκητας αναπτύσσεται γρήγορα σε περιόδους συχνών βροχοπτώσεων και παρατεταμένης υγρασίας, ενώ παραμένει λανθάνων μέσα στον φλοιό σε ξηρές συνθήκες. Οι πρώτες μολύνσεις εμφανίζονται την άνοιξη, με τα κονίδια να μεταφέρονται με σταγονίδια νερού ή άνεμο.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση του μύκητα σε μολυσμένους βλαστούς, κληματίδες και μίσχους.
🔹 Απελευθέρωση κονιδίων με την άνοδο της θερμοκρασίας και την ύπαρξη υγρασίας.
🔹 Μόλυνση νεαρών ιστών μέσω στομάτων ή πληγών.
🔹 Δευτερογενείς μολύνσεις με νέες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα και καταστροφή μολυσμένων βλαστών κατά τη χειμερινή περίοδο.
🔹 Βελτίωση αερισμού με αραιή βλάστηση και απομάκρυνση φύλλων γύρω από τα σταφύλια.
🔹 Καλή αποστράγγιση του εδάφους και αποφυγή υπερβολικών ποτισμάτων.
🔹 Εφαρμογή ανθεκτικών ποικιλιών όπου είναι διαθέσιμες.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών που διευκολύνουν την είσοδο του παθογόνου.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Προληπτικοί ψεκασμοί πριν την έκπτυξη των οφθαλμών και στην πρώτη βλάστηση με εγκεκριμένα προστατευτικά μυκητοκτόνα (π.χ. χαλκούχα, mancozeb, dithianon).
🔹 Κατά την άνθιση και την καρπόδεση, επαναλαμβανόμενοι ψεκασμοί ανά 10-14 ημέρες σε ευνοϊκές συνθήκες (υγρασία-ζέστη).
🔹 Αποφυγή υπερβολικής χρήσης χαλκού, που μπορεί να προκαλέσει φυτοτοξικότητα.
Διαφορική διάγνωση:
🔹 Περονόσπορος: Γωνιώδεις κηλίδες με εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια.
🔹 Μαύρη σήψη (Guignardia bidwellii): Μεγαλύτερες καστανές κηλίδες χωρίς ωχρό στεφάνι.
🔹 Εσκαρίωση (Phomopsis viticola): Προσβάλλει κυρίως τους βλαστούς και προκαλεί απολέπιση φλοιού.
