τατουλας - ΠΑΝΤΖΑΡΙΑ ΥΠΑΙΘΡΟΥ

Datura sp. (Τάτουλας, Αγριομπαμπάκι, Αγριόπαπρικα)

Περιγραφή
Το γένος Datura (οικογένεια Solanaceae) περιλαμβάνει ετήσια ή πολυετή ποώδη φυτά, κυρίως δηλητηριώδη, με καταγωγή από την Κεντρική και Νότια Αμερική, αλλά σήμερα εξαπλωμένα σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα απαντώνται διάφορα είδη σε καλλιέργειες και ακαλλιέργητες εκτάσεις, όπως Datura stramonium (ο πιο συνηθισμένος τάτουλας), Datura inoxia, Datura metel και Datura ferox. Προτιμούν ζεστά, ηλιόλουστα περιβάλλοντα και γόνιμα εδάφη, με παρουσία αζώτου.

Όλα τα είδη του γένους είναι έντονα τοξικά για τον άνθρωπο και τα ζώα λόγω της περιεκτικότητας σε τροπανικά αλκαλοειδή (υοσκυαμίνη, σκοπολαμίνη, ατροπίνη), τα οποία επηρεάζουν το νευρικό σύστημα. Η τοξικότητα παραμένει ακόμη και μετά την ξήρανση των φυτικών μερών.

Ιδιαίτερα Χαρακτηριστικά
🔹 Αναπτύσσονται γρήγορα, συχνά σε μεγάλους πληθυσμούς που ανταγωνίζονται έντονα τις καλλιέργειες.
🔹 Φύλλα μεγάλα, ωοειδή έως λοβωτά, με ακανόνιστες οδοντώσεις και έντονη οσμή όταν θρυμματίζονται.
🔹 Βλαστοί όρθιοι, χυμώδεις, διακλαδισμένοι, με ύψος που ποικίλει από 0,5 έως 2 μ. ανάλογα με το είδος.
🔹 Άνθη εντυπωσιακά, σε σχήμα χωνιού ή τρομπέτας, λευκά, κρεμ ή μωβ, συχνά με ευχάριστο άρωμα.
🔹 Καρποί κάψες αγκαθωτές, που ανοίγουν με ωρίμανση και απελευθερώνουν πολυάριθμους σπόρους.

Διασπορά
🔹 Με σπόρους που μπορούν να διατηρηθούν για πολλά χρόνια στο έδαφος, παραμένοντας σε λήθαργο μέχρι να βρουν κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.