Meloidogyne hapla (Νηματωδεις)

Το Meloidogyne hapla, γνωστό και ως ΚΟΜΒΟΝΗΜΑΤΩΔΕΙΣ, είναι ένα είδος παρασιτικού νηματώδους σκώληκα της οικογένειας Heteroderidae, που προσβάλλει πλήθος καλλιεργούμενων και αυτοφυών φυτών.

Κατανομή και περιβάλλον:
🔹 Εμφανίζεται κυρίως σε εύκρατες περιοχές του κόσμου, προτιμώντας σχετικά δροσερά κλίματα.
🔹 Είναι ιδιαίτερα συχνός σε περιοχές με εντατική γεωργία και καλλιέργεια λαχανικών.

Φυτά-ξενιστές:
🔹 Προσβάλλει πολυάριθμα φυτά, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: Πατάτα, Καρότο, Μαρούλι, Ντομάτα, Αγγούρι, Παντζάρι, Σπανάκι, Μηδική και άλλα ψυχανθή

Συμπτώματα προσβολής:
🔹 Το βασικό χαρακτηριστικό της προσβολής είναι ο σχηματισμός διογκώσεων ή "κόμβων" στις ρίζες, οι οποίες παραμορφώνουν το ριζικό σύστημα και εμποδίζουν την απορρόφηση νερού και θρεπτικών στοιχείων.
🔹 Τα φυτά εμφανίζουν μαρασμό, καθυστέρηση στην ανάπτυξη, χλώρωση και μειωμένη παραγωγή.
🔹 Οι ρίζες των φυτών παρουσιάζουν ανώμαλες διογκώσεις, που συχνά αποκαλύπτονται κατά την εξαγωγή των φυτών από το έδαφος.

Κύκλος ζωής:
🔹 Το παράσιτο περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο έδαφος, ενώ η μολυσματική μορφή (δεύτερο στάδιο προνύμφης) διεισδύει στις ρίζες του φυτού ξενιστή.
🔹 Οι ενήλικες θηλυκές παραμένουν εντός των ριζών και παράγουν αυγά σε ζελατινώδη σάκο, από όπου ξεκινούν οι νέες μολύνσεις.

Ζημιές που προκαλεί:
🔹 Η ζημιά είναι κυρίως υπόγεια και πολλές φορές δεν εντοπίζεται εγκαίρως.
🔹 Οδηγεί σε σοβαρές απώλειες απόδοσης, ειδικά σε καλλιέργειες με μεγάλο αριθμό ξενιστών.
🔹 Ευνοεί τη δευτερογενή προσβολή από άλλους παθογόνους οργανισμούς, όπως βακτήρια και μύκητες.

Μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης:
🔹 Αμειψισπορά με μη-ξενιστές (σιτηρά, καλαμπόκι).
🔹 Ηλιοαπολύμανση εδάφους σε θερμές περιοχές.
🔹 Ανθεκτικές ποικιλίες για συγκεκριμένες καλλιέργειες (π.χ. ανθεκτικές ντομάτες).
🔹 Βιολογικός έλεγχος με φυσικούς εχθρούς (π.χ. μύκητες του γένους Paecilomyces).
🔹 Χρήση νηματωδοκτόνων σε σοβαρές περιπτώσεις, με προσοχή λόγω περιβαλλοντικών περιορισμών.