Σεπτοριωση - ΑΝΙΘΟΣ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

Συμπτώματα:
🔹 Φύλλα:
      🔸 Εμφάνιση μικρών, στρογγυλών έως επιμήκων καστανών κηλίδων με κιτρινωπό περιθώριο.
      🔸 Οι κηλίδες συχνά συγχωνεύονται, προκαλώντας εκτεταμένες νεκρώσεις.
      🔸 Σε προχωρημένο στάδιο, τα φύλλα ξεραίνονται και το φυτό χάνει τη φωτοσυνθετική του ικανότητα.
🔹 Βλαστοί / ανθικά μέρη:
      🔸 Εμφανίζονται μικρές, βυθισμένες καστανές περιοχές που μπορεί να οδηγήσουν σε ξήρανση ανθοταξιών.
🔹 Οι Μικρές μαύρες κηλίδές έχουν Πυκνίδια (pycnidia) στο κέντρο — χαρακτηριστικό γνώρισμα της Σεπτοριωσης.

Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Υψηλή σχετική υγρασία (>90%) και μέτριες θερμοκρασίες (18–25 °C).
🔹 Πυκνή βλάστηση και παρατεταμένη διαβροχή των φύλλων.
🔹 Ευνοείται από δροσιά ή βροχή και συνεχή άρδευση με εκτοξευτήρες.

Βιολογικός κύκλος:
🔹 Ο μύκητας επιβιώνει στα φυτικά υπολείμματα ή στους σπόρους.
🔹 Μεταδίδεται με σταγονίδια νερού, άνεμο ή μόλυνση σπόρων.
🔹 Η μόλυνση ξεκινά από παλιά φύλλα και προχωρά προς τα νεότερα.
🔹 Οι πυκνίδες απελευθερώνουν πυκνιδιοσπόρια που μεταφέρονται με το νερό.

Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Απομάκρυνση υπολειμμάτων καλλιέργειας μετά τη συγκομιδή.
🔹 Αμειψισπορά 2–3 ετών με μη ξενιστές (π.χ. σιτηρά).
🔹 Αποφυγή διαβροχής των φύλλων με υπέργειο πότισμα.
🔹 Καλή κυκλοφορία αέρα με αραιή φύτευση.
🔹 Χρήση υγιών / απολυμασμένων σπόρων.

Βιολογικός και χημικός έλεγχος:
🔹 Προλιπτική εφαρμογή Trichoderma harzianum, Bacillus subtilis και Gliocladium spp. μειώνουν τη βλαστικότητα των πυκνιδίων.
🔹 Εναλλαγή μυκητοκτόνων επαφής (π.χ. χαλκούχα) με χημικά, όπου επιτρέπεται:

Διαφορετικά συμπτόματα και διάγνωση: Σεπτόρια, Αλτερνάρια, Κερκόσπορα:

Χαρακτηριστικό	Σεπτόρια (Septoria spp.)	Αλτερνάρια (Alternaria spp.)	Κερκόσπορα (Cercospora spp.)
Μορφή κηλίδων	Μικρές, στρογγυλές–επιμήκεις, καστανές με κιτρινωπό περιθώριο	Κυκλικές–ελλειπτικές με ομόκεντρους δακτυλίους (“στόχος”)	Επιμήκεις/ακανόνιστες, γκριζωπές έως καστανές με καθαρό περίγραμμα
Δομές στο κέντρο	Συχνά μαύρα πυκνίδια (πολλά μικρά “στίγματα”)	Όχι πυκνίδια· σκούρα κονίδια/εξάνθηση σε υγρασία	Όχι πυκνίδια· λεπτή γκριζόλευκη εξάνθηση στην κάτω επιφάνεια
Χρώμα & ζώνες	Ομοιόμορφα καστανές, χωρίς δακτυλίους	Σκούρες ζώνες με ομόκεντρη διαβάθμιση (target spot)	Γκρι-σταχτί κέντρο με καστανό περιθώριο, συχνά χλωρωτική αύρα
Θέση/ηλικία φύλλων	Ξεκινά σε παλαιότερα φύλλα, επεκτείνεται προς νεότερα	Σε φύλλα κάθε ηλικίας, έντονα σε καταπονημένους ιστούς	Συχνότερα σε μεσαία–παλαιότερα φύλλα, κατά μήκος νευρώσεων
Σποριοφορία	Πυκνίδια που εκχέουν υαλώδη σπορία (σε υγρασία)	Σκούρα κονίδια σε αλυσίδες, εύκολα αερομεταφερόμενα	Κονιδιοφόροι στην κάτω επιφάνεια (λεπτή “πούδρα”)
Καιρικές συνθήκες	Υψηλή υγρασία, 18–25 °C, παρατεταμένη διαβροχή	Υγρασία + 20–28 °C· έξαρση μετά από στρες/τραυματισμό	Υγρασία/δροσιά, 20–27 °C, κακός αερισμός
Διακριτικό γνώρισμα	Μαύρα πυκνίδια μέσα στις κηλίδες	Ομόκεντροι δακτύλιοι “στόχου”	Επιμήκεις γκριζωπές κηλίδες με γκριζόλευκη εξάνθηση κάτω
Εξέλιξη βλάβης	Συγχώνευση μικρών κηλίδων → ξήρανση φύλλου	Ταχεία διόγκωση κηλίδων → νεκρώσεις/τρυπήματα	Επιμήκης επέκταση κατά μήκος νευρώσεων → μεγάλα νεκρωτικά τμήματα