Ζευζερα - ΡΟΔΑΚΙΝΙΑ - ΝΕΚΤΑΡΙΝΙΑ
Η Ζευζέρα (γνωστή και ως σαρκοφάγα, σκώρος, ή λεπιδοπτέρου ξυλοφάγο) είναι ένα από τα σημαντικότερα ξυλοφάγα έντομα των πυρηνόκαρπων. Προκαλεί εκτεταμένες ζημιές στο ξύλο, στους βλαστούς και στους κορμούς, οδηγώντας σε εξασθένηση, ξήρανση και μείωση παραγωγής.
Προσβάλλει:
Ροδακινιά, βερικοκιά, δαμασκηνιά, κερασιά, αμυγδαλιά, αλλά και πολλές άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες.
Συμπτώματα:
🔹 Συσσωρεύονται απορίματα του εντόμου στους κόμβους, στη βάση βλαστών, στο έδαφος.
🔹 Με μίξη με ρετσίνι σχηματίζουν καφέ-κιτρινωπά συσσωματώματα.
🔹 Στρογγυλές οπές εισόδου - εξόδου στο φλοιό (4-8 mm). Συνοδεύονται από: πριονίδι, κόμμι, μαύρη-καφέ έκκριση.
🔹 Στοές στο εσωτερικό του ξύλου. Οι προνύμφες τρέφονται δημιουργώντας: επιμήκεις στοές, εκτεταμένη ξυλοφαγική αποδόμηση. Προκαλούν αποδυνάμωση βλαστών ➨ σπάσιμο σε ανέμους ή κατά την παραγωγή καρπών.
🔹 Ξήρανση βλαστών: Ιδιαίτερα σε νεαρά δέντρα ή σε έντονη προσβολή. Τα προσβεβλημένα κλαδιά ξηραίνονται από την κορυφή προς τα κάτω.
🔹 Μείωση παραγωγής: Αδύνατα δέντρα ➨ μικρότεροι καρποί, χαμηλότερη παραγωγή. Σε έντονες προσβολές επέρχεται σταδιακή κατάρρευση δέντρου.
Μορφολογία:
Ενήλικο:
🔹 Μεγάλο νυχτόβιο λεπιδόπτερο (σκώρος) με:
🔹 λευκά φτερά με κυανές/μελανές κηλίδες
🔹 άνοιγμα πτερύγων 35-60 mm
🔹 Το θηλυκό είναι μεγαλύτερο από το αρσενικό.
Αυγό:
🔹 Κίτρινα έως πορτοκαλί, ωοειδή.
🔹 Τοποθετούνται σε συστάδες επάνω σε ρωγμές φλοιού, σε πληγές, κάτω από κλάδους.
Προνύμφη (ξυλοφάγο στάδιο):
🔹 Υπόλευκη έως ερυθρωπή με καφέ κεφαλή.
🔹 Φτάνει τα 50-60 mm σε πλήρη ανάπτυξη.
🔹 Το πιο ζημιογόνο στάδιο: ανοίγει στοές μέσα στο ξύλο.
Νύμφη:
🔹 Σχηματίζεται μέσα στη στοά, συνήθως κοντά στην έξοδο.
Βιολογία - Κύκλος ζωής:
🔹 Η Ζευζέρα έχει 1 γενεά/έτος στη χώρα μας (καμιά φορά 2 σε θερμές περιοχές).
🔹 Τα ενήλικα εμφανίζονται Ιούνιο - Αύγουστο.
🔹 Τα θηλυκά εναποθέτουν 300-1000 αυγά σε ομάδες.
🔹 Οι νεοεκκολαπτόμενες προνύμφες:
🔸 Περπατούν λίγο στην επιφάνεια του φλοιού.
🔸 Εισέρχονται στο ξύλο από φυσικές ρωγμές ή πληγές.
Προνύμφες - Ξυλοφαγία:
🔹 Διαρκεί μήνες - πάνω από 1 έτος, ανάλογα με το κλίμα.
🔹 Δημιουργούν βαθιές στοές στον κορμό και στα παλιά κλαδιά.
🔹 Αποβάλλουν προς τα έξω εμφανιζονται:
🔸 ροκανίδια,
🔸 κοπρολύματα (πριονίδι),
🔸 συχνά και ρετσίνι (κόμμι) που σχηματίζει συσσωματώματα.
Νύμφωση:
🔹 Γίνεται μέσα στη στοά, κοντά στο άνοιγμα.
🔹 Το ενήλικο εξέρχεται αφήνοντας καθαρή κυκλική οπή.
Συνθήκες που ευνοούν την προσβολή:
🔹 Πυκνή φύτευση χωρίς καλό αερισμό.
🔹 Ανεπαρκές κλάδεμα, πληγές από παγετό, χαλάζι, ράβδισμα.
🔹 Πληγές από άλλους εχθρούς (π.χ. βαμβακάδα).
🔹 Juniperus, άρκευθοι ή παλαιοί καλλιεργημένοι χώροι αυξάνουν τη πιθανότητα προσβολής.
🔹 Θερμές περιοχές ευνοούν μεγαλύτερη δραστηριότητα των ενηλίκων.
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Εντοπισμός και απομάκρυνση προσβεβλημένων κλάδων (κάψιμο).
🔹 Καθαρισμός στοών με συρμάτινο σύρμα και μηχανική θανάτωση προνυμφών.
🔹 Επούλωση πληγών με κατάλληλα επουλωτικά για περιορισμό εισόδου.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών και προσεκτικό κλάδεμα.
🔹 Διατήρηση δέντρων σε καλή θρεπτική κατάσταση.
Βιολογική καταπολέμηση:
🔹 Εντομοπαθογόνοι νηματώδεις (Steinernema carpocapsae, Heterorhabditis spp.) που εφαρμόζονται σε στοές.
🔹 Bacillus thuringiensis σε νεαρές προνύμφες (περιορισμένη αποτελεσματικότητα καθώς εισέρχονται γρήγορα στο ξύλο).
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Καλυπτικοί ψεκασμοί στην περίοδο πτήσης των ακμαίων (Ιούνιο-Αύγουστο).
🔹 Στοχευμένες εφαρμογές σε ρωγμές - κορμό - παλιό ξύλο.
🔹 Συνδυάζεται με παγίδευση ενηλίκων (φερομόνες).
Παγίδευση:
🔹 Φερομονικές παγίδες monitoring για:
🔸 προσδιορισμό έναρξης πτήσης,
🔸 καθορισμό χρόνων επέμβασης.
Προσβάλλει:
Ροδακινιά, βερικοκιά, δαμασκηνιά, κερασιά, αμυγδαλιά, αλλά και πολλές άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες.
Συμπτώματα:
🔹 Συσσωρεύονται απορίματα του εντόμου στους κόμβους, στη βάση βλαστών, στο έδαφος.
🔹 Με μίξη με ρετσίνι σχηματίζουν καφέ-κιτρινωπά συσσωματώματα.
🔹 Στρογγυλές οπές εισόδου - εξόδου στο φλοιό (4-8 mm). Συνοδεύονται από: πριονίδι, κόμμι, μαύρη-καφέ έκκριση.
🔹 Στοές στο εσωτερικό του ξύλου. Οι προνύμφες τρέφονται δημιουργώντας: επιμήκεις στοές, εκτεταμένη ξυλοφαγική αποδόμηση. Προκαλούν αποδυνάμωση βλαστών ➨ σπάσιμο σε ανέμους ή κατά την παραγωγή καρπών.
🔹 Ξήρανση βλαστών: Ιδιαίτερα σε νεαρά δέντρα ή σε έντονη προσβολή. Τα προσβεβλημένα κλαδιά ξηραίνονται από την κορυφή προς τα κάτω.
🔹 Μείωση παραγωγής: Αδύνατα δέντρα ➨ μικρότεροι καρποί, χαμηλότερη παραγωγή. Σε έντονες προσβολές επέρχεται σταδιακή κατάρρευση δέντρου.
Μορφολογία:
Ενήλικο:
🔹 Μεγάλο νυχτόβιο λεπιδόπτερο (σκώρος) με:
🔹 λευκά φτερά με κυανές/μελανές κηλίδες
🔹 άνοιγμα πτερύγων 35-60 mm
🔹 Το θηλυκό είναι μεγαλύτερο από το αρσενικό.
Αυγό:
🔹 Κίτρινα έως πορτοκαλί, ωοειδή.
🔹 Τοποθετούνται σε συστάδες επάνω σε ρωγμές φλοιού, σε πληγές, κάτω από κλάδους.
Προνύμφη (ξυλοφάγο στάδιο):
🔹 Υπόλευκη έως ερυθρωπή με καφέ κεφαλή.
🔹 Φτάνει τα 50-60 mm σε πλήρη ανάπτυξη.
🔹 Το πιο ζημιογόνο στάδιο: ανοίγει στοές μέσα στο ξύλο.
Νύμφη:
🔹 Σχηματίζεται μέσα στη στοά, συνήθως κοντά στην έξοδο.
Βιολογία - Κύκλος ζωής:
🔹 Η Ζευζέρα έχει 1 γενεά/έτος στη χώρα μας (καμιά φορά 2 σε θερμές περιοχές).
🔹 Τα ενήλικα εμφανίζονται Ιούνιο - Αύγουστο.
🔹 Τα θηλυκά εναποθέτουν 300-1000 αυγά σε ομάδες.
🔹 Οι νεοεκκολαπτόμενες προνύμφες:
🔸 Περπατούν λίγο στην επιφάνεια του φλοιού.
🔸 Εισέρχονται στο ξύλο από φυσικές ρωγμές ή πληγές.
Προνύμφες - Ξυλοφαγία:
🔹 Διαρκεί μήνες - πάνω από 1 έτος, ανάλογα με το κλίμα.
🔹 Δημιουργούν βαθιές στοές στον κορμό και στα παλιά κλαδιά.
🔹 Αποβάλλουν προς τα έξω εμφανιζονται:
🔸 ροκανίδια,
🔸 κοπρολύματα (πριονίδι),
🔸 συχνά και ρετσίνι (κόμμι) που σχηματίζει συσσωματώματα.
Νύμφωση:
🔹 Γίνεται μέσα στη στοά, κοντά στο άνοιγμα.
🔹 Το ενήλικο εξέρχεται αφήνοντας καθαρή κυκλική οπή.
Συνθήκες που ευνοούν την προσβολή:
🔹 Πυκνή φύτευση χωρίς καλό αερισμό.
🔹 Ανεπαρκές κλάδεμα, πληγές από παγετό, χαλάζι, ράβδισμα.
🔹 Πληγές από άλλους εχθρούς (π.χ. βαμβακάδα).
🔹 Juniperus, άρκευθοι ή παλαιοί καλλιεργημένοι χώροι αυξάνουν τη πιθανότητα προσβολής.
🔹 Θερμές περιοχές ευνοούν μεγαλύτερη δραστηριότητα των ενηλίκων.
Αντιμετώπιση με καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Εντοπισμός και απομάκρυνση προσβεβλημένων κλάδων (κάψιμο).
🔹 Καθαρισμός στοών με συρμάτινο σύρμα και μηχανική θανάτωση προνυμφών.
🔹 Επούλωση πληγών με κατάλληλα επουλωτικά για περιορισμό εισόδου.
🔹 Αποφυγή τραυματισμών και προσεκτικό κλάδεμα.
🔹 Διατήρηση δέντρων σε καλή θρεπτική κατάσταση.
Βιολογική καταπολέμηση:
🔹 Εντομοπαθογόνοι νηματώδεις (Steinernema carpocapsae, Heterorhabditis spp.) που εφαρμόζονται σε στοές.
🔹 Bacillus thuringiensis σε νεαρές προνύμφες (περιορισμένη αποτελεσματικότητα καθώς εισέρχονται γρήγορα στο ξύλο).
Χημική αντιμετώπιση:
🔹 Καλυπτικοί ψεκασμοί στην περίοδο πτήσης των ακμαίων (Ιούνιο-Αύγουστο).
🔹 Στοχευμένες εφαρμογές σε ρωγμές - κορμό - παλιό ξύλο.
🔹 Συνδυάζεται με παγίδευση ενηλίκων (φερομόνες).
Παγίδευση:
🔹 Φερομονικές παγίδες monitoring για:
🔸 προσδιορισμό έναρξης πτήσης,
🔸 καθορισμό χρόνων επέμβασης.
