Καμαροσπόριο (Βοτρυοσφαίρια) - ΦΙΣΤΙΚΙΑ
Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Botryosphaeria dothidea, ο οποίος ανήκει στην κλάση των Ασκομυκήτων (Ascomycetes) και είναι γνωστός για την ικανότητά του να προκαλεί ξηράνσεις βλαστών, καρποκαψίματα και καρκινώσεις σε πολυάριθμα ξυλώδη φυτά, συμπεριλαμβανομένης της φιστικιάς. Σε αρκετές περιπτώσεις αναφέρεται απλώς ως «ξηράνση βλαστών από Botryosphaeria».
Συμπτώματα:
🔹 Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα και στους νεαρούς βλαστούς.
🔹 Παρατηρείται μαύρισμα των νεύρων, αρχικά στο κεντρικό και στη συνέχεια στα πλάγια, με αποτέλεσμα τη νέκρωση εκτεταμένων τμημάτων του ελάσματος.
🔹 Οι βλαστοί ξηραίνονται από την κορυφή προς τη βάση, και πολλές φορές τα συμπτώματα επεκτείνονται μέχρι μεγαλύτερους κλάδους ή ακόμα και τον κορμό.
🔹 Στους καρπούς εμφανίζονται κυκλικές ή ακανόνιστες κηλιδώσεις, που εξελίσσονται σε ξήρανση και πρόωρη πτώση.
🔹 Σε παλαιότερα προσβεβλημένα τμήματα μπορεί να σχηματίζονται ρωγμές ή εξογκώματα στον φλοιό (καρκινώσεις).
🔹 Σε όλα τα προσβεβλημένα μέρη, ιδιαίτερα από το τέλος του καλοκαιριού και μετά, σχηματίζονται μικροσκοπικά μαύρα στίγματα, τα πυκνίδια του μύκητα, τα οποία αποτελούν τα όργανα διασποράς του.
Συνθήκες ανάπτυξης και διασποράς:
🔹 Η Botryosphaeria dothidea είναι θερμόφιλος και ευπροσάρμοστος μύκητας, ικανός να αναπτυχθεί σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών από 6 έως 35°C, με άριστη θερμοκρασία γύρω στους 28-30°C.
🔹 Για τη βλάστηση των σπορίων και την πραγματοποίηση μολύνσεων απαιτείται παρουσία νερού ή πολύ υψηλή σχετική υγρασία (άνω του 90%).
🔹 Οι επαναλαμβανόμενες βροχοπτώσεις, η ομίχλη ή το παρατεταμένο βρεγμένο φύλλωμα δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για τη διάδοση της ασθένειας.
🔹 Τα σπόρια (κονίδια) διασπείρονται κυρίως με τη βροχή και τον άνεμο και εισέρχονται στους ιστούς μέσω πληγών, ρωγμών ή σημείων κλαδέματος. Ο μύκητας επιβιώνει στο δενδροκομείο σε νεκρούς βλαστούς, σε αποξηραμένα καρποφόρα όργανα και σε καρκινώματα του φλοιού, απ’ όπου την επόμενη περίοδο απελευθερώνει νέο μόλυσμα.
🔹 Η ασθένεια ευνοείται ιδιαίτερα σε περιοχές με ζεστά και υγρά καλοκαίρια, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες ακολουθούνται από βροχοπτώσεις ή δροσιές. Παράγοντες που προδιαθέτουν τα δέντρα είναι το στρες από ξηρασία, η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων και οι μηχανικοί τραυματισμοί.
Αντιμετώπιση:
🔹 Η αντιμετώπιση βασίζεται κυρίως σε καλλιεργητικά και προληπτικά μέτρα.
🔹 Απομακρύνονται και καίγονται όλοι οι προσβεβλημένοι βλαστοί και κλάδοι.
🔹 Τα εργαλεία κλαδέματος απολυμαίνονται τακτικά, ειδικά μεταξύ διαφορετικών δέντρων.
🔹 Αποφεύγεται το κλάδεμα σε υγρές συνθήκες ή όταν προβλέπονται βροχοπτώσεις.
🔹 Συνιστάται η καλή κυκλοφορία του αέρα στο δενδροκομείο και η αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης, που αυξάνει την ευαισθησία των ιστών.
🔹 Σε περιοχές με ιστορικό προσβολών μπορεί να γίνει προληπτική εφαρμογή εγκεκριμένων μυκητοκτόνων επαφής ή διεισδυτικών σκευασμάτων, ιδιαίτερα μετά από βροχή ή έντονο κλάδεμα.
🔹 O μύκητας μπορεί να εγκατασταθεί στους ιστούς χωρίς άμεσα ορατά συμπτώματα και να εκδηλωθεί αργότερα, όταν τα φυτά υποστούν στρες ή δυσμενείς συνθήκες.
🔹 Για αυτό, η τακτική επιθεώρηση των δέντρων και η έγκαιρη απομάκρυνση προσβεβλημένων μερών είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της υγείας του δενδροκομείου.
Συμπτώματα:
🔹 Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα και στους νεαρούς βλαστούς.
🔹 Παρατηρείται μαύρισμα των νεύρων, αρχικά στο κεντρικό και στη συνέχεια στα πλάγια, με αποτέλεσμα τη νέκρωση εκτεταμένων τμημάτων του ελάσματος.
🔹 Οι βλαστοί ξηραίνονται από την κορυφή προς τη βάση, και πολλές φορές τα συμπτώματα επεκτείνονται μέχρι μεγαλύτερους κλάδους ή ακόμα και τον κορμό.
🔹 Στους καρπούς εμφανίζονται κυκλικές ή ακανόνιστες κηλιδώσεις, που εξελίσσονται σε ξήρανση και πρόωρη πτώση.
🔹 Σε παλαιότερα προσβεβλημένα τμήματα μπορεί να σχηματίζονται ρωγμές ή εξογκώματα στον φλοιό (καρκινώσεις).
🔹 Σε όλα τα προσβεβλημένα μέρη, ιδιαίτερα από το τέλος του καλοκαιριού και μετά, σχηματίζονται μικροσκοπικά μαύρα στίγματα, τα πυκνίδια του μύκητα, τα οποία αποτελούν τα όργανα διασποράς του.
Συνθήκες ανάπτυξης και διασποράς:
🔹 Η Botryosphaeria dothidea είναι θερμόφιλος και ευπροσάρμοστος μύκητας, ικανός να αναπτυχθεί σε μεγάλο εύρος θερμοκρασιών από 6 έως 35°C, με άριστη θερμοκρασία γύρω στους 28-30°C.
🔹 Για τη βλάστηση των σπορίων και την πραγματοποίηση μολύνσεων απαιτείται παρουσία νερού ή πολύ υψηλή σχετική υγρασία (άνω του 90%).
🔹 Οι επαναλαμβανόμενες βροχοπτώσεις, η ομίχλη ή το παρατεταμένο βρεγμένο φύλλωμα δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για τη διάδοση της ασθένειας.
🔹 Τα σπόρια (κονίδια) διασπείρονται κυρίως με τη βροχή και τον άνεμο και εισέρχονται στους ιστούς μέσω πληγών, ρωγμών ή σημείων κλαδέματος. Ο μύκητας επιβιώνει στο δενδροκομείο σε νεκρούς βλαστούς, σε αποξηραμένα καρποφόρα όργανα και σε καρκινώματα του φλοιού, απ’ όπου την επόμενη περίοδο απελευθερώνει νέο μόλυσμα.
🔹 Η ασθένεια ευνοείται ιδιαίτερα σε περιοχές με ζεστά και υγρά καλοκαίρια, όπου οι υψηλές θερμοκρασίες ακολουθούνται από βροχοπτώσεις ή δροσιές. Παράγοντες που προδιαθέτουν τα δέντρα είναι το στρες από ξηρασία, η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων και οι μηχανικοί τραυματισμοί.
Αντιμετώπιση:
🔹 Η αντιμετώπιση βασίζεται κυρίως σε καλλιεργητικά και προληπτικά μέτρα.
🔹 Απομακρύνονται και καίγονται όλοι οι προσβεβλημένοι βλαστοί και κλάδοι.
🔹 Τα εργαλεία κλαδέματος απολυμαίνονται τακτικά, ειδικά μεταξύ διαφορετικών δέντρων.
🔹 Αποφεύγεται το κλάδεμα σε υγρές συνθήκες ή όταν προβλέπονται βροχοπτώσεις.
🔹 Συνιστάται η καλή κυκλοφορία του αέρα στο δενδροκομείο και η αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης, που αυξάνει την ευαισθησία των ιστών.
🔹 Σε περιοχές με ιστορικό προσβολών μπορεί να γίνει προληπτική εφαρμογή εγκεκριμένων μυκητοκτόνων επαφής ή διεισδυτικών σκευασμάτων, ιδιαίτερα μετά από βροχή ή έντονο κλάδεμα.
🔹 O μύκητας μπορεί να εγκατασταθεί στους ιστούς χωρίς άμεσα ορατά συμπτώματα και να εκδηλωθεί αργότερα, όταν τα φυτά υποστούν στρες ή δυσμενείς συνθήκες.
🔹 Για αυτό, η τακτική επιθεώρηση των δέντρων και η έγκαιρη απομάκρυνση προσβεβλημένων μερών είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της υγείας του δενδροκομείου.
