Σηψεις καρπων - ΜΗΛΙΑ

Σήψεις Καρπών στη Μηλιά - Κύρια Παθογόνα & Χαρακτηριστικά: Οι σήψεις των καρπών στη μηλιά αποτελούν πολυπαραγοντικό πρόβλημα με σημαντικό οικονομικό αντίκτυπο, τόσο προ- όσο και μετασυλλεκτικά. Οι κυριότεροι μύκητες που εμπλέκονται είναι τα Gloeosporium spp. (Colletotrichum), Penicillium spp., Stemphylium spp., Pleospora allii, καθώς και κλασικοί μετασυλλεκτικοί παθογόνοι όπως Botrytis cinerea.

Η εκδήλωση και η βαρύτητα των σήψεων επηρεάζονται από:
🔹 τραυματισμούς καρπών, χαλάζι, εγκαύματα
🔹 υψηλή υγρασία και κακή κυκλοφορία αέρα στον οπωρώνα
🔹 καθυστερημένη συγκομιδή
🔹 κακή υγιεινή αποθηκών και κάδων
🔹 υψηλή φόρτιση δέντρων (καρπός πιο ευάλωτος)
🔹 κακή θρέψη και χαμηλό ασβέστιο (ζήτημα φυσιολογικό αλλά σχετίζεται με αυξημένη ευπάθεια)


Συμπτώματα:

Ανθράκωση καρπού (Gloeosporium spp. syn Colletotrichum)
🔹 Ένα από τα σημαντικότερα παθογόνα σε υγρές περιοχές, ικανό να προκαλέσει σοβαρές μετασυλλεκτικές απώλειες.
🔹 Μικρές καστανές κυκλικές κηλίδες που εξελίσσονται σε βυθισμένες νεκρώσεις.
🔹 Σε προχωρημένο στάδιο σχηματίζουν ομόκεντρους δακτυλίους και πορτοκαλί/ροζ εκκρίσεις (σποριοδοχεία).
🔹 Η σήψη μπορεί να επεκταθεί κατά την αποθήκευση ακόμη και αν τα συμπτώματα είναι περιορισμένα στο χωράφι.
🔹 Συνθήκες ανάπτυξης: Υψηλή υγρασία, υπερβολικά πυκνή βλάστηση, σκιασμένοι ή κακώς αεριζόμενοι οπωρώνες.

Μπλε/Πράσινη σήψη (Penicillium spp.)
🔹 Ιδιαίτερα σημαντικό ως μετασυλλεκτική σήψη. Μπορεί να καταστρέψει μεγάλες ποσότητες αποθηκευμένων μήλων.
🔹 Μαλακή υδατώδης σήψη με χαρακτηριστική μπλε-πράσινη εξάνθιση.
🔹 Η μόλυνση ξεκινά σχεδόν πάντα από τραυματισμό.
🔹 Παράγοντες κινδύνου: Μη απολύμανση κάδων, βρώμικες επιφάνειες, θερμές αποθήκες, τραυματισμένα μήλα.

Στεμφύλιο (Stemphylium spp.)
🔹 Επιφανειακές, ανώμαλες, συχνά μαυριδερές νεκρώσεις.
🔹 Μπορεί να μοιάζει με εγκαύματα ή με δερματώσεις από άλλους μύκητες.
🔹 Συνήθως περιορίζεται στην επιφάνεια, αλλά υποβαθμίζει εμπορικά τους καρπούς.
🔹 Συνθήκες: Υγρό και ζεστό περιβάλλον, υπερβολικά ώριμοι καρποί.

Pleospora allii (Syn. Stemphylium botryosum group)
🔹 Όχι από τα σπουδαιότερα παθογόνα της μηλιάς, αλλά εμφανίζεται ως δευτερογενές σε κακούς χειρισμούς.
🔹 Σκούρες, ξηρές, ελαφρώς βυθισμένες κηλίδες.
🔹 Συχνά προσβάλλει τραυματισμένους καρπούς.
🔹 Σπανιότερα προκαλεί βαθύτερη σήψη, περισσότερο επιφανειακή αποχρωμάτωση.

Μετασυλλεκτικές σήψεις (Botrytis - Penicillium - Μικτοί μύκητες)
🔹 Αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των απωλειών στις αποθήκες.
🔹 Botrytis cinerea (Γκρίζα σήψη)
      🔸 Μαλακή σήψη με γκρίζα εξάνθιση.
      🔸 Προσβάλλει ιδιαίτερα αν τα μήλα είναι τραυματισμένα ή υπερώριμα.
🔹 Penicillium spp. - Μπλε/Πράσινη σήψη
      🔸 Η πιο συχνή μετασυλλεκτική σήψη.
      🔸 Ταχεία εξάπλωση σε θερμούς και υγρούς θαλάμους.
🔹 Μικτές λοιμώξεις
      🔸 Συχνό φαινόμενο, καθώς τραυματισμένος καρπός γίνεται πύλη εισόδου για διάφορους μύκητες.

Γενικές στρατηγικές αντιμετώπισης (πριν & μετά τη συγκομιδή):

Στο χωράφι
🔹 Απομάκρυνση μουμιοποιημένων και προσβεβλημένων καρπών.
🔹 Καλή αραίωση κόμης - αερισμός.
🔹 Ψεκασμοί προστασίας πριν από βροχερές περιόδους (εγκεκριμένα φάρμακα ανά χώρα).
🔹 Προσεκτική συγκομιδή για αποφυγή τραυματισμών.

Στην αποθήκη
🔹 Απολύμανση χώρων, κάδων, παλετών.
🔹 Ταχεία ψύξη μετά τη συγκομιδή.
🔹 Θερμοκρασία < 2-3°C και υψηλή σχετική υγρασία χωρίς συμπύκνωση.
🔹 Απόρριψη τραυματισμένων καρπών πριν την αποθήκευση.