Κλαδοσπορίωση - ΑΓΓΟΥΡΙ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Η ασθένεια οφείλεται στον μύκητα Cladosporium cucumerinum, ασκομύκητα της οικογένειας Cladosporiaceae (Ascomycota).
Ο μύκητας είναι παθογόνος επιφανείας (επιδερμικός νεκροτροφικός) και επιτίθεται σε όλα τα υπέργεια όργανα του φυτού - φύλλα, μίσχους, βλαστούς, άνθη και καρπούς.
Η ασθένεια είναι γνωστή διεθνώς ως Scab ή Cladosporium leaf spot και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ασθένειες των κολοκυνθοειδών, ιδιαίτερα σε θερμοκήπια και υγρά περιβάλλοντα.
Συμπτώματα:
Ο Cladosporium cucumerinum προσβάλλει το φυτό σε όλα τα στάδια ανάπτυξης.
Στα φύλλα:
🔹 Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται ως πολυάριθμες, υδαρείς, κιτρινοπράσινες κηλίδες μεταξύ των νεύρων.
🔹 Αργότερα, οι κηλίδες γίνονται γκριζωπές και περιβάλλονται από κίτρινη χλωρωτική ζώνη.
🔹 Με την εξέλιξη της ασθένειας, οι νεκροί ιστοί αποκόπτονται και στο φύλλο δημιουργούνται οπές (τυπικό “τρυπητό φύλλο”).
🔹 Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, στο κέντρο των κηλίδων εμφανίζονται οι ελαιοπράσινες έως σκουροπράσινες καρποφορίες του μύκητα (κονιδιοφόροι με κονίδια), που δίνουν βελούδινη όψη στις βλάβες.
Στους καρπούς:
🔹 Οι καρποί παρουσιάζουν αρχικά μικρές υδαρείς πληγές, που μοιάζουν με νύγματα εντόμων.
🔹 Οι πληγές μεγαλώνουν, βυθίζονται και σκουραίνουν, συχνά με έκκριση κιτρινοκάστανου κόμμεος.
🔹 Ακολουθεί δευτερογενής μόλυνση από βακτήρια, προκαλώντας σήψη και αποσύνθεση.
🔹 Σε υγρό περιβάλλον, η επιφάνεια των βλαβών καλύπτεται από σκούρες, βελούδινες αποικίες του μύκητα - χαρακτηριστικό γνώρισμα της Cladosporium.
Στους βλαστούς και άνθη:
🔹 Παρατηρούνται επιμήκεις, ελαφρώς εσκαφείς καστανές κηλίδες, που μπορεί να οδηγήσουν σε ξηράνσεις νεαρών οργάνων ή πρόωρη καρπόπτωση.
Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Θερμοκρασία ανάπτυξης: 16-22 °C (άριστη 18-20 °C)
🔹 Σχετική υγρασία: > 90 %
🔹 Ελεύθερο νερό στα φύλλα: Απαραίτητο (διαβροχή > 9 ώρες)
🔹 Φως: Σκιερές, πυκνές φυτεύσεις ευνοούν την ασθένεια
🔹 Επώαση: 3-5 ημέρες
🔹 Έχει διάρκεια βιωσιμότητας των σπορίων του μύκητα, έως 10 μήνες σε υπολείμματα ή στο σπόρο.
Ο μύκητας επιβιώνει στο έδαφος, στα φυτικά υπολείμματα και στους σπόρους.
Μεταδίδεται κυρίως με τον σπόρο, αλλά και με σταγονίδια νερού, εργαλεία ή έντομα.
Οι μολύνσεις ξεκινούν με υγρασία και θερμοκρασίες μέτριες, ενώ η ασθένεια εξαπλώνεται γρήγορα σε κλειστά θερμοκήπια χωρίς αερισμό.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση: Ο μύκητας επιβιώνει ως μυκήλιο ή κονίδια σε υπολείμματα και στο περίβλημα του σπόρου.
🔹 Μόλυνση: Τα κονίδια βλαστάνουν παρουσία νερού και διεισδύουν απευθείας στην επιδερμίδα ή μέσω τραυμάτων.
🔹 Ανάπτυξη: Ο μύκητας αναπτύσσεται διαμέσου του μεσοφυλλίου, προκαλώντας νέκρωση των κυττάρων.
🔹 Αναπαραγωγή: Στις βλάβες παράγονται νέα κονίδια που διασπείρονται με τον άνεμο και το νερό.
🔹 Δευτερογενείς μολύνσεις: Κάθε κύκλος ολοκληρώνεται σε 3-5 ημέρες υπό ευνοϊκές συνθήκες, οδηγώντας σε επιδημικές εξάρσεις.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Χρήση πιστοποιημένου, υγιούς σπόρου.
🔹 Μείωση υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος και στον αέρα (επαρκής αερισμός, αποφυγή διαβροχής).
🔹 Αμειψισπορά 2-3 ετών με μη ξενιστές.
🔹 Απομάκρυνση και καταστροφή φυτικών υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας.
🔹 Εκρίζωση και καύση των προσβεβλημένων φυτών.
🔹 Απολύμανση εργαλείων και επιφανειών θερμοκηπίου.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών κατά τις καλλιεργητικές εργασίες.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Η χημική προστασία εφαρμόζεται προληπτικά ή στα πρώτα συμπτώματα με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα.
🔹 Η εναλλαγή δραστικών ουσιών, με διαφορετικών ομάδές FRAC (τρόπο δράσης), είναι απαραίτητη για αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικών στελεχών.
Ο μύκητας είναι παθογόνος επιφανείας (επιδερμικός νεκροτροφικός) και επιτίθεται σε όλα τα υπέργεια όργανα του φυτού - φύλλα, μίσχους, βλαστούς, άνθη και καρπούς.
Η ασθένεια είναι γνωστή διεθνώς ως Scab ή Cladosporium leaf spot και αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ασθένειες των κολοκυνθοειδών, ιδιαίτερα σε θερμοκήπια και υγρά περιβάλλοντα.
Συμπτώματα:
Ο Cladosporium cucumerinum προσβάλλει το φυτό σε όλα τα στάδια ανάπτυξης.
Στα φύλλα:
🔹 Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται ως πολυάριθμες, υδαρείς, κιτρινοπράσινες κηλίδες μεταξύ των νεύρων.
🔹 Αργότερα, οι κηλίδες γίνονται γκριζωπές και περιβάλλονται από κίτρινη χλωρωτική ζώνη.
🔹 Με την εξέλιξη της ασθένειας, οι νεκροί ιστοί αποκόπτονται και στο φύλλο δημιουργούνται οπές (τυπικό “τρυπητό φύλλο”).
🔹 Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, στο κέντρο των κηλίδων εμφανίζονται οι ελαιοπράσινες έως σκουροπράσινες καρποφορίες του μύκητα (κονιδιοφόροι με κονίδια), που δίνουν βελούδινη όψη στις βλάβες.
Στους καρπούς:
🔹 Οι καρποί παρουσιάζουν αρχικά μικρές υδαρείς πληγές, που μοιάζουν με νύγματα εντόμων.
🔹 Οι πληγές μεγαλώνουν, βυθίζονται και σκουραίνουν, συχνά με έκκριση κιτρινοκάστανου κόμμεος.
🔹 Ακολουθεί δευτερογενής μόλυνση από βακτήρια, προκαλώντας σήψη και αποσύνθεση.
🔹 Σε υγρό περιβάλλον, η επιφάνεια των βλαβών καλύπτεται από σκούρες, βελούδινες αποικίες του μύκητα - χαρακτηριστικό γνώρισμα της Cladosporium.
Στους βλαστούς και άνθη:
🔹 Παρατηρούνται επιμήκεις, ελαφρώς εσκαφείς καστανές κηλίδες, που μπορεί να οδηγήσουν σε ξηράνσεις νεαρών οργάνων ή πρόωρη καρπόπτωση.
Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Θερμοκρασία ανάπτυξης: 16-22 °C (άριστη 18-20 °C)
🔹 Σχετική υγρασία: > 90 %
🔹 Ελεύθερο νερό στα φύλλα: Απαραίτητο (διαβροχή > 9 ώρες)
🔹 Φως: Σκιερές, πυκνές φυτεύσεις ευνοούν την ασθένεια
🔹 Επώαση: 3-5 ημέρες
🔹 Έχει διάρκεια βιωσιμότητας των σπορίων του μύκητα, έως 10 μήνες σε υπολείμματα ή στο σπόρο.
Ο μύκητας επιβιώνει στο έδαφος, στα φυτικά υπολείμματα και στους σπόρους.
Μεταδίδεται κυρίως με τον σπόρο, αλλά και με σταγονίδια νερού, εργαλεία ή έντομα.
Οι μολύνσεις ξεκινούν με υγρασία και θερμοκρασίες μέτριες, ενώ η ασθένεια εξαπλώνεται γρήγορα σε κλειστά θερμοκήπια χωρίς αερισμό.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση: Ο μύκητας επιβιώνει ως μυκήλιο ή κονίδια σε υπολείμματα και στο περίβλημα του σπόρου.
🔹 Μόλυνση: Τα κονίδια βλαστάνουν παρουσία νερού και διεισδύουν απευθείας στην επιδερμίδα ή μέσω τραυμάτων.
🔹 Ανάπτυξη: Ο μύκητας αναπτύσσεται διαμέσου του μεσοφυλλίου, προκαλώντας νέκρωση των κυττάρων.
🔹 Αναπαραγωγή: Στις βλάβες παράγονται νέα κονίδια που διασπείρονται με τον άνεμο και το νερό.
🔹 Δευτερογενείς μολύνσεις: Κάθε κύκλος ολοκληρώνεται σε 3-5 ημέρες υπό ευνοϊκές συνθήκες, οδηγώντας σε επιδημικές εξάρσεις.
Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Χρήση πιστοποιημένου, υγιούς σπόρου.
🔹 Μείωση υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος και στον αέρα (επαρκής αερισμός, αποφυγή διαβροχής).
🔹 Αμειψισπορά 2-3 ετών με μη ξενιστές.
🔹 Απομάκρυνση και καταστροφή φυτικών υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας.
🔹 Εκρίζωση και καύση των προσβεβλημένων φυτών.
🔹 Απολύμανση εργαλείων και επιφανειών θερμοκηπίου.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών κατά τις καλλιεργητικές εργασίες.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Η χημική προστασία εφαρμόζεται προληπτικά ή στα πρώτα συμπτώματα με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα.
🔹 Η εναλλαγή δραστικών ουσιών, με διαφορετικών ομάδές FRAC (τρόπο δράσης), είναι απαραίτητη για αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικών στελεχών.
