Ψευδοκοκκος (Βαμβακαδα) - ΑΜΠΕΛΙ: Οινοποιήσιμες Ποικιλίες
Ο ψευδόκοκκος (Planococcus citri Τάξη: Hemiptera, Οικογένεια: Pseudococcidae) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εχθρούς των αμπελώνων σε πολλές περιοχές, καθώς
🔹 απομυζά χυμούς από βλαστούς, φύλλα και σταφύλια,
🔹 παράγει μεγάλες ποσότητες μελιτωμάτων που ευνοούν την ανάπτυξη καπνιάς,
🔹 υποβαθμίζει την ποιότητα του σταφυλιού και του κρασιού,
🔹 λειτουργεί ως φορέας ιών, ιδίως των ιών της συστροφή του φύλλου (GLRaV), με μεγάλη οικονομική επίπτωση.
Η παρουσία του συχνά περνά απαρατήρητη στα πρώτα στάδια λόγω της κρυπτικής του συμπεριφοράς.
Συμπτώματα:
1. Στα φύλλα και βλαστούς
🔹 Απομύζηση χυμών ➨ αδυναμία και καχεκτική βλάστηση.
🔹 Συσσώρευση μελιτωμάτων που καλύπτει επιφάνειες του φυτού.
🔹 Δευτερογενής ανάπτυξη καπνιάς (Capnodium spp.), που μειώνει δραστικά τη φωτοσύνθεση.
2. Στα σταφύλια
🔹 Εμφάνιση εντόμων και λευκών ωών/εκκρίσεων μεταξύ των ραγών.
🔹 Παραμόρφωση ραγών, καστανίες κηλίδες και πρόωρη σταφιδίαση.
🔹 Έντονη κολλώδης επιφάνεια λόγω μελιτωμάτων.
🔹 Σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας οινοποιήσιμων σταφυλιών (μειωμένα σάκχαρα, αυξημένοι οργανοληπτικοί κίνδυνοι).
Βιολογία - Κύκλος ζωής:
🔹 Διαχειμάζει κυρίως ως προνύμφη 2ου-3ου σταδίου σε ρωγμές βραχιόνων, κάτω από φλοιό ή σε ρίζες.
🔹 Πραγματοποιεί 3-4 γενιές ανάλογα με την περιοχή.
🔹 Οι επιμολύνσεις ενισχύονται σε αμπελώνες με πυκνή κόμη και κακό αερισμό.
🔹 Προσβάλλει ιδιαίτερα κατά το Διακοπή Ανάπτυξης - Ανάπτυξη Ραγών και τα στάδια γυαλίσματος - ωρίμανσης.
Παράγοντες που ευνοούν την προσβολή:
🔹 Πυκνή κόμη χωρίς καλό αερισμό.
🔹 Υψηλή υγρασία στο εσωτερικό του φυλλώματος.
🔹 Απουσία φυσικών εχθρών (παρασιτοειδή, αρπακτικά).
🔹 Ελλιπείς επεμβάσεις κατά την προηγούμενη καλλιεργητική περίοδο.
Ο επαρκής φωτισμός και αερισμός της κόμης είναι από τους σημαντικότερους ανασταλτικούς παράγοντες.
Διάγνωση:
Η διάγνωση γίνεται με
🔹 Έλεγχο κρυφών θέσεων (βάσεις βραχιόνων, κάτω από φλοιό).
🔹 Εξέταση ταξιανθιών και σταφυλιών στις πρώιμες προσβολές.
🔹 Παρατήρηση μελιτωμάτων και καπνιάς.
🔹 Παρουσία ωών και λευκών κηρωδών εκκρίσεων.
🔹 Σοβαρές προσβολές συνδέονται συχνά με επιδημίες ιών GLRaV ➨ ενισχύουν τα μέτρα εκρίζωσης/υγιούς υλικού.
Αντιμετώπιση με Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα για άνοιγμα κόμης ➨ καλύτερος φωτισμός και αερισμός.
🔹 Απομάκρυνση παλαιών φλοιών όπου κρύβονται οι νύμφες.
🔹 Μείωση υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης (ευνοεί τρυφερή βλάστηση).
🔹 Αφαίρεση και καταστροφή έντονα προσβεβλημένων σταφυλιών.
Βιολογική Αντιμετώπιση - Ωφέλιμοι οργανισμοί:
🔹 Cryptolaemus montrouzieri (αρπακτικό Coccinellidae)
🔹 Leptomastix dactylopii & Cales noacki (παρασιτοειδή)
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από:
🔹 στοχευμένη εφαρμογή όταν κυριαρχούν νεαρά στάδια (1ο-2ο νύμφη),
🔹 πολύ καλό διαβροχή της κόμης.
Συνδυασμός επεμβάσεων:
Σε αμπελώνες που την προηγούμενη χρονιά υπήρξε έντονο πρόβλημα: Η επέμβαση συνιστάται να συνδυάζεται με την εφαρμογή για την ευδεμίδα, διότι χρονικά συμπίπτουν κρίσιμα στάδια και βοηθά πρακτικά στην κάλυψη της κόμης.
Κατάλληλα σκευάσματα: Εγκεκριμένα εντομοκτόνα για Pseudococcidae, ορυκτέλαια ή παραφινικά έλαια ενισχύουν τη δράση.
🔹 απομυζά χυμούς από βλαστούς, φύλλα και σταφύλια,
🔹 παράγει μεγάλες ποσότητες μελιτωμάτων που ευνοούν την ανάπτυξη καπνιάς,
🔹 υποβαθμίζει την ποιότητα του σταφυλιού και του κρασιού,
🔹 λειτουργεί ως φορέας ιών, ιδίως των ιών της συστροφή του φύλλου (GLRaV), με μεγάλη οικονομική επίπτωση.
Η παρουσία του συχνά περνά απαρατήρητη στα πρώτα στάδια λόγω της κρυπτικής του συμπεριφοράς.
Συμπτώματα:
1. Στα φύλλα και βλαστούς
🔹 Απομύζηση χυμών ➨ αδυναμία και καχεκτική βλάστηση.
🔹 Συσσώρευση μελιτωμάτων που καλύπτει επιφάνειες του φυτού.
🔹 Δευτερογενής ανάπτυξη καπνιάς (Capnodium spp.), που μειώνει δραστικά τη φωτοσύνθεση.
2. Στα σταφύλια
🔹 Εμφάνιση εντόμων και λευκών ωών/εκκρίσεων μεταξύ των ραγών.
🔹 Παραμόρφωση ραγών, καστανίες κηλίδες και πρόωρη σταφιδίαση.
🔹 Έντονη κολλώδης επιφάνεια λόγω μελιτωμάτων.
🔹 Σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας οινοποιήσιμων σταφυλιών (μειωμένα σάκχαρα, αυξημένοι οργανοληπτικοί κίνδυνοι).
Βιολογία - Κύκλος ζωής:
🔹 Διαχειμάζει κυρίως ως προνύμφη 2ου-3ου σταδίου σε ρωγμές βραχιόνων, κάτω από φλοιό ή σε ρίζες.
🔹 Πραγματοποιεί 3-4 γενιές ανάλογα με την περιοχή.
🔹 Οι επιμολύνσεις ενισχύονται σε αμπελώνες με πυκνή κόμη και κακό αερισμό.
🔹 Προσβάλλει ιδιαίτερα κατά το Διακοπή Ανάπτυξης - Ανάπτυξη Ραγών και τα στάδια γυαλίσματος - ωρίμανσης.
Παράγοντες που ευνοούν την προσβολή:
🔹 Πυκνή κόμη χωρίς καλό αερισμό.
🔹 Υψηλή υγρασία στο εσωτερικό του φυλλώματος.
🔹 Απουσία φυσικών εχθρών (παρασιτοειδή, αρπακτικά).
🔹 Ελλιπείς επεμβάσεις κατά την προηγούμενη καλλιεργητική περίοδο.
Ο επαρκής φωτισμός και αερισμός της κόμης είναι από τους σημαντικότερους ανασταλτικούς παράγοντες.
Διάγνωση:
Η διάγνωση γίνεται με
🔹 Έλεγχο κρυφών θέσεων (βάσεις βραχιόνων, κάτω από φλοιό).
🔹 Εξέταση ταξιανθιών και σταφυλιών στις πρώιμες προσβολές.
🔹 Παρατήρηση μελιτωμάτων και καπνιάς.
🔹 Παρουσία ωών και λευκών κηρωδών εκκρίσεων.
🔹 Σοβαρές προσβολές συνδέονται συχνά με επιδημίες ιών GLRaV ➨ ενισχύουν τα μέτρα εκρίζωσης/υγιούς υλικού.
Αντιμετώπιση με Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Κλάδεμα για άνοιγμα κόμης ➨ καλύτερος φωτισμός και αερισμός.
🔹 Απομάκρυνση παλαιών φλοιών όπου κρύβονται οι νύμφες.
🔹 Μείωση υπερβολικής αζωτούχου λίπανσης (ευνοεί τρυφερή βλάστηση).
🔹 Αφαίρεση και καταστροφή έντονα προσβεβλημένων σταφυλιών.
Βιολογική Αντιμετώπιση - Ωφέλιμοι οργανισμοί:
🔹 Cryptolaemus montrouzieri (αρπακτικό Coccinellidae)
🔹 Leptomastix dactylopii & Cales noacki (παρασιτοειδή)
Χημική καταπολέμηση:
🔹 Η αποτελεσματικότητα εξαρτάται από:
🔹 στοχευμένη εφαρμογή όταν κυριαρχούν νεαρά στάδια (1ο-2ο νύμφη),
🔹 πολύ καλό διαβροχή της κόμης.
Συνδυασμός επεμβάσεων:
Σε αμπελώνες που την προηγούμενη χρονιά υπήρξε έντονο πρόβλημα: Η επέμβαση συνιστάται να συνδυάζεται με την εφαρμογή για την ευδεμίδα, διότι χρονικά συμπίπτουν κρίσιμα στάδια και βοηθά πρακτικά στην κάλυψη της κόμης.
Κατάλληλα σκευάσματα: Εγκεκριμένα εντομοκτόνα για Pseudococcidae, ορυκτέλαια ή παραφινικά έλαια ενισχύουν τη δράση.
