Βερτισιλλίωση (Αδρομυκώσεις) - ΤΟΜΑΤΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ
Η αδρομύκωση της τομάτας είναι μια σοβαρή αγγειομυκητίαση που προκαλείται από εδαφογενή είδη του γένους Verticillium (Verticillium dahliae, Verticillium albo-atrum). Προσβάλλει κυρίως αναπτυγμένα φυτά μετά την καρπόδεση και προκαλεί χαρακτηριστική μάρανση, κιτρίνισμα του ελάσματος και καστανό μεταχρωματισμό των αγγείων του ξύλου.
Αν και τα φυτά συχνά παραμένουν ζωντανά μέχρι το τέλος της καλλιέργειας, η παραγωγή και η ποιότητα των καρπών μειώνονται σημαντικά.
Συμπτώματα:
Φύλλα:
🔹 Πρώτη εμφάνιση στα κατώτερα φύλλα:
🔹 μεσοφύλλια χλώρωση (ανάμεσα στα νεύρα)
🔹 χαρακτηριστική V-μορφή κιτρινίσματος με κορυφή προς το μίσχο
🔹 Προοδευτική νέκρωση των χλωρωτικών ιστών.
🔹 Στη συνέχεια τα συμπτώματα ανεβαίνουν και στους νεότερους ορόφους της κόμης.
Βλαστός - Αγγεία:
🔹 Σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο: καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου.
🔹 Αν κόψουμε φύλλο στη βάση του μίσχου ➨ τα αγγεία εμφανίζονται σαν καστανές κουκίδες.
🔹 Στην τομή του στελέχους ο μεταχρωματισμός είναι εντονότερος στους κόμβους.
Συμπεριφορά φυτού:
🔹 Τα φυτά μαραίνονται περιοδικά, ιδιαίτερα τις θερμές ώρες της ημέρας.
🔹 Γίνονται καχεκτικά, καθυστερούν στην ανάπτυξη.
🔹 Σε σοβαρές περιπτώσεις ➨ πρόωρη ξήρανση.
Καρποί:
🔹 Μικρότεροι, ανομοιόμορφοι.
🔹 Πρώιμη ωρίμανση (λόγω stress).
🔹 Ελαφρά ποιοτική υποβάθμιση.
Βιολογία - Επιδημιολογία:
Διαχείμαση - επιβίωση:
🔹 Το παθογόνο επιβιώνει στο έδαφος για πολλά χρόνια μέσω μικροσκληρωτίων.
🔹 Αντέχει σε δυσμενείς συνθήκες και σε απουσία ξενιστή.
Είσοδος - εξάπλωση:
🔹 Εισέρχεται μέσω ριζικών τριχιδίων ή μικροπληγών.
🔹 Ανεβαίνει στα αγγεία και εξαπλώνεται διασυστηματικά.
🔹 Επισυμβαίνουν ασύμμετρες προσβολές (μονόπλευρη μάρανση).
Συνθήκες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Θερμοκρασίες 20-28°C (ιδιαίτερα 22-25°C).
🔹 Εδάφη με ιστορικό προσβολής.
🔹 Εδάφη βαριά, κακή στράγγιση, συνεχείς καλλιέργειες σολανωδών.
🔹 Ως αγγειομύκητας, επηρεάζεται λιγότερο από υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία.
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα:
🔹 Χρήση ανθεκτικών υβριδίων (V ή VFN).
🔹 Εμβολιασμός σε ανθεκτικά υποκείμενα.
🔹 Αποφυγή εδαφών με πρόσφατο ή γνωστό ιστορικό αδρομύκωσης.
🔹 Απομάκρυνση υπολειμμάτων προηγούμενης καλλιέργειας και ζιζανίων-ξενιστών.
🔹 Αποφυγή επαναλαμβανόμενης καλλιέργειας τομάτας ή άλλων ευπαθών σολανωδών στον ίδιο αγρό.
🔹 Ηλιοαπολύμανση για μείωση του μολύσματος στο επιφανειακό στρώμα του εδάφους.
🔹 Καλή αποστράγγιση και αποφυγή συνθηκών υπερβολής νερού.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Δεν υπάρχουν θεραπευτικά μυκητοκτόνα για διασυστηματικές αγγειομυκητιάσεις.
🔹 Εφαρμόζεται μόνο απολύμανση εδάφους (εκτός θερμοκηπίου περιορισμένη, εντός θερμοκηπίου αποτελεσματικότερη).
🔹 Η ολοκληρωμένη διαχείριση βασίζεται κυρίως σε ανθεκτικότητα - καλή υγιεινή - υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό - εμβολιασμό.
🔹 Απολύμανση εδάφους πριν την καλλιέργια
🔹 Εφαρμογή ασβέστείου και χαλκού
🔹 Χρήση ανταγωνιστικών μυκήτων εδάφους
Αν και τα φυτά συχνά παραμένουν ζωντανά μέχρι το τέλος της καλλιέργειας, η παραγωγή και η ποιότητα των καρπών μειώνονται σημαντικά.
Συμπτώματα:
Φύλλα:
🔹 Πρώτη εμφάνιση στα κατώτερα φύλλα:
🔹 μεσοφύλλια χλώρωση (ανάμεσα στα νεύρα)
🔹 χαρακτηριστική V-μορφή κιτρινίσματος με κορυφή προς το μίσχο
🔹 Προοδευτική νέκρωση των χλωρωτικών ιστών.
🔹 Στη συνέχεια τα συμπτώματα ανεβαίνουν και στους νεότερους ορόφους της κόμης.
Βλαστός - Αγγεία:
🔹 Σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο: καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου.
🔹 Αν κόψουμε φύλλο στη βάση του μίσχου ➨ τα αγγεία εμφανίζονται σαν καστανές κουκίδες.
🔹 Στην τομή του στελέχους ο μεταχρωματισμός είναι εντονότερος στους κόμβους.
Συμπεριφορά φυτού:
🔹 Τα φυτά μαραίνονται περιοδικά, ιδιαίτερα τις θερμές ώρες της ημέρας.
🔹 Γίνονται καχεκτικά, καθυστερούν στην ανάπτυξη.
🔹 Σε σοβαρές περιπτώσεις ➨ πρόωρη ξήρανση.
Καρποί:
🔹 Μικρότεροι, ανομοιόμορφοι.
🔹 Πρώιμη ωρίμανση (λόγω stress).
🔹 Ελαφρά ποιοτική υποβάθμιση.
Βιολογία - Επιδημιολογία:
Διαχείμαση - επιβίωση:
🔹 Το παθογόνο επιβιώνει στο έδαφος για πολλά χρόνια μέσω μικροσκληρωτίων.
🔹 Αντέχει σε δυσμενείς συνθήκες και σε απουσία ξενιστή.
Είσοδος - εξάπλωση:
🔹 Εισέρχεται μέσω ριζικών τριχιδίων ή μικροπληγών.
🔹 Ανεβαίνει στα αγγεία και εξαπλώνεται διασυστηματικά.
🔹 Επισυμβαίνουν ασύμμετρες προσβολές (μονόπλευρη μάρανση).
Συνθήκες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Θερμοκρασίες 20-28°C (ιδιαίτερα 22-25°C).
🔹 Εδάφη με ιστορικό προσβολής.
🔹 Εδάφη βαριά, κακή στράγγιση, συνεχείς καλλιέργειες σολανωδών.
🔹 Ως αγγειομύκητας, επηρεάζεται λιγότερο από υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία.
Καλλιεργητικά & Φυσικά μέτρα:
🔹 Χρήση ανθεκτικών υβριδίων (V ή VFN).
🔹 Εμβολιασμός σε ανθεκτικά υποκείμενα.
🔹 Αποφυγή εδαφών με πρόσφατο ή γνωστό ιστορικό αδρομύκωσης.
🔹 Απομάκρυνση υπολειμμάτων προηγούμενης καλλιέργειας και ζιζανίων-ξενιστών.
🔹 Αποφυγή επαναλαμβανόμενης καλλιέργειας τομάτας ή άλλων ευπαθών σολανωδών στον ίδιο αγρό.
🔹 Ηλιοαπολύμανση για μείωση του μολύσματος στο επιφανειακό στρώμα του εδάφους.
🔹 Καλή αποστράγγιση και αποφυγή συνθηκών υπερβολής νερού.
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Δεν υπάρχουν θεραπευτικά μυκητοκτόνα για διασυστηματικές αγγειομυκητιάσεις.
🔹 Εφαρμόζεται μόνο απολύμανση εδάφους (εκτός θερμοκηπίου περιορισμένη, εντός θερμοκηπίου αποτελεσματικότερη).
🔹 Η ολοκληρωμένη διαχείριση βασίζεται κυρίως σε ανθεκτικότητα - καλή υγιεινή - υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό - εμβολιασμό.
🔹 Απολύμανση εδάφους πριν την καλλιέργια
🔹 Εφαρμογή ασβέστείου και χαλκού
🔹 Χρήση ανταγωνιστικών μυκήτων εδάφους
