Καμαροσποριο (Βοτρυοσφαιρια) - ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ

Το Botryosphaeria dothidea είναι ένας από τους σημαντικότερους παθογόνους μύκητες ξυλώδους ιστού που προσβάλλει πολλά δενδρώδη (Prunus spp., εσπεριδοειδή, καρυδιές κ.λπ.). Στην αμυγδαλιά προκαλεί καρκινώσεις, νέκρωση κλάδων και καρποσήψεις.

Ανήκει στην οικογένεια Botryosphaeriaceae (Ascomycota), ομάδα μυκήτων που ενεργοποιούνται έντονα κάτω από συνθήκες στρες (ξηρασία, παγετός, πληγές, ηλιακά εγκαύματα).


Συμπτώματα:

Κλαδιά - Βλαστοί:
🔹 Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα.
🔹 Εμφάνιση έκκρισης κόμμεος (gummosis) σε σημεία μόλυνσης.
🔹 Δημιουργούνται επιμήκεις ή ακανόνιστες καρκινώσεις στον φλοιό.
🔹 Ο φλοιός σκουραίνει, καταρρέει, ραγίζει.
🔹 Ο ιστός κάτω από την επιφάνεια είναι:
      🔸 καστανός,
      🔸 νεκρωμένος,
      🔸 συχνά με σαφή όριο υγιούς-άρρωστου ιστού.
🔹 Οι προσβεβλημένοι βλαστοί ξηραίνονται από την κορυφή προς τα κάτω.

Σε προχωρημένη προσβολή, ολόκληρη πλευρά της κόμης μπορεί να νεκρωθεί.

Κορμός:
🔹 Μεγάλες καρκινώσεις, συχνά γύρω από πληγές:
      🔸 ηλιακά εγκαύματα,
      🔸 μηχανικούς τραυματισμούς,
      🔸 κλαδέματα.
🔹 Παρατηρείται υπερβολική παραγωγή κόμμεος.

Στους Καρπούς μπορεί να προκαλέσει:
🔹 σήψεις καρπού,
🔹 καστανές, βυθισμένες κηλίδες,
🔹 συρρίκνωση και μούμιο των καρπών που μένουν πάνω στο δέντρο.

Φύλλα, Συνήθως δεν είναι το κύριο σημείο προσβολής, αλλά παρουσιάζει:
🔹 κιτρίνισμα και μάρανση φύλλων στους προσβεβλημένους κλάδους,
🔹 πρόωρη φυλλόπτωση.

Βιολογία - Επιδημιολογία:
🔹 Πηγές μολύσματος: μολυσμένα κλαδιά, καρκινώσεις, ξηροί βλαστοί, μούμιες καρπών.
🔹 Ο μύκητας επιβιώνει ως: μυκήλιο στους νεκρούς ιστούς, πυκνίδια (ατελής μορφή: Fusicoccum sp.), ασκοτόρια (τέλειος τύπος στο είδος Botryosphaeria).
🔹 Συνθήκες ανάπτυξης
      🔸 Θερμοκρασίες 20-30°C ευνοούν τη σποριογένεση.
      🔸 Μακρές περίοδοι υψηλής θερμοκρασίας + ξηρασία αυξάνουν την ευαισθησία του δέντρου ➨ ο μύκητας εγκαθίσταται ευκολότερα.
      🔸 Πληγές από κλάδεμα, χαλάζι, παγετό ή ηλιακά εγκαύματα αποτελούν κύριες πύλες εισόδου.
🔹 Μολύνσεις
      🔸 Τα κονίδια απελευθερώνονται με υγρασία/βροχή και μεταφέρονται με άνεμο ή σταγονίδια.
      🔸 Εισέρχονται από πληγές ή φυσικά ανοίγματα.
      🔸 Συχνά οι μολύνσεις είναι λανθάνουσες και εξελίσσονται όταν το δέντρο στρεσάρεται.

Διάκριση άλλων ασθενειων από το Botryosphaeria:
🔹 Cytospora spp: Πιο «σχισμένος» φλοιός, έντονες εκροές κόμμεος, συχνά σε ψυχρές ζημιές.
🔹 Phomopsis spp.: Μικρότερες καρκινώσεις, πιο καθορισμένες.
🔹 Μη παθογενής κόμμιση (μηχανικές πληγές): Δεν υπάρχουν καρκινώσεις σε βάθος, ούτε νεκρώσεις ξύλου.
🔹 Το σαφές όριο νεκρού-υγιούς ξύλου και οι στοές καρκινώσεων είναι πολύ χαρακτηριστικά για Botryosphaeria.

Αντιμετώπιση με Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων κλάδων. Κλάδεμα 20-30 cm κάτω από το ορατό όριο της νέκρωσης.
🔹 Απολύμανση εργαλείων (π.χ. υποχλωριώδες, αλκοόλη).
🔹 Αποφυγή κλαδέματος σε υγρό καιρό.
🔹 Επάλειψη μεγάλων πληγών με επουλωτικά.
🔹 Εξισορροπημένη λίπανση (υπερβολικό άζωτο ➨ ευπάθεια).
🔹 Πρόληψη ηλιακών εγκαυμάτων (ασπρίσματα κορμών σε νεαρά δέντρα).
🔹 Αποφυγή στρες (π.χ. έλλειψη νερού).

Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Δεν υπάρχουν εξαιρετικά αποτελεσματικά φάρμακα στη θεραπεία καρκινώσεων, αλλά:
      🔸 Χαλκούχα μετά το κλάδεμα,
      🔸 Προληπτικοί ψεκασμοί με προστατευτικά μυκητοκτόνα στις περιόδους έντονων πληγών (π.χ. μετά από χαλάζι).
🔹 Η χημική αντιμετώπιση είναι συμπληρωματική.

Βιολογική - οικολογική προσέγγιση:
🔹 Απομάκρυνση ξερών κλάδων (κύρια δεξαμενή).
🔹 Διατήρηση καλής υγείας του δέντρου ➨ αντοχή στην ενεργοποίηση του παθογόνου.