Σήψεις καρπών - ΑΧΛΑΔΙΑ
Σήψεις Καρπών στην Αχλαδιά - Κύριες Αιτίες και Διαχείριση:
Οι σήψεις καρπών στην αχλαδιά αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα τόσο στον αγρό όσο και στην αποθήκευση. Οφείλονται σε πληθώρα μυκητολογικών παθογόνων που προκαλούν επιφανειακές ή εν τω βάθει αλλοιώσεις, με μεγάλες απώλειες στην εμπορική ποιότητα. Οι ευαίσθητες ποικιλίες - όπως Abate Fetel, Passa Crassana, Conference, General Leclerc, Kaiser - εμφανίζουν ιδιαίτερα συχνά συμπτώματα.
Συμπτώματα:
Μαύρη κηλίδωση (Alternaria alternata):
🔹 Στα φύλλα:
🔸 Μικρές κυκλικές νεκρωτικές κηλίδες (≈1 mm), οι οποίες εξαπλώνονται και οδηγούν σε εκτεταμένες νεκρώσεις και σημαντική φυλλόπτωση.
🔹 Στους καρπούς:
🔸 Κυκλικές, ελαφρά βυθισμένες κηλίδες σκούρου καστανού-μαύρου χρώματος, συχνά με ομόκεντρους κύκλους.
🔸 Συνοδεύονται από ερυθρωπή περιφερειακή άλω.
🔸 Οι αλλοιώσεις μπορούν να εισχωρήσουν σε μεγάλο βάθος στον ιστό του καρπού.
Βροτρύτης - Γκρίζα μούχλα (Botrytis cinerea):
🔹 Η σοβαρότερη ασθένεια αποθήκευσης της αχλαδιάς.
🔹 Μαλακές, υδαρείς ή καστανές σήψεις που εξελίσσονται γρήγορα.
🔹 Εμφάνιση χαρακτηριστικής γκρίζας, σταχτόχρωμης εξάνθησης (σπορίωση Botrytis).
🔹 Συχνά ξεκινά από πληγές, σημεία επαφής καρπών ή χαλασμένο ιστό.
Μπλε μούχλα (Penicillium expansum):
🔹 Δεύτερη σημαντικότερη σήψη της αποθήκευσης μετά τον Botrytis.
🔹 Μαλακή, βυθισμένη σήψη με μπλε-πρασινωπή εξάνθηση (κονίδια).
🔹 Αρχίζει σχεδόν πάντα από πληγές.
🔹 Παράγει πατουλίνη (patulin), μυκοτοξίνη επικίνδυνη για προϊόντα μεταποίησης.
Κλαδοσπορίωση (Cladosporium herbarum):
🔹 Συνήθως εμφανίζεται στο τέλος της αποθήκευσης σε εξασθενημένους, «φτωχούς» καρπούς.
🔹 Σκούρες, μαύρες-ελαιώδεις επιφανειακές κηλίδες, συχνά με βελούδινη εμφάνιση.
🔹 Γενικά θεωρείται δευτερογενές παθογόνο.
Σήψεις (Phialophora malorum και Mucor spp).
🔹 Σήψεις που αναπτύσσονται κυρίως σε αποθήκευση.
🔹 Μπορεί να ξεκινούν από φαγώματα, πληγές, μωλωπισμούς.
🔹 Το Mucor δημιουργεί συχνά πολύ μαλακή, υδαρή σήψη με «αιωρούμενες» λευκές υφές μυκηλίου.
Λεκιθική σήψη (Phyctema vagabunda):
🔹 Προσβάλλει τον πυρήνα του καρπού.
🔹 Εμφανίζονται σκοτεινές, λεκιθικές ζώνες στο εσωτερικό.
🔹 Καρποί μπορεί να φαίνονται υγιείς εξωτερικά έως προχωρημένα στάδια.
Πικρή σήψη / ανθράκωση) (Colletotrichum gloeosporioides):
🔹 Εμφανίζεται κυρίως όταν οι θεραπείες πριν τη συγκομιδή είναι ανεπαρκείς.
🔹 Καφέ, βυθισμένες, κυκλικές κηλίδες με ομόκεντρα δαχτυλίδια.
🔹 Σχηματισμός ροζ-σαλμονέ εξανθήσεων (ακέρβουλοι).
🔹 Μπορεί να προχωρά σε έντονη εν τω βάθει σήψη.
Γενικές αρχές διαχείρισης σήψεων καρπού στην αχλαδιά:
Στον αγρό:
🔹 Κλαδέματα για καλύτερο αερισμό και φωτισμό.
🔹 Έλεγχος εντόμων/τραυματισμών (ανθονόμος, χαλάζι κ.λπ.).
🔹 Απομάκρυνση προσβεβλημένων καρπών (μολυσματικές εστίες).
🔹 Καλή ρύθμιση άρδευσης - αποφυγή υψηλής υγρασίας.
🔹 Προληπτικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε ποικιλίας και κλιματικές συνθήκες.
Στη συγκομιδή:
🔹 Προσεκτικό κόψιμο χωρίς τραυματισμούς.
🔹 Χρήση καθαρών κάδων/κιβωτίων.
Στην αποθήκευση:
🔹 Άμεση ψύξη μετά τη συγκομιδή.
🔹 Χαμηλή θερμοκρασία και σταθερή υγρασία.
🔹 Απομόνωση παρτίδων με ύποπτους καρπούς.
🔹 Καλή υγιεινή χώρων, ψυκτικών θαλάμων και εξοπλισμού.
Οι σήψεις καρπών στην αχλαδιά αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα τόσο στον αγρό όσο και στην αποθήκευση. Οφείλονται σε πληθώρα μυκητολογικών παθογόνων που προκαλούν επιφανειακές ή εν τω βάθει αλλοιώσεις, με μεγάλες απώλειες στην εμπορική ποιότητα. Οι ευαίσθητες ποικιλίες - όπως Abate Fetel, Passa Crassana, Conference, General Leclerc, Kaiser - εμφανίζουν ιδιαίτερα συχνά συμπτώματα.
Συμπτώματα:
Μαύρη κηλίδωση (Alternaria alternata):
🔹 Στα φύλλα:
🔸 Μικρές κυκλικές νεκρωτικές κηλίδες (≈1 mm), οι οποίες εξαπλώνονται και οδηγούν σε εκτεταμένες νεκρώσεις και σημαντική φυλλόπτωση.
🔹 Στους καρπούς:
🔸 Κυκλικές, ελαφρά βυθισμένες κηλίδες σκούρου καστανού-μαύρου χρώματος, συχνά με ομόκεντρους κύκλους.
🔸 Συνοδεύονται από ερυθρωπή περιφερειακή άλω.
🔸 Οι αλλοιώσεις μπορούν να εισχωρήσουν σε μεγάλο βάθος στον ιστό του καρπού.
Βροτρύτης - Γκρίζα μούχλα (Botrytis cinerea):
🔹 Η σοβαρότερη ασθένεια αποθήκευσης της αχλαδιάς.
🔹 Μαλακές, υδαρείς ή καστανές σήψεις που εξελίσσονται γρήγορα.
🔹 Εμφάνιση χαρακτηριστικής γκρίζας, σταχτόχρωμης εξάνθησης (σπορίωση Botrytis).
🔹 Συχνά ξεκινά από πληγές, σημεία επαφής καρπών ή χαλασμένο ιστό.
Μπλε μούχλα (Penicillium expansum):
🔹 Δεύτερη σημαντικότερη σήψη της αποθήκευσης μετά τον Botrytis.
🔹 Μαλακή, βυθισμένη σήψη με μπλε-πρασινωπή εξάνθηση (κονίδια).
🔹 Αρχίζει σχεδόν πάντα από πληγές.
🔹 Παράγει πατουλίνη (patulin), μυκοτοξίνη επικίνδυνη για προϊόντα μεταποίησης.
Κλαδοσπορίωση (Cladosporium herbarum):
🔹 Συνήθως εμφανίζεται στο τέλος της αποθήκευσης σε εξασθενημένους, «φτωχούς» καρπούς.
🔹 Σκούρες, μαύρες-ελαιώδεις επιφανειακές κηλίδες, συχνά με βελούδινη εμφάνιση.
🔹 Γενικά θεωρείται δευτερογενές παθογόνο.
Σήψεις (Phialophora malorum και Mucor spp).
🔹 Σήψεις που αναπτύσσονται κυρίως σε αποθήκευση.
🔹 Μπορεί να ξεκινούν από φαγώματα, πληγές, μωλωπισμούς.
🔹 Το Mucor δημιουργεί συχνά πολύ μαλακή, υδαρή σήψη με «αιωρούμενες» λευκές υφές μυκηλίου.
Λεκιθική σήψη (Phyctema vagabunda):
🔹 Προσβάλλει τον πυρήνα του καρπού.
🔹 Εμφανίζονται σκοτεινές, λεκιθικές ζώνες στο εσωτερικό.
🔹 Καρποί μπορεί να φαίνονται υγιείς εξωτερικά έως προχωρημένα στάδια.
Πικρή σήψη / ανθράκωση) (Colletotrichum gloeosporioides):
🔹 Εμφανίζεται κυρίως όταν οι θεραπείες πριν τη συγκομιδή είναι ανεπαρκείς.
🔹 Καφέ, βυθισμένες, κυκλικές κηλίδες με ομόκεντρα δαχτυλίδια.
🔹 Σχηματισμός ροζ-σαλμονέ εξανθήσεων (ακέρβουλοι).
🔹 Μπορεί να προχωρά σε έντονη εν τω βάθει σήψη.
Γενικές αρχές διαχείρισης σήψεων καρπού στην αχλαδιά:
Στον αγρό:
🔹 Κλαδέματα για καλύτερο αερισμό και φωτισμό.
🔹 Έλεγχος εντόμων/τραυματισμών (ανθονόμος, χαλάζι κ.λπ.).
🔹 Απομάκρυνση προσβεβλημένων καρπών (μολυσματικές εστίες).
🔹 Καλή ρύθμιση άρδευσης - αποφυγή υψηλής υγρασίας.
🔹 Προληπτικοί ψεκασμοί με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε ποικιλίας και κλιματικές συνθήκες.
Στη συγκομιδή:
🔹 Προσεκτικό κόψιμο χωρίς τραυματισμούς.
🔹 Χρήση καθαρών κάδων/κιβωτίων.
Στην αποθήκευση:
🔹 Άμεση ψύξη μετά τη συγκομιδή.
🔹 Χαμηλή θερμοκρασία και σταθερή υγρασία.
🔹 Απομόνωση παρτίδων με ύποπτους καρπούς.
🔹 Καλή υγιεινή χώρων, ψυκτικών θαλάμων και εξοπλισμού.
