Ρυγχοσποριωση

Πληροφορίες για τo παθογόνο Ρυγχοσπορίωση

Η Ρυγχοσπορίωση είναι μια σημαντική μυκητιακή ασθένεια των δημητριακών, κυρίως του κριθαριού και της σίκαλης, που προκαλείται από τον μύκητα Rhynchosporium secalis (Oud.) Davis. Προσβάλλει κυρίως τα φύλλα και τους κολεούς, μειώνοντας τη φωτοσυνθετική ικανότητα και, σε έντονες προσβολές, προκαλεί σημαντικές απώλειες στη παραγωγή.

Συμπτώματα:
🔹 Στα αρχικά στάδια εμφανίζονται ωοειδείς ή φακοειδείς κηλίδες πρασινοκυανού χρώματος στα ελάσματα και τους κολεούς των φύλλων.
🔹 Στην εξέλιξη, οι κηλίδες παίρνουν ανοιχτό χρωματισμό στο κέντρο και σκούρο καφέ στην περιφέρεια με κυματιστό σχήμα.
🔹 Ο προσβεβλημένος ιστός ξεραίνεται, ενώ η περιφέρεια παραμένει έντονα χρωματισμένη.
🔹 Σε σοβαρές προσβολές, μπορεί να νεκρωθεί ολόκληρο το φύλλο, προκαλώντας απώλειες παραγωγής 2–25% ανάλογα με το στάδιο ανάπτυξης του φυτού και την ένταση της προσβολής.
🔹 Τα συμπτώματα μοιάζουν με τη νόσο Black spot, αλλά οι κηλίδες δεν περιορίζονται μόνο στην άκρη του φύλλου.

Μορφολογία του παθογόνου:
🔹 Ο μύκητας αναπτύσσει ένα επιφανειακό χαλαρό στρώμα όπου παράγονται τα κονίδια.
🔹 Τα κονίδια είναι δικύτταρα ή μονοκύτταρα, μήκους 12–20 μm και πλάτους 2–4 μm, με το τελευταίο κύτταρο αγκιστρωμένο σε γάντζο.
🔹 Το σχήμα τους είναι ενδιάμεσο μεταξύ αυγού και κυλίνδρου.

Βιολογικός κύκλος:
🔹 Ο μύκητας διαχειμάζει στα φυτικά υπολείμματα, στο σπόρο και σε αγρωστώδη φυτά.
🔹 Η κύρια πηγή μόλυνσης την άνοιξη είναι τα υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας.
🔹 Η διάδοση γίνεται μέσω σπορίων που μεταφέρονται με βροχή και αέρα.
🔹 Ο ξηρός καιρός σταματά την εξάπλωση, ενώ ο ψυχρός και υγρός καιρός (12–20°C) ευνοεί τη μόλυνση και την ανάπτυξη των κονιδίων.
🔹 Ο μύκητας ολοκληρώνει τον βιολογικό του κύκλο μέσα σε 14 ημέρες υπό ιδανικές συνθήκες.

Ξενιστές:
🔹 Κριθάρι, σίκαλη, δημητριακά γενικά.
🔹 Προσβάλλονται ιδιαίτερα τα δύο κορυφαία φύλλα που παράγουν το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας για τον σχηματισμό σπόρων.

Συνθήκες ανάπτυξης:
🔹 Ευνοείται από ψυχρό, υγρό καιρό και από πυκνό φύλλωμα που διατηρεί υψηλή υγρασία.
🔹 Οι απώλειες παραγωγής σχετίζονται με τη σοβαρότητα της προσβολής στα ανώτερα φύλλα.

Διαχείριση και καταπολέμηση:

Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Αμειψισπορά με μη ξενιστές του παθογόνου για τουλάχιστον ένα έτος.
🔹 Απομάκρυνση ή καύση των μολυσμένων φυτικών υπολειμμάτων.
🔹 Πρώιμη σπορά και χρήση πρώιμων ποικιλιών για αποφυγή κρίσιμων σταδίων προσβολής.
🔹 Επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών, π.χ. Messina, Nitran, Passadena, Pedant, Salo.

Μυκητοκτόνα:
🔹 Χρήση εγκεκριμένων διασυστηματικών ή προληπτικών μυκητοκτόνων στο φύλλωμα
🔹 Οι εφαρμογές είναι πιο αποτελεσματικές από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων μέχρι την έναρξη του σχηματισμού του στάχυ.
- Τα σκευάσματα με ευρύ φάσμα δράσης είναι προτιμότερα για καταπολέμηση και άλλων παρόμοιων ασθενειών.