Βακτηριακες προσβολες - ΠΑΤΑΤΕΣ

Η πατάτα (Solanum tuberosum L.) είναι ιδιαίτερα ευπαθής σε βακτηριακές ασθένειες, που επηρεάζουν τόσο τη βλαστική ανάπτυξη όσο και τη διατήρηση των κονδύλων.
Οι προσβολές μπορεί να εμφανιστούν στο χωράφι, κατά την αποθήκευση ή μετά τη φύτευση, προκαλώντας μεγάλες οικονομικές απώλειες.

Μαρασμός (Bacterial wilt)
Αίτιο: Ralstonia solanacearum (Smith) Yabuuchi et al.



Συμπτώματα:
🔹 Ξαφνικός μαρασμός φυτών σε τμήματα του αγρού.
🔹 Κιτρίνισμα και καρούλιασμα φύλλων χωρίς εμφανή σήψη.
🔹 Εσωτερικά στον βλαστό: καφέ μεταχρωματισμός αγγείων (xylem).
🔹 Σε τομή κονδύλων: εκροή γαλακτώδους βακτηριακού εξιδρώματος από τους οφθαλμούς ή αγγεία.
🔹 Οι κόνδυλοι σαπίζουν εκ των έσω, αλλά το περίβλημα παραμένει αρχικά ακέραιο.

Ευνοϊκές συνθήκες: 25–35°C, υψηλή υγρασία εδάφους.
Μετάδοση: μολυσμένο έδαφος, νερό, φυτικό υλικό, εργαλεία.

Διαχείριση:
🔹 Χρήση πιστοποιημένων κονδύλων χωρίς Ralstonia.
🔹 Αποφυγή άρδευσης με επιφανειακά νερά.
🔹 Αμειψισπορά >4 ετών με μη ξενιστές.
🔹 Καταστροφή προσβεβλημένων φυτών.
🔹 Δεν υπάρχουν αποτελεσματικά χημικά μέσα.

Μαλακή σήψη (Soft rot)
Αίτια: Pectobacterium carotovorum, Dickeya dianthicola, D. solani (Πρώην ονομασία Erwinia carotovora)
Τύπος παθογόνου: Εδαφογενές, μετασυλλεκτικό, νερόφιλο



Συμπτώματα:
🔹 Υδατώδης σήψη στους κονδύλους, αρχικά εσωτερικά.
🔹 Η σάρκα γίνεται μαλακή, καφέ και δύσοσμη.
🔹 Σε θερμό, υγρό περιβάλλον → πλήρης αποσύνθεση.
🔹 Σε φυτά στο χωράφι: σήψη λαιμού ή μαρασμός από σάπισμα βάσης.

Ευνοϊκές συνθήκες: 20–30°C, υψηλή σχετική υγρασία (>95%), τραυματισμοί.
Μετάδοση: εργαλεία, νερό πλυσίματος, κονδύλοι σε αποθήκευση.

Διαχείριση:
🔹 Αποφυγή τραυματισμών κατά τη συγκομιδή.
🔹 Γρήγορη ξήρανση / προψύξη κονδύλων.
🔹 Αποθήκευση σε 5–7°C με χαμηλή υγρασία.
🔹 Απολύμανση αποθηκών και μέσων συσκευασίας.

Μαύρος ποδίσκος (Blackleg)
Αίτια: Pectobacterium atrosepticum κυρίως (και Dickeya spp. σε θερμότερα κλίματα)



Συμπτώματα:
🔹 Μαύρισμα της βάσης του στελέχους (λαιμός) → εξ ου και το όνομα.
🔹 Μαλακή σήψη στη βάση, φυτά μαραίνονται πρόωρα.
🔹 Οι κόνδυλοι μπορεί να μολυνθούν δευτερογενώς → μαλακή σήψη.
🔹 Εσωτερικά στους κονδύλους: γκριζοκαστανός ιστός γύρω από τα αγγεία.
🔹 Ευνοϊκές συνθήκες: 18–25°C και υψηλή υγρασία.
🔹 Μετάδοση: μέσω σπόρου (φυτευόμενοι κόνδυλοι), νερού και εργαλείων.

Διαχείριση:
🔹 Πιστοποιημένος σπόρος απαλλαγμένος από Blackleg.
🔹 Αποφυγή υπερβολικής υγρασίας εδάφους.
🔹 Απολύμανση μαχαιριών/μηχανών κοπής.

Streptomyces scabiei (Common scab)
Αίτιο: Streptomyces scabies (Gram+ ακτινομύκητας)



Συμπτώματα:
🔹 Φελλώδεις, ανώμαλες κηλίδες στην επιφάνεια των κονδύλων.
🔹 Δεν προκαλεί σήψη, αλλά μειώνει δραστικά την εμπορική αξία.
🔹 Εμφανίζεται σε αλκαλικά, ξηρά εδάφη (pH >7).

Διαχείριση:
🔹 Ρύθμιση pH εδάφους (π.χ. προσθήκη θείου).
🔹 Αποφυγή ξηρασίας κατά τη διόγκωση των κονδύλων.
🔹 Χρήση ανθεκτικών ποικιλιών (όπου διαθέσιμες).

Δακτυλιωτή σήψη (Ring rot)
Αίτιο: Clavibacter michiganensis subsp. sepedonicus

Συμπτώματα:
🔹 Κιτρίνισμα και μαρασμός φυτών.
🔹 Κάτω από την επιδερμίδα του κονδύλου: κίτρινο-καφέ δακτυλιοειδές μαλάκωμα (ring rot).
🔹 Με πίεση εξέρχεται κρεμώδες βακτηριακό υγρό.
🔹 Οι μολυσμένοι κόνδυλοι σαπίζουν κατά την αποθήκευση.

Διαχείριση:
🔹 Πιστοποιημένος σπόρος, απολύμανση εξοπλισμού.
🔹 Καταστροφή μολυσμένων παρτίδων.
🔹 Αποφυγή αποθήκευσης κονδύλων από ύποπτα αγροτεμάχια.

Καφέ σήψη (Brown rot)
Αίτιο: Ralstonia solanacearum (φυλή 3, φυλή ευρωπαϊκή)
🔹 Προσβάλλει πατάτα, τομάτα και άλλα σολανώδη.



Συμπτώματα:
🔹 Μαρασμός, μαύρισμα αγγείων, σήψη κονδύλων.
🔹 Καφέ αγγειακοί ιστοί σε τομή κονδύλου με λευκό εξίδρωμα.

Διαχείριση:
🔹 Καραντίνα – καμία θεραπεία.
🔹 Εκρίζωση και απολύμανση περιοχής.