Αλτερναρια - ΑΓΓΟΥΡΙ

Η ασθένεια προκαλείται από τον μύκητα Alternaria alternata f. sp. cucurbitae, που ανήκει στην οικογένεια Pleosporaceae (Ascomycota).
Είναι παθογόνος για πολλά κολοκυνθοειδή και ιδιαίτερα για το αγγούρι, το κολοκύθι και το πεπόνι.

🔹 Ο μύκητας είναι νεκροτροφικός, δηλαδή επιτίθεται κυρίως σε γήραντες ή εξασθενημένους ιστούς, ενώ μπορεί να επιβιώνει για μεγάλο διάστημα στα φυτικά υπολείμματα και στα σπέρματα.


Συμπτώματα:
🔹 Τα συμπτώματα εμφανίζονται κυρίως στα φύλλα.
🔹 Στα αρχικά στάδια παρατηρούνται μικρά, νεκρωτικά στίγματα, περιβαλλόμενα από στενό χλωρωτικό περιθώριο.
🔹 Με την εξέλιξη της ασθένειας, τα στίγματα μεγαλώνουν και σχηματίζουν κυκλικές ή ακανόνιστες νεκρωτικές κηλίδες, οι οποίες συχνά συγχωνεύονται και καλύπτουν μεγάλο μέρος του ελάσματος.
🔹 Στην επιφάνεια των κηλίδων εμφανίζεται καστανόμαυρη εξάνθηση, που αποτελεί την καρποφορία του μύκητα (κονιδιοφόροι και κονίδια).
🔹 Σε προχωρημένα στάδια επέρχεται πρόωρη πτώση των φύλλων, με αποτέλεσμα:
      🔸 μείωση της φωτοσυνθετικής επιφάνειας,
      🔸 παραγωγή μικρότερων και λιγότερων καρπών,
      🔸 και υποβάθμιση της ποιότητας λόγω πρόωρης ή ατελούς ωρίμανσης ή έκθεσης των καρπών στον ήλιο.

Σπάνια, υπό ευνοϊκές συνθήκες (υψηλή υγρασία), ο μύκητας μπορεί να προσβάλει κοτσάνια ή νεαρούς καρπούς, προκαλώντας μικρές επιφανειακές νεκρώσεις.

Συνθήκες ανάπτυξης και επιδημιολογία:
🔹 Η ασθένεια ευνοείται από υψηλή σχετική υγρασία (≥85%) και μέτριες έως υψηλές θερμοκρασίες (25-30°C).
🔹 Οι δροσιές και οι βραδινές υγρασίες διευκολύνουν τη βλάστηση των κονιδίων και τις δευτερογενείς μολύνσεις.
🔹 Οι μολύνσεις ξεκινούν από μολυσμένα φυτικά υπολείμματα ή μολυσμένο σπόρο, και εξαπλώνονται μέσω ανέμου, νερού άρδευσης ή βροχής.
🔹 Η ασθένεια εμφανίζεται συχνότερα στα θερμοκήπια ή σε πυκνές φυτεύσεις με περιορισμένο αερισμό.
🔹 Ο μύκητας επιβιώνει στο έδαφος ή στα υπολείμματα για πάνω από 1 χρόνο, κυρίως με κονίδια ή μυκήλιο.

Βιολογικός κύκλος:
🔹 Διαχείμαση: με μυκήλιο ή κονίδια σε φυτικά υπολείμματα, σπόρους ή στο έδαφος.
🔹 Πρωτογενείς μολύνσεις: από μολυσμένα υπολείμματα ή σπόρους, όταν επικρατεί υψηλή υγρασία.
🔹 Επιμόλυνση: τα παραγόμενα κονίδια διασπείρονται με άνεμο ή σταγονίδια νερού, προκαλώντας δευτερογενείς προσβολές.
🔹 Αναπαραγωγή: σχηματισμός πολυκυττάρων κονιδίων, χαρακτηριστικών της Alternaria, επάνω στις κηλίδες των φύλλων.

Ο κύκλος μπορεί να επαναλαμβάνεται πολλές φορές μέσα στη σεζόν, ειδικά σε θερμό και υγρό περιβάλλον.

Παράγοντες που ευνοούν την ασθένεια:
🔹 Συχνές βροχές, υπερβολική άρδευση ή κακή αποστράγγιση.
🔹 Πυκνή φύτευση και ανεπαρκής κυκλοφορία αέρα.
🔹 Μεγάλη διακύμανση θερμοκρασίας ημέρας-νύχτας.
🔹 Παρουσία φυτικών υπολειμμάτων στο χωράφι.
🔹 Έλλειψη αερισμού στα θερμοκήπια.

Καλλιεργητικά μέτρα:
🔹 Καταστροφή των υπολειμμάτων της προηγούμενης καλλιέργειας, καθώς αποτελούν πηγή μολύσματος.
🔹 Χρήση υγιούς σπόρου και αφαίρεση προσβεβλημένων καρπών ή φύλλων.
🔹 Περιορισμός της υγρασίας με σωστό αερισμό και αποφυγή υπερβολικού ποτίσματος.
🔹 Αμειψισπορά τουλάχιστον 2-3 ετών με μη ξενιστές.
🔹 Απολύμανση εργαλείων και αποφυγή εργασιών σε υγρό φύλλωμα.

Χημική καταπολέμηση:
🔹 Η χημική προστασία εφαρμόζεται προληπτικά ή στα πρώτα συμπτώματα της ασθένειας με εγκεκριμένα μυκητοκτόνα που δρουν κατά της Alternaria.
🔹 Εναλλαγή δραστικών με διαφορετικούς FRAC κωδικούς για αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας.