Ευτυπίωση - ΚΕΡΑΣΙΑ
Το παθογόνο Eutypa lata υπάρχει στην κερασιά, αλλα είναι λιγότερα συχνό σε σχέσει με άλλες καλλιέργειες.
Το Eutypa lata προκαλεί χρόνιες νεκρώσεις ξύλου και καρκινώματα.
Συμπτώματα:
🔹 Έλκη στον κορμό ή στους βραχίονες, με βραδεία επέκταση.
🔹 Νέκρωση του καμβίου κάτω από τον φλοιό.
🔹 Μειωμένη ζωηρότητα, ξήρανση βλαστών και «καχεκτική» ανάπτυξη.
🔹 Συχνά το δέντρο καθυστερεί στην έκπτυξη οφθαλμών την άνοιξη.
🔹 Προσβολή εισέρχεται από πληγές κλαδέματος.
Στην κερασιά, τα συμπτώματα μοιάζουν συχνά με αυτά άλλων μυκήτων ξύλου (π.χ. Botryosphaeria, Cytospora, Phaeoacremonium), αλλά το Eutypa lata είναι καταγεγραμμένο παθογόνο, ιδίως σε περιοχές με υγρούς χειμώνες και έντονη παρουσία πληγών κλαδέματος.
Συνθήκες ανάπτυξης - Επιδημιολογία:
Ο μύκητας Eutypa lata είναι πρωτογενές παθογόνο ξύλου που εγκαθίσταται κυρίως μέσω πληγών κλαδέματος, ιδιαίτερα των μεγάλων τομών.
Πηγή μολύσματος:
🔹 Τα περιθώρια των ελκών σε προσβεβλημένα δέντρα παράγουν περιθήκια που απελευθερώνουν ασκοσπόρια.
🔹 Τα ασκοσπόρια παραμένουν μολυσματικά για χρόνια και απελευθερώνονται με βροχή.
🔹 Το παθογόνο μπορεί να επιβιώνει σε ξηρά τεμάχια κλάδων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Διασπορά και μόλυνση:
🔹 Η διασπορά των ασκοσπορίων γίνεται με βροχή και ανέμους, συνήθως από φθινόπωρο έως άνοιξη.
🔹 Η μόλυνση συμβαίνει κυρίως σε φρέσκες, μεγάλες πληγές κλαδέματος, όπου ο μύκητας μπορεί να εισέλθει μέσα σε λίγες ώρες μετά τη δημιουργία της πληγής.
🔹 Θερμοκρασίες 10-25°C θεωρούνται κατάλληλες για μόλυνση και ανάπτυξη του παθογόνου.
Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Υψηλή σχετική υγρασία και συχνές βροχοπτώσεις κατά την περίοδο κλαδέματος.
🔹 Κακός αερισμός του δέντρου και ύπαρξη παλαιών πληγών.
🔹 Δέντρα στρεσαρισμένα από παγετούς, ξηρασία ή φορτίο παραγωγής είναι πιο ευαίσθητα.
🔹 Η εξέλιξη των ελκών είναι βραδεία, αλλά προοδευτική, οδηγώντας σε χρόνια παρακμή βραχιόνων.
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα μόνο με ξηρό καιρό, ώστε να μειώνεται η πιθανότητα μόλυνσης των πληγών.
🔹 Αποφυγή μεγάλων τομών· προτιμάται η διατήρηση μικρότερων, νεαρών κλαδιών.
🔹 Αφαίρεση προσβεβλημένων βραχιόνων με τομή τουλάχιστον 30-40 cm κάτω από το ορατό σύμπτωμα (η νέκρωση επεκτείνεται μέσα στο ξύλο).
🔹 Καύση και απομάκρυνση των προσβεβλημένων τμημάτων από τον οπωρώνα.
🔹 Κλάδεμα όσο το δυνατόν αργότερα τον χειμώνα, ώστε να περιορίζεται το διάστημα που οι πληγές μένουν εκτεθειμένες σε μολύσματα.
🔹 Καλός αερισμός του δέντρου και αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης, που αυξάνει ευαίσθητους, χυμώδεις ιστούς.
Προστασία πληγών:
🔹 Άμεση κάλυψη των φρέσκων τομών με πάστες επουλωτικές / αλοιφές εμβολιασμού.
🔹 Ψεκασμός των πληγών με χαλκούχα σκευάσματα ή άλλα προϊόντα που έχουν έγκριση για την περίοδο κλαδέματος.
Χημική και βιολογική αντιμετώπιση:
🔹 Δεν υπάρχουν πολλά ειδικά μυκητοκτόνα με δράση εντός ξύλου.
🔹 Η προστασία είναι προληπτική, εφαρμόζεται κυρίως την περίοδο κλαδέματος.
🔹 Η χρήση βιολογικών σκευασμάτων με Trichoderma spp. έχει αποτελέσματα στην ανταγωνιστική αποίκηση των πληγών κλαδέματος, μειώνοντας την πιθανότητα εγκατάστασης του Eutypa.
Γενική στρατηγική:
🔹 Η ασθένεια είναι δύσκολη στη θεραπεία μετά την εγκατάσταση.
🔹 Η έμφαση δίνεται στην πρόληψη μόλυνσης των πληγών, στην αφαίρεση προσβεβλημένων τμημάτων, και στη βελτίωση της γενικής υγείας του δέντρου.
Το Eutypa lata προκαλεί χρόνιες νεκρώσεις ξύλου και καρκινώματα.
Συμπτώματα:
🔹 Έλκη στον κορμό ή στους βραχίονες, με βραδεία επέκταση.
🔹 Νέκρωση του καμβίου κάτω από τον φλοιό.
🔹 Μειωμένη ζωηρότητα, ξήρανση βλαστών και «καχεκτική» ανάπτυξη.
🔹 Συχνά το δέντρο καθυστερεί στην έκπτυξη οφθαλμών την άνοιξη.
🔹 Προσβολή εισέρχεται από πληγές κλαδέματος.
Στην κερασιά, τα συμπτώματα μοιάζουν συχνά με αυτά άλλων μυκήτων ξύλου (π.χ. Botryosphaeria, Cytospora, Phaeoacremonium), αλλά το Eutypa lata είναι καταγεγραμμένο παθογόνο, ιδίως σε περιοχές με υγρούς χειμώνες και έντονη παρουσία πληγών κλαδέματος.
Συνθήκες ανάπτυξης - Επιδημιολογία:
Ο μύκητας Eutypa lata είναι πρωτογενές παθογόνο ξύλου που εγκαθίσταται κυρίως μέσω πληγών κλαδέματος, ιδιαίτερα των μεγάλων τομών.
Πηγή μολύσματος:
🔹 Τα περιθώρια των ελκών σε προσβεβλημένα δέντρα παράγουν περιθήκια που απελευθερώνουν ασκοσπόρια.
🔹 Τα ασκοσπόρια παραμένουν μολυσματικά για χρόνια και απελευθερώνονται με βροχή.
🔹 Το παθογόνο μπορεί να επιβιώνει σε ξηρά τεμάχια κλάδων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Διασπορά και μόλυνση:
🔹 Η διασπορά των ασκοσπορίων γίνεται με βροχή και ανέμους, συνήθως από φθινόπωρο έως άνοιξη.
🔹 Η μόλυνση συμβαίνει κυρίως σε φρέσκες, μεγάλες πληγές κλαδέματος, όπου ο μύκητας μπορεί να εισέλθει μέσα σε λίγες ώρες μετά τη δημιουργία της πληγής.
🔹 Θερμοκρασίες 10-25°C θεωρούνται κατάλληλες για μόλυνση και ανάπτυξη του παθογόνου.
Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Υψηλή σχετική υγρασία και συχνές βροχοπτώσεις κατά την περίοδο κλαδέματος.
🔹 Κακός αερισμός του δέντρου και ύπαρξη παλαιών πληγών.
🔹 Δέντρα στρεσαρισμένα από παγετούς, ξηρασία ή φορτίο παραγωγής είναι πιο ευαίσθητα.
🔹 Η εξέλιξη των ελκών είναι βραδεία, αλλά προοδευτική, οδηγώντας σε χρόνια παρακμή βραχιόνων.
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα μόνο με ξηρό καιρό, ώστε να μειώνεται η πιθανότητα μόλυνσης των πληγών.
🔹 Αποφυγή μεγάλων τομών· προτιμάται η διατήρηση μικρότερων, νεαρών κλαδιών.
🔹 Αφαίρεση προσβεβλημένων βραχιόνων με τομή τουλάχιστον 30-40 cm κάτω από το ορατό σύμπτωμα (η νέκρωση επεκτείνεται μέσα στο ξύλο).
🔹 Καύση και απομάκρυνση των προσβεβλημένων τμημάτων από τον οπωρώνα.
🔹 Κλάδεμα όσο το δυνατόν αργότερα τον χειμώνα, ώστε να περιορίζεται το διάστημα που οι πληγές μένουν εκτεθειμένες σε μολύσματα.
🔹 Καλός αερισμός του δέντρου και αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης, που αυξάνει ευαίσθητους, χυμώδεις ιστούς.
Προστασία πληγών:
🔹 Άμεση κάλυψη των φρέσκων τομών με πάστες επουλωτικές / αλοιφές εμβολιασμού.
🔹 Ψεκασμός των πληγών με χαλκούχα σκευάσματα ή άλλα προϊόντα που έχουν έγκριση για την περίοδο κλαδέματος.
Χημική και βιολογική αντιμετώπιση:
🔹 Δεν υπάρχουν πολλά ειδικά μυκητοκτόνα με δράση εντός ξύλου.
🔹 Η προστασία είναι προληπτική, εφαρμόζεται κυρίως την περίοδο κλαδέματος.
🔹 Η χρήση βιολογικών σκευασμάτων με Trichoderma spp. έχει αποτελέσματα στην ανταγωνιστική αποίκηση των πληγών κλαδέματος, μειώνοντας την πιθανότητα εγκατάστασης του Eutypa.
Γενική στρατηγική:
🔹 Η ασθένεια είναι δύσκολη στη θεραπεία μετά την εγκατάσταση.
🔹 Η έμφαση δίνεται στην πρόληψη μόλυνσης των πληγών, στην αφαίρεση προσβεβλημένων τμημάτων, και στη βελτίωση της γενικής υγείας του δέντρου.
