Φουζάριο - ΑΓΓΟΥΡΙ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Η φουζαρίωση στο αγγούρι προκαλείται κυρίως από δύο φυλομορφές του είδους Fusarium oxysporum
🔹 Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum ➨ προκαλεί Αδροφουζαρίωση (αδρομύκωση αγγείων).
🔹 Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum ➨ προκαλεί Σήψη ριζών και λαιμού (root and stem rot).
Και οι δύο μορφές είναι εδαφογενείς παθογόνοι μύκητες που επιβιώνουν για χρόνια στο έδαφος.
Προσβάλλουν κυρίως τις ρίζες και τα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας τη ροή νερού και θρεπτικών.
Συμπτώματα:
Σήψη ριζών & λαιμού:
(Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum)
🔹 Στα νεαρά φυτά: εµφανίζεται υδαρής ή ελαφρώς καστανή σήψη στη βάση του βλαστού, συνήθως στη μία πλευρά.
🔹 Εμφανίζεται λευκοπορτοκαλί εξάνθηση (σποριοφορία του μύκητα) στην επιφάνεια του βλαστού.
🔹 Στα αναπτυγμένα φυτά:
🔸 Χλώρωση των κατώτερων φύλλων, που προοδευτικά επεκτείνεται.
🔸 Νεκρώσεις και μονόπλευρη μάρανση.
🔸 Μονόπλευρο σχίσιμο στο κάτω μέρος του στελέχους, χαρακτηριστικό σύμπτωμα.
🔸 Εσωτερικά: καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων στο λαιμό και στις ρίζες, τα οποία τελικά παραμένουν σαν ίνες (νήματα) μετά τη νέκρωση.
🔹 Τα φυτά στο τέλος ξηραίνονται ολικά.
Αδροφουζαρίωση (Αδρομύκωση):
(Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum)
🔹 Προσβάλλει νεαρά και αναπτυγμένα φυτά.
🔹 Στα σπορεία ή στα νεαρά φυτά προκαλεί προφυτρωτικές και μεταφυτρωτικές τήξεις, με απότομο μαρασμό χωρίς εμφανές κιτρίνισμα.
🔹 Στα αναπτυγμένα φυτά:
🔸 Κίτρινες νευρώσεις και μάρανση που επιδεινώνεται κατά τις θερμές ώρες της ημέρας.
🔸 Ασύμμετρη (μονόπλευρη) μάρανση ή ολική ξήρανση.
🔸 Σε εγκάρσια ή επιμήκη τομή του στελέχους, διακρίνεται καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων, εντονότερος στους κόμβους.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια, ολόκληρο το φυτό καταρρέει, αφήνοντας στο έδαφος ξηρούς ιστούς με καστανό αγγειακό δίκτυο.
Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Θερμοκρασία εδάφους: 24-30 °C
🔹 Υγρασία: Υγρό αλλά καλά αεριζόμενο έδαφος
🔹 pH εδάφους: 6,5-7,0
🔹 Ανάπτυξη: Μέτριες θερμοκρασίες, αυξημένη αζωτούχος λίπανση και στρες ευνοούν την εκδήλωση
🔹 Επιβίωση: Έως και 10 έτη μέσω χλαμυδοσπορίων στο έδαφος
Ο μύκητας εισέρχεται από τις ρίζες, κυρίως σε σημεία τραυματισμών ή ριζικών τριχιδίων, και εξαπλώνεται αγγειωδώς στο φυτό.
Η μόλυνση ευνοείται από θερμό και υγρό περιβάλλον και παρουσία σκιαρίδων (Sciaridae), των οποίων οι προνύμφες τραυματίζουν το ριζικό σύστημα και μεταφέρουν σπόρια του μύκητα.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Επιβίωση: Ως χλαμυδοσπόρια στο έδαφος ή στα υπολείμματα της καλλιέργειας.
🔹 Βλάστηση: Όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, τα χλαμυδοσπόρια βλαστάνουν και προσβάλλουν τις ρίζες.
🔹 Είσοδος: Μέσω ριζικών τραυμάτων ή φυσικών ανοιγμάτων.
🔹 Εξάπλωση: Το μυκήλιο εξαπλώνεται μέσω των αγγείων του ξύλου (αδρομύκωση).
🔹 Αναπαραγωγή: Σχηματίζονται νέα σπόρια (μακρο- και μικροσπόρια) που επιστρέφουν στο έδαφος.
Καλλιεργητικά και φυσικά μέτρα:
🔹 Καταστροφή φυτικών υπολειμμάτων και βαθιά ενσωμάτωση.
🔹 Χρήση υγιούς σπόρου και φυταρίων.
🔹 Απομάκρυνση προσβεβλημένων φυτών με το ριζικό τους σύστημα.
🔹 Αμειψισπορά 3-4 ετών με μη ξενιστές (όχι κολοκυνθοειδή).
🔹 Εμβολιασμός ευαίσθητων ποικιλιών σε ανθεκτικά υποκείμενα (π.χ. κολοκύθα τύπου Cucurbita ficifolia).
🔹 Ηλιοαπολύμανση του εδάφους πριν τη φύτευση.
🔹 Σωστή φύτευση με καλές αποστάσεις για αερισμό.
🔹 Ισορροπημένη λίπανση - αποφυγή υπερβολικού αζώτου, ειδικά αμμωνιακών μορφών· προτιμώνται νιτρικές μορφές.
🔹 Διατήρηση pH εδάφους 6,5-7,0.
Χημική και βιολογική αντιμετώπιση:
🔹 Η καταπολέμηση των σκιαρίδων (Sciaridae) είναι σημαντική, διότι οι προνύμφες τους τραυματίζουν τις ρίζες και λειτουργούν ως φορείς του μύκητα.
🔹 Απολύμανση εδάφους με ευρέως φάσματος απολυμαντικά.
🔹 Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum ➨ προκαλεί Αδροφουζαρίωση (αδρομύκωση αγγείων).
🔹 Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum ➨ προκαλεί Σήψη ριζών και λαιμού (root and stem rot).
Και οι δύο μορφές είναι εδαφογενείς παθογόνοι μύκητες που επιβιώνουν για χρόνια στο έδαφος.
Προσβάλλουν κυρίως τις ρίζες και τα αγγεία του ξύλου, εμποδίζοντας τη ροή νερού και θρεπτικών.
Συμπτώματα:
Σήψη ριζών & λαιμού:
(Fusarium oxysporum f. sp. radicis-cucumerinum)
🔹 Στα νεαρά φυτά: εµφανίζεται υδαρής ή ελαφρώς καστανή σήψη στη βάση του βλαστού, συνήθως στη μία πλευρά.
🔹 Εμφανίζεται λευκοπορτοκαλί εξάνθηση (σποριοφορία του μύκητα) στην επιφάνεια του βλαστού.
🔹 Στα αναπτυγμένα φυτά:
🔸 Χλώρωση των κατώτερων φύλλων, που προοδευτικά επεκτείνεται.
🔸 Νεκρώσεις και μονόπλευρη μάρανση.
🔸 Μονόπλευρο σχίσιμο στο κάτω μέρος του στελέχους, χαρακτηριστικό σύμπτωμα.
🔸 Εσωτερικά: καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων στο λαιμό και στις ρίζες, τα οποία τελικά παραμένουν σαν ίνες (νήματα) μετά τη νέκρωση.
🔹 Τα φυτά στο τέλος ξηραίνονται ολικά.
Αδροφουζαρίωση (Αδρομύκωση):
(Fusarium oxysporum f. sp. cucumerinum)
🔹 Προσβάλλει νεαρά και αναπτυγμένα φυτά.
🔹 Στα σπορεία ή στα νεαρά φυτά προκαλεί προφυτρωτικές και μεταφυτρωτικές τήξεις, με απότομο μαρασμό χωρίς εμφανές κιτρίνισμα.
🔹 Στα αναπτυγμένα φυτά:
🔸 Κίτρινες νευρώσεις και μάρανση που επιδεινώνεται κατά τις θερμές ώρες της ημέρας.
🔸 Ασύμμετρη (μονόπλευρη) μάρανση ή ολική ξήρανση.
🔸 Σε εγκάρσια ή επιμήκη τομή του στελέχους, διακρίνεται καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων, εντονότερος στους κόμβους.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια, ολόκληρο το φυτό καταρρέει, αφήνοντας στο έδαφος ξηρούς ιστούς με καστανό αγγειακό δίκτυο.
Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Θερμοκρασία εδάφους: 24-30 °C
🔹 Υγρασία: Υγρό αλλά καλά αεριζόμενο έδαφος
🔹 pH εδάφους: 6,5-7,0
🔹 Ανάπτυξη: Μέτριες θερμοκρασίες, αυξημένη αζωτούχος λίπανση και στρες ευνοούν την εκδήλωση
🔹 Επιβίωση: Έως και 10 έτη μέσω χλαμυδοσπορίων στο έδαφος
Ο μύκητας εισέρχεται από τις ρίζες, κυρίως σε σημεία τραυματισμών ή ριζικών τριχιδίων, και εξαπλώνεται αγγειωδώς στο φυτό.
Η μόλυνση ευνοείται από θερμό και υγρό περιβάλλον και παρουσία σκιαρίδων (Sciaridae), των οποίων οι προνύμφες τραυματίζουν το ριζικό σύστημα και μεταφέρουν σπόρια του μύκητα.
Βιολογικός κύκλος:
🔹 Επιβίωση: Ως χλαμυδοσπόρια στο έδαφος ή στα υπολείμματα της καλλιέργειας.
🔹 Βλάστηση: Όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, τα χλαμυδοσπόρια βλαστάνουν και προσβάλλουν τις ρίζες.
🔹 Είσοδος: Μέσω ριζικών τραυμάτων ή φυσικών ανοιγμάτων.
🔹 Εξάπλωση: Το μυκήλιο εξαπλώνεται μέσω των αγγείων του ξύλου (αδρομύκωση).
🔹 Αναπαραγωγή: Σχηματίζονται νέα σπόρια (μακρο- και μικροσπόρια) που επιστρέφουν στο έδαφος.
Καλλιεργητικά και φυσικά μέτρα:
🔹 Καταστροφή φυτικών υπολειμμάτων και βαθιά ενσωμάτωση.
🔹 Χρήση υγιούς σπόρου και φυταρίων.
🔹 Απομάκρυνση προσβεβλημένων φυτών με το ριζικό τους σύστημα.
🔹 Αμειψισπορά 3-4 ετών με μη ξενιστές (όχι κολοκυνθοειδή).
🔹 Εμβολιασμός ευαίσθητων ποικιλιών σε ανθεκτικά υποκείμενα (π.χ. κολοκύθα τύπου Cucurbita ficifolia).
🔹 Ηλιοαπολύμανση του εδάφους πριν τη φύτευση.
🔹 Σωστή φύτευση με καλές αποστάσεις για αερισμό.
🔹 Ισορροπημένη λίπανση - αποφυγή υπερβολικού αζώτου, ειδικά αμμωνιακών μορφών· προτιμώνται νιτρικές μορφές.
🔹 Διατήρηση pH εδάφους 6,5-7,0.
Χημική και βιολογική αντιμετώπιση:
🔹 Η καταπολέμηση των σκιαρίδων (Sciaridae) είναι σημαντική, διότι οι προνύμφες τους τραυματίζουν τις ρίζες και λειτουργούν ως φορείς του μύκητα.
🔹 Απολύμανση εδάφους με ευρέως φάσματος απολυμαντικά.
