Μαυρη σηψη - ΑΓΓΟΥΡΙ

Η ασθένεια Μαύρη σήψη (Κομμίωση στελέχους) του αγγουριού προκαλείται από τον μύκητα Didymella bryoniae, ο οποίος ανήκει στους Ασκομύκητες (Ascomycota), τάξη Dothideales.
Ο μύκητας διαθέτει δύο μορφές:
🔹 Ατελής μορφή (Phoma cucurbitacearum), που παράγει κονίδια μέσα σε πυκνίδια.
🔹 Τέλεια μορφή (Didymella bryoniae), που σχηματίζει ασκοσπόρια μέσα σε περθήκια.

Ο παθογόνος οργανισμός είναι τυπικός νεκροτροφικός μύκητας των κολοκυνθοειδών, με κύριους ξενιστές το αγγούρι, πεπόνι, καρπούζι, κολοκύθι και άλλα Cucurbitaceae.


Συμπτώματα:

Στο στέλεχος και το λαιμό:
🔹 Στην αρχή εμφανίζονται υδαρείς, σκούρες κηλίδες κοντά στη βάση ή στους κόμβους.
🔹 Οι κηλίδες επεκτείνονται και εξελίσσονται σε μαύρες σήψεις, που συχνά συνοδεύονται από έκκριση κολλώδους κόμμεος κοκκινοκάστανου χρώματος.
🔹 Η επιφάνεια της βλάβης καλύπτεται από μαύρα στίγματα - τα πυκνίδια ή περθήκια του μύκητα.
🔹 Σοβαρές προσβολές προκαλούν ξηράνσεις και κατάρρευση του φυτού από το σημείο προσβολής και πάνω.

Στα φύλλα:
🔹 Εμφανίζονται καστανές έως μαύρες κηλίδες με περιφερειακή συγκέντρωση πυκνιδίων.
🔹 Οι προσβεβλημένοι ιστοί νεκρώνονται και ξηραίνονται.

Στους καρπούς:
🔹 Οι προσβολές ξεκινούν στην κορυφή των καρπών (κοντά στο άνθος).
🔹 Αρχικά προκαλούν μικρή σύσφιξη ή βύθιση της επιφάνειας, χωρίς εμφανή εξωτερικά συμπτώματα.
🔹 Εσωτερικά, οι ιστοί καφετιάζουν και αναπτύσσεται ξηρή σήψη.
🔹 Σε προχωρημένα στάδια ή μετά τη συγκομιδή, οι βλάβες μαυρίζουν, εμφανίζουν κόμμι και μαύρα πυκνίδια.
🔹 Οι λανθάνουσες μολύνσεις συχνά εκδηλώνονται κατά τη μεταφορά ή αποθήκευση.

Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Θερμοκρασία: 20-25 °C (άριστη)
🔹 Σχετική υγρασία: > 90 %
🔹 Διαβροχή φύλλων: > 10 ώρες συνεχόμενης υγρασίας
🔹 Επώαση: 5-7 ημέρες
🔹 Επικράτηση: Θερμοκήπια με κακή αποστράγγιση, υπερβολική υγρασία

Ο μύκητας επιβιώνει στο έδαφος, σε φυτικά υπολείμματα, σπόρους και στα τοιχώματα του θερμοκηπίου.
Οι ασκοσπόροι και τα κονίδια μεταφέρονται με σταγονίδια νερού, άνεμο ή εργαλεία.
Οι μολύνσεις αρχίζουν από τον λαιμό του φυτού, ενώ η ασθένεια εξαπλώνεται ταχέως σε υγρά, θερμά περιβάλλοντα.
Οι πληγές από έντομα ή μηχανικούς τραυματισμούς αποτελούν σημεία εισόδου του παθογόνου.

Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση: Ο μύκητας επιβιώνει ως μυκήλιο, πυκνίδια ή ασκοσπόρια στα υπολείμματα και στους σπόρους.
🔹 Πρωτογενείς μολύνσεις: Γίνονται από ασκοσπόρια που απελευθερώνονται με την υγρασία.
🔹 Δευτερογενείς μολύνσεις: Οι κονιδιοφόροι παράγουν κονίδια που μεταδίδονται με νερό ή αέρα.
🔹 Αναπαραγωγή: Σε ευνοϊκές συνθήκες, ο κύκλος μπορεί να ολοκληρωθεί σε 7-10 ημέρες.
🔹 Μετασυλλεκτική εξάπλωση: Η ασθένεια συνεχίζει να εξελίσσεται σε αποθηκευμένους καρπούς.

Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Απομάκρυνση και καταστροφή προσβεβλημένων φυτών και φυτικών υπολειμμάτων.
🔹 Απολύμανση εργαλείων, πάγκων, δοχείων και σκευών.
🔹 Μείωση της σχετικής υγρασίας με καλό αερισμό και αποφυγή υγροποίησης στα φύλλα.
🔹 Αμειψισπορά 2-3 ετών με μη ξενιστές.
🔹 Χρήση υγιούς, πιστοποιημένου σπόρου.
🔹 Αποφυγή υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης που αυξάνει την ευπάθεια των ιστών.
🔹 Απολύμανση του εδάφους (π.χ. ηλιοαπολύμανση).

Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Η χημική προστασία εφαρμόζεται προληπτικά ή με τα πρώτα συμπτώματα.
🔹 Ο Didymella bryoniae παρουσιάζει ποικίλα επίπεδα ανθεκτικότητας, επομένως απαιτείται εναλλαγή δραστικών ουσιών.
🔹 Οι ψεκασμοί πρέπει να γίνονται σε πρωινές ώρες με καλή διαβροχή και χωρίς υπερβολική υγρασία στο θερμοκήπιο.