Καρποκαψα

,Επιστημονικά Ονόματα:
🔹 Καρπόκαψα δαμασκηνιάς: Grapholitha funebrana, Cydia funebrana, Laspeyresia funebrana
🔹 Καρπόκαψα μηλιάς: Cydia pomonella, Carpocapsa pomonella, Laspeyresia pomonella
🔹 Καρπόκαψα ροδακινιάς: Grapholitha molesta, Cydia molesta, Laspeyresia molesta
🔹 Καρπόκαψα καστανιάς: Cydia splendana
🔹 Cydia spp.

Γενική Βιολογία:
Οι καρπόκαψες είναι έντομα που προσβάλλουν κυρίως καρποφόρα δέντρα, όπως δαμασκηνιές, μηλιές, αχλαδιές, ροδακινιές, βερικοκιές, αμυγδαλιές και καστανιές. Οι προνύμφες τους είναι κυρίως καρποφάγες, ενώ ορισμένα είδη προσβάλλουν και τους βλαστούς (π.χ. καρπόκαψα ροδακινιάς).

Η διαχείμαση γίνεται συνήθως ως ώριμη προνύμφη μέσα σε βομβύκιο στις σχισμές του φλοιού ή στο έδαφος. Την άνοιξη, οι προνύμφες νυμφώνονται και εμφανίζονται τα ακμαία (πεταλούδες). Οι πεταλούδες γεννούν τα αυγά τους μεμονωμένα στους καρπούς ή στη βλάστηση κοντά σε αυτούς. Οι νεαρές προνύμφες εισέρχονται γρήγορα στους καρπούς ή στους βλαστούς και τρέφονται από τους ιστούς, δημιουργώντας χαρακτηριστικές στοές.

Τα ακμαία εμφανίζονται σε μία ή περισσότερες γενεές ανάλογα με το είδος και τις κλιματικές συνθήκες:
🔹 Καρπόκαψα δαμασκηνιάς: μία γενεά το χρόνο, με πτήση τέλη άνοιξης.
🔹 Καρπόκαψα μηλιάς: 2-3 γενεές, με πτήσεις Απρίλιο-Μάιο, Ιούλιο και μέσα Αυγούστου.
🔹 Καρπόκαψα ροδακινιάς: πολλές γενεές, με πρώτη πτήση Φεβρουάριο-Μάρτιο στα ζεστά κλίματα.
🔹 Καρπόκαψα καστανιάς: εμφάνιση ακμαίων Ιούλιο-Σεπτέμβριο, με προνύμφες που διαχειμάζουν στο έδαφος.

Μορφολογία:
🔹 Προνύμφες: χρώμα υπόλευκο έως κοκκινοκαφέ ή κιτρινωπό, μήκος 10-15 mm, σώμα κυλινδρικό, με χαρακτηριστική προθωρακική και εδρική πλάκα.
🔹 Ακμαία: πεταλούδες με καφέ-γκρι ή γκρίζο-σταχτί πρόσθια φτερά, συχνά με χαρακτηριστικά σημάδια ή κηλίδες, πίσω φτερά γκριζωπά ή χρυσαφένια.
🔹 Αυγά: λευκά ή υπόλευκα, στρογγυλά, με μαύρη κηλίδα λίγο πριν την εκκόλαψη.

Βλάβες και συμπτώματα ανά καλλιέργεια:
🔹 Δαμασκηνιά: Οι προνύμφες τρυπούν τους καρπούς από την περιοχή του ποδίσκου, τρέφονται από τη σάρκα και προκαλούν εσωτερικά φαγώματα. Η εξωτερική εμφάνιση του καρπού μπορεί να δείχνει μόνο μικρές τρύπες, ενώ το εσωτερικό είναι κατεστραμμένο.
🔹 Μηλιά, αχλαδιά, κυδωνιά: Οι προνύμφες εισχωρούν στον καρπό και κατευθύνονται προς τα σπέρματα, τρέφονται από αυτά και παράγουν χαρακτηριστικό καστανό πριονίδι. Στους καρπούς εμφανίζονται σημάδια τρυπήματος, ενώ το εσωτερικό καταστρέφεται σχεδόν πλήρως.
🔹 Ροδακινιά, βερικοκιά, αμυγδαλιά: Προσβάλλονται οι νεαροί βλαστοί, όπου οι προνύμφες ορύσσουν στοές με αποτέλεσμα μάρανση και καταστροφή των βλαστών. Στους καρπούς προκαλούνται φαγώματα εσωτερικά, ενώ στην αμυγδαλιά προσβάλλονται κυρίως οι βλαστοί.
🔹 Καστανιά: Το εσωτερικό του καρπού γεμίζει με προνύμφες και μαύρα περιττώματα. Η σοβαρή προσβολή οδηγεί σε σημαντικές απώλειες καρπών.

Σημείωση: Η καρπόκαψα θεωρείται σοβαρός εχθρός των καρποφόρων δέντρων και απαιτεί τακτική παρακολούθηση και εφαρμογή προγραμμάτων αντιμετώπισης σύμφωνα με τις οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων.