Ριζοκτόνια - ΚΡΕΜΜΥΔΙ ΕΣΑΛΟΤ Η ΑΣΚΑΛΩΝΙΑ
Οι προσβολές απο Ριζοκτόνια στο κρεμμύδι οφείλονται κυρίως στο Rhizoctonia solani, έναν εδαφογενή μύκητα που προσβάλλει μεγάλο εύρος καλλιεργειών. Υποδηλώνει πρόβλημα στα εδάφη (δομή, υγρασία, οργανική ουσία) και συνήθως δρα σε συνδυασμό με άλλα εδαφογενή παθογόνα όπως Pythium, Fusarium, Sclerotium.
Συμπτώματα:
Προφυτρωτική και μεταφυτρωτική τήξη:
🔹 Οι σπόροι και τα νεαρά φυτάρια προσβάλλονται στη βάση.
🔹 Εμφανίζεται σκουρόχρωμη, υδαρής σήψη στο υποκοτύλιο.
🔹 Το φυτό καταρρέει («damping off») και ξηραίνεται.
Σήψη λαιμού και ρίζας σε μεγαλύτερα φυτά:
🔹 Καφέ-μαύρες βυθισμένες κηλίδες στη βάση του βολβού ή στον λαιμό.
🔹 Πτώση της σπαργής και μάρανση κατά το μεσημέρι, με μερική ανάκαμψη το βράδυ (αρχικά).
🔹 Καθυστέρηση ανάπτυξης, αδύναμο ριζικό σύστημα.
Σήψη βολβών:
🔹 Στα προχωρημένα στάδια, τα εξωτερικά στρώματα του βολβού γίνονται
καφέ και σκληρά.
🔹 Συχνά εμφανίζονται καφέ «κηλίδες» μεταξύ των εξωτερικών λεπιών.
🔹 Σε υγρές συνθήκες μπορεί να φανεί καφέ-μαύρη εξάνθηση μυκηλίου.
Διάγνωση:
🔹 Ύπαρξη σκούρας, ξηρής σήψης στη βάση του φυτού.
🔹 Λεπτές καφέ γραμμές ή υφή «ξύλου» στον λαιμό και στα εξωτερικά λέπια.
🔹 Απουσία χαρακτηριστικής οσμής που εμφανίζεται π.χ. σε Erwinia.
Συνθήκες ανάπτυξης - Επιδημιολογία:
🔹 Το Rhizoctonia είναι μύκητας εδάφους, επιβιώνει για χρόνια ως σκληρωτίδια ή σε οργανικά υπολείμματα.
🔹 Ευνοϊκές συνθήκες:
🔸 Βαριά, κακά στραγγιζόμενα εδάφη.
🔸 Υψηλή εδαφική υγρασία.
🔸 Χαμηλές θερμοκρασίες εδάφους κατά τη σπορά.
🔸 Υψηλή οργανική ουσία (μη αποσυντεθειμένη).
🔹 Συχνά αναπτύσσεται δευτερογενώς σε φυτά εξασθενημένα από άλλα παθογόνα.
🔹 Μεταφέρεται με χώμα, εναπομείναντα φυτικά υπολείμματα και εργαλεία.
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα:
🔹 Αμειψισπορά 3-4 ετών: Αποφυγή φύτευσης κρεμμυδιού ή άλλων ευπαθών λαχανικών (όπος τομάτα, πατάτα) στο ίδιο χωράφι.
🔹 Καλή αποστράγγιση: Χρήση υπερυψωμένων γραμμών (σαμάρια), Αποφυγή συνεκτικών, υπερβολικά νωπών εδαφών
🔹 Υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό: Στόχος η αποφυγή εισαγωγής του παθογόνου.
🔹 Μείωση οργανικών υπολειμμάτων: Ενσωμάτωση καλά χωνεμένης κοπριάς και όχι νωπής.
🔹 Σωστή άρδευση: Αποφυγή υπερβολών. Αποφυγή υγρασίας στον λαιμό.
🔹 Ηλιοαπολύμανση: Ιδιαίτερα αποτελεσματική στα θερμά κλίματα.
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Γίνεται μόνο προληπτικά, με χρήση εγκεκριμένων μυκητοκτόνων για εδάφους.
🔹 Χρήση ανταγονιστικών μυκητων εδάφους (όπος π.χ. tichoderma)
🔹 Συνήθως εφαρμόζονται:
🔸 εδαφοκάλυψη ή πότισμα με δραστικές εναντίον παθογόνων εδάφους,
🔸 επεξεργασία σπόρου (seed treatment) με εγκεκριμένες ουσίες.
🔹 Η θεραπευτική δράση είναι περιορισμένη όταν το φυτό ήδη έχει σαπίσει.
Συμπτώματα:
Προφυτρωτική και μεταφυτρωτική τήξη:
🔹 Οι σπόροι και τα νεαρά φυτάρια προσβάλλονται στη βάση.
🔹 Εμφανίζεται σκουρόχρωμη, υδαρής σήψη στο υποκοτύλιο.
🔹 Το φυτό καταρρέει («damping off») και ξηραίνεται.
Σήψη λαιμού και ρίζας σε μεγαλύτερα φυτά:
🔹 Καφέ-μαύρες βυθισμένες κηλίδες στη βάση του βολβού ή στον λαιμό.
🔹 Πτώση της σπαργής και μάρανση κατά το μεσημέρι, με μερική ανάκαμψη το βράδυ (αρχικά).
🔹 Καθυστέρηση ανάπτυξης, αδύναμο ριζικό σύστημα.
Σήψη βολβών:
🔹 Στα προχωρημένα στάδια, τα εξωτερικά στρώματα του βολβού γίνονται
καφέ και σκληρά.
🔹 Συχνά εμφανίζονται καφέ «κηλίδες» μεταξύ των εξωτερικών λεπιών.
🔹 Σε υγρές συνθήκες μπορεί να φανεί καφέ-μαύρη εξάνθηση μυκηλίου.
Διάγνωση:
🔹 Ύπαρξη σκούρας, ξηρής σήψης στη βάση του φυτού.
🔹 Λεπτές καφέ γραμμές ή υφή «ξύλου» στον λαιμό και στα εξωτερικά λέπια.
🔹 Απουσία χαρακτηριστικής οσμής που εμφανίζεται π.χ. σε Erwinia.
Συνθήκες ανάπτυξης - Επιδημιολογία:
🔹 Το Rhizoctonia είναι μύκητας εδάφους, επιβιώνει για χρόνια ως σκληρωτίδια ή σε οργανικά υπολείμματα.
🔹 Ευνοϊκές συνθήκες:
🔸 Βαριά, κακά στραγγιζόμενα εδάφη.
🔸 Υψηλή εδαφική υγρασία.
🔸 Χαμηλές θερμοκρασίες εδάφους κατά τη σπορά.
🔸 Υψηλή οργανική ουσία (μη αποσυντεθειμένη).
🔹 Συχνά αναπτύσσεται δευτερογενώς σε φυτά εξασθενημένα από άλλα παθογόνα.
🔹 Μεταφέρεται με χώμα, εναπομείναντα φυτικά υπολείμματα και εργαλεία.
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα:
🔹 Αμειψισπορά 3-4 ετών: Αποφυγή φύτευσης κρεμμυδιού ή άλλων ευπαθών λαχανικών (όπος τομάτα, πατάτα) στο ίδιο χωράφι.
🔹 Καλή αποστράγγιση: Χρήση υπερυψωμένων γραμμών (σαμάρια), Αποφυγή συνεκτικών, υπερβολικά νωπών εδαφών
🔹 Υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό: Στόχος η αποφυγή εισαγωγής του παθογόνου.
🔹 Μείωση οργανικών υπολειμμάτων: Ενσωμάτωση καλά χωνεμένης κοπριάς και όχι νωπής.
🔹 Σωστή άρδευση: Αποφυγή υπερβολών. Αποφυγή υγρασίας στον λαιμό.
🔹 Ηλιοαπολύμανση: Ιδιαίτερα αποτελεσματική στα θερμά κλίματα.
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Γίνεται μόνο προληπτικά, με χρήση εγκεκριμένων μυκητοκτόνων για εδάφους.
🔹 Χρήση ανταγονιστικών μυκητων εδάφους (όπος π.χ. tichoderma)
🔹 Συνήθως εφαρμόζονται:
🔸 εδαφοκάλυψη ή πότισμα με δραστικές εναντίον παθογόνων εδάφους,
🔸 επεξεργασία σπόρου (seed treatment) με εγκεκριμένες ουσίες.
🔹 Η θεραπευτική δράση είναι περιορισμένη όταν το φυτό ήδη έχει σαπίσει.
