Τάξη: Καρυοφυλλώδη (
Caryophyllales) Οικογένεια: Κακτοειδή (
Cactaceae) Γένος: Οπουντία (
Opuntia)
Η φραγκοσυκιά είναι κάκτος παχύφυτος, πολυετής, δενδρόμορφος με όρθιο βλαστό.
Ο καρπός έχει σχήμα ωοειδές, με αγκάθια στο περίβλημα. Είναι σαρκώδης, κίτρινος, πράσινος ή κοκκινωπός με γλυκιά γεύση. Καταναλώνεται νωπός, αφού αποφλοιωθεί, και χρησιμοποιείται για την παρασκευή μαρμελάδας ή ποτού.
[1]
Το φυτό
opuntia καλλιεργείται κυρίως ως καρπός, αλλά και ως χορταρικό nopales καθώς και για άλλες χρήσεις. Οι περισσότερες γαστρονομικές αναφορές στο «φραγκόσυκο», αναφέρονται σε αυτό το είδος. Επίσης, η ονομασία «tuna», χρησιμοποιείται για τον καρπό αυτού του κάκτου, καθώς και για τα Opuntia γενικότερα· σύμφωνα με τον Alexander von Humboldt, ήταν μια φυσικής προέλευσης λέξη, που προήλθε από την Νήσο Ισπανιόλα και η οποία περί το 1500, προστέθηκε στην Ισπανική γλώσσα.
[2] Καλλιεργητική τεχνική
Η φραγκοσυκιά πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, δηλαδή με κομμάτια φυλλοκλαδίων που φυτεύονται απευθείας στο έδαφος.
Η φραγκοσυκιά είναι ανθεκτική στις υψηλές θερμοκρασίες αλλά πολύ ευαίσθητη στις χαμηλές. Ευδοκιμεί σε θερμές και ηλιόλουστες περιοχές στις οποίες η μέση θερμοκρασία το χειμώνα είναι μεγαλύτερη από +10°C και η ελάχιστη θερμοκρασία δεν κατέρχεται κάτω από τους +4°C.
Δεν έχει ιδιαίτερες προτιμήσεις στο έδαφος αρκεί να μην είναι υγρό. Το ισχυρό ριζικό σύστημα του φυτού το καθιστά κατάλληλο για την αξιοποίηση προβληματικών εδαφών, δηλαδή αβαθών, πετρωδών, αμμωδών και φτωχών εδαφών, αλλά είναι και χρησιμότατο για την προστασία από τη διάβρωση των επικλινών εδαφών.[1]
Πολλαπλασιασμός φραγκοσυκιάς από τα φύλλα της
1. Ετοιμάστε μια καλά στραγγιζόμενη περιοχή για φύτευση.
2. Κόψτε τα φύλλα (τακάκια) από ενήλικα φυτά.
3. Αφήστε τα τουλάχιστον 4 ημέρες για να επουλωθούν πριν από τη φύτευση.
4. Ένα μόνο ολόκληρο φύλλο μπορεί να παράγει μέχρι και 50 φύλλα σε μία καλλιεργητική περίοδο.
5. Φυτέψετε το κάτω ένα τρίτο του φύλλου. Πιέστε σταθερά το έδαφος γύρω από το φυτό για ταχύτερη ριζοβολία.
6. Μπορείτε να ποτίσετε, αλλά δεν είναι απαραίτητο.
7. Λιπάνετε όταν τα φυτά αρχίσουν να μεγαλώνουν. Μια εφαρμογή ενός τύπου, όπως 5-10-5 είναι επαρκής.
[3] Η φραγκοσυκιά δεν χρειάζεται κλάδεμα διαμόρφωσης ή καρποφορίας ωστόσο απαιτείται έλεγχος της πυκνής βλάστησης για να εξασφαλιστεί επαρκής αερισμός του φυτού.
Οι καρποί ωριμάζουν κατά τους μήνες Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Η συλλογή γίνεται με καλύπτρα, γάντια ή μηχανικά μέσα.
[1] Οι ποικιλίες που προωθούνται είναι: ΧΑ1, ΡΕ1, ΚΑ2 και ΡΟ2. Προωθούνται επίσης και τοπικές ποικιλίες που έχουν δοκιμασθεί και κρίνονται κατάλληλες, από τις κατά τόπους αρμόδιες Δ/νσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων με τη σύμφωνη γνώμη του Ινστιτούτου Υποτροπικών και Ελαίας Χανίων.[1]
Πηγές:[1] Υποτροφικά φυτά. / ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ / ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ [2] Baron F. H. A. von Humboldt's personal narrative of travels to the equinoctial regions of America tr. 1852 by Ross, Thomasina: 'The following are Haytian words, in their real form, which have passed into the Castilian language since the end of the 15th century... Tuna'. Quoted in OED 2nd ed.
[3] http://www.texascactuscouncil.net/opuntiacactus.php